İlçenin Uluağaç Mahallesi'nde, mahallenin köy statüsünde olduğu 1998 yılında bir araya gelen ihtiyar heyeti, ''küreselleşen dünyada kadının araç olarak kullanılamayacağını'' gerekçe göstererek, kadınlara yük taşıma yasağı getirdi.
İhtiyar heyetince alınan karar gereğince kadınlara yük taşıtan erkeklerin, 10 günlük çalışmada kazanacakları ücret kadar para cezasına çarptırılması öngörüldü.
Köyün muhtarının değişmesi üzerine yeni seçilen muhtar Tahsin Tarakçı ve azaları bir karar daha alarak, kadınlara kötü muamelede bulunulmaması için de ayrı bir yasak getirdi. Yasaklara uymayanlara para cezası da getirilince hem yükten hem de koca dayağından kurtulan kadınlar, bahçelerdeki işleri yapmak istemeyince bütün yük erkeklerin sırtına kaldı.
Bu yasaklar öncesi bahçelerine yol yapılması için yeterince girişimde bulunmayan erkekler, yük taşımakta zorlanınca kendi istekleriyle arazilerinden bağışlayıp bahçelerin tamamına yakınına karayolu yaptırdı. Bununla da yetinmeyen köydeki erkekler, iş yükünü azaltmak için karayolu ulaşmayan çay bahçelerine de ilkel teleferikler inşa etti.
Artık eskisi kadar zamanları olmadığı ve yorgun oldukları için mahalledeki 2 çay ocağına da gidemeyen bazı erkekler, kadınların bahçelerde kendilerine hiç yardımcı olmadığını, hatta ev işlerini bile kendilerine yaptırmaya çalıştığını savunarak, yasağın kaldırılması ya da para cezasının hafifletilmesi için mahalle muhtarlığına müracaat etti.
Muhtarlık kararı uygulamakta diretince yüklerini kamyonlarla ya da teleferikle taşımayı sürdüren erkekler, hoşnut olmasalar da yasağa uymaya çalışıyor.
Mahalle Muhtarı Tahsin Tarakçı, mahallede 11 yıldır muhtarlık yaptığını ve kadınlara yük taşıtmama yasağının kendisinden önceki ihtiyar heyetince halen azası olan Erdoğan Tursun'un önerisiyle alındığını anımsattı.
Yeni muhtarlık olarak yasağı uygulamayı sürdüreceklerini anlatan Tarakçı, "Kadınlar eskiden çok eziliyordu. Yük taşımaktan dolayı hep hasta oldular, bel fıtığı rahatsızlıkları oldu. Biz de kadınlara yük taşıtan erkeklere 10 yevmiye para cezası uygulanmasına karar verdik. Erkekler bunu güzel karşıladı ama son zamanlarda şikayetler oldu. Çünkü kadınlar bu yasağı başka şekilde kullandı, artık bazıları evinde de hizmet yapmıyorlar, süpürgeyi bile elimize verdiler" dedi.
- "Eşine söz geçiremeyen erkekler, yükün altında kalıyor"
Tarakçı, bazı erkeklerin yasağın kaldırılması için muhtarlığa müracaat ettiğini söyleyerek, "Bir mahalle sakini yoruldu. 'Kadınlar yükü hep bize bıraktılar, muhtar bu yasağı kaldıralım veya cezasını düşürelim, yorulduk' dedi ama biz yasağı sürdüreceğiz. Bayanlar durumdan memnun, şimdi erkekler şikayetçi. Eşine söz geçiremeyen bazı erkekler yükün altında kalıyor, 'muhtar yaktın bizi' diyor" ifadelerini kullandı.
Mahalle sakinlerinden Ali Dursun ise büyüklerinin aldıkları kararı uygulamaya çalıştıklarını ifade ederek, "Eşimize, annemize, kız kardeşlerimize yük taşıtmıyoruz, ağır işleri yaptırmıyoruz. Onlar bize evde hizmet ediyor ama evde de yardımcı olmadıkları zaman zor oluyor" dedi.
İş yükünü azaltmak için yeni yollar yaptıklarına işaret eden Dursun, "İşler ağırlaşınca bahçelere yollar, teleferikler yaptık. İş başa düşünce kolay yolları aramaya başladık. Köyde çay tarımı ile bahçe işlerimiz var. Kışın da ormanlardan odun ihtiyacımızı görüyoruz" diye konuştu.
İsmail Yılmaz da "Burada eskiden kadınlar çok ezildiği için 'eşlerimizi ezmeyeceğiz, eşlerimiz bizim baş tacımızdır, kadınların yük taşıması yasak' diye bir karar alındı. Bu kararı aldığı için ihtiyar heyetini tebrik ediyoruz. Şimdi kadınlar ev işlerini yapıyorlar, güzel şekilde eşlerine de bakıyorlar, en azından öyle ümit ediyoruz ve öyle olmasını istiyoruz ama ağır işleri erkekler yapıyor" ifadelerini kullandı.
- Kadınlar, "yük taşımama yasağına devam" diyor
Mahalle sakinlerinden Hanife Tarakçı, karardan memnun olduklarını söyleyerek, "Köyde kadınların yük taşıması yasak olduğu için yük taşımıyoruz. Çayları bahçeden erkek işçiler kesiyor ve onlar taşıyor. Biz ev işlerini yapıyoruz, karardan memnunuz. Bu karar böyle gitsin, kalkmasın" şeklinde konuştu.
Meryem Albayrak da yasağın sürmesini isteyerek, "Karar dolayısıyla yük taşımayıp ev işlerini yapıyoruz. Bu çağda kadınların yük taşımaması gerekiyor" dedi.
Fatma Tarakçı ise erkeklerin yasağın kaldırılmasını istediğini ancak kadınlar olarak hayatlarından memnun olduklarını belirterek, bazı erkeklerin itirazına rağmen ihtiyar heyetinin kararının uygulanmasını istediklerini söyledi.
'Fadime'Nin Yükten Kurtulması 'Temel'E Yaramadı
Of ilçesine bağlı bir mahallede, 16 yıl önce ihtiyar heyetince kadınlara yük taşıtılması ve kötü muamelede bulunulması yasaklanınca bütün ağır işleri yapmak zorunda kalan erkekler, kadınların ev işlerini bile kendilerine yaptırmaya çalıştığını savunarak kararın kaldırılması için muhtarlığa müracaat etti.
