Restorasyonu tamamlandıktan sonra turizme açılacak tarihi Malatya evlerinin, özellikle de Gündüzbey beldesinde bulunanların Safranbolu evlerine rakip olması hedefleniyor. Gündüzbey beldesinde sokak sağlıklaştırma çalışması çerçevesinde restore edilen evleri inceleyen Malatya Valisi Doç. Dr. Ulvi Saran, il genelinde 100-150 yıllık mazisi olan ve bulunduğu dönemin sosyal hayatı ile sivil mimarisinin özelliğini taşıyan bazı sokaklar bulunduğunu söyledi.
Son yıllarda yaşanan hızlı kentleşme nedeni ile kent merkezindeki bazı tarihi Malatya evlerinin betonlaşma karşısında ayakta kalmakta zorlandığını belirten Saran, bu nedenle kent merkezinde bu konakların ve evlerin az sayıda olduğunu ve beton yapılar arasında kaldığını anlattı.
Geleneksel tarihi dokuyu korumak amacıyla sokak sağlıklaştırma çalışmasını hayata geçirdiklerini dile getiren Saran, “Gündüzbey beldesinde bu çalışmanın en önemli ayağını gerçekleştiriyoruz. Sokak sağlıklaştırmasıyla geleneksel eski Malatya evlerinin bulunduğu sokakları eski çehresine ve yapısına kavuşturmayı amaçlıyoruz. Daha sonra diğer sokaklarda da yenileme çalışmaları yapılacak. Sokaklarda karşılıklı bulunan evlerin ön cepheleri, pencereleri, pencere pervazları, kapıları ve çatıları tamamen elden geçiriliyor. Evlerin içerilerine girilmiyor, ama bazı evlerin avlu kısımlarındaki ve iç kısımlarındaki kapıların elden geçirilmesi sağlandı.“ dedi.
Gündüzbey beldesi Gültek Sokak'ta sürdürülen çalışmanın büyük oranda tamamlandığını bildiren Saran, “Ancak çalışmamız buradaki işlerle sınırlı kalmıyor. Yeşilyurt'un tarihi dokusunu oluşturan geleneksel Yeşilyurt evlerinin bulunduğu sokağı tamamlamıştık. Orada yapılan bazı betonarme evleri sokağa uydurmak için, sokaktaki tarihi dokuya uydurmak için bir benzetme çalışması yapılıyor. Malatya'nın tarihi mirasını ve geleneksel dokusunu taşıyor. Bundan 30 yıl önceye kadar Malatya'da geleneksel Malatya evleri çok fazla sayıdaydı. Şu anki sayının belki 10 katıydı. Hızlı kentleşme ile betonlaşma ile apartman tarzı betonarme yapıların çok hızlı bir biçimde yaygınlaşmasıyla geleneksel evlerimiz bir bir ortadan kalkıyor. Bunların kalkmasıyla birlikte insanların hatıraları ortadan kalkıyor, yapı gelenekleri geçmişe yönelik birikimlerini oluşturan ilkler ortadan kalkıyor." diye konuştu.
Gelişmiş ülkelerde geleneksel dokuların özenle korunduğunu vurgulayan Saran, “Eğer bu tür değerler yok olursa bütün şehirler birbirine benzer. Özgünlük ortadan kalkar. Biz bu kültürel varlıkları korumak için 2 yıldır çalışıyoruz. Bu çalışma için kaynakları özel amaçlar, özel talepler sonucu küçük çaplı ödeneklerle yapıyoruz.” ifadelerini kullandı .
Eski Malatya Evleri Yenileniyor
Malatya’nın Yeşilyurt ilçesinde sokak sağlıklaştırma çalışması kapsamında, iki katlı, cumbalı, estetik biçimde şekillendirilmiş eski evler aslına uygun olarak onarılıyor.
