Karistigi yaralama suçundan Asliye Ceza Mahkemesi’nde hakim karsisina çikan 16 yasindaki K.S., bin 500 TL adli para cezasina çarptirildi. Sanigin çocuk olmasi sebebiyle mahkeme, denetimli serbestlik çerçevesinde 50 adet fidan dikerek, bir sene boyunca bakimini üstlenmesine hükmetti. Karar kesinlesti ancak sanik çocuk fidanlari dikmedi. Mahkeme, hükmün açiklanmasina karar verdi. Devreye giren Adalet Bakanligi, mahkeme kararinin kamu yararina bozulmasini talep etti. Bakanligin talep yazisinda su ifadelere yer verildi:
"Dosyaya göre suça sürüklenen çocuga denetim süresi içerisinde yükümlülük olarak yüklenen 50 adet fidan dikimini yaparak bir yil süreyle bakim ve gözetim yükümlülüklerinin yüklenmesi mükellefiyetinin para sarfi ile yerine getirilebilecek maddi fiil ihtiva ettigi, hakim ceza ve mükellefiyet tayininde takdir yetkisini haiz ise de bu takdirini kanundaki ilkeler çerçevesinde kullanmak durumunda oldugu asikardir. Islenen suçla ilgisi olmayan, hükümlünün islahi amacina hizmet etmeyen fidan diktirme ve bir yil süre ile bakim ve gözetiminde bulunma mükellefiyetlerine hükmedilemeyecegi ve suça sürüklenen çocuk hakkinda yükümlülük belirlenirken kanun koyucunun amacina uygun, akla ve mantiga muhalif olmayan taraflari tatmin edici, denetime elverisli bir yükümlülüge hükmedilmesi gerektigi ortadadir. Cumhuriyet savcisinin infaz yetkisini kisitlayacak ve saniga mali külfet getirecek sekilde yükümlülük belirlenmesinin mümkün olmadigi gözetilmeden yazili sekilde karar verilmesinde isabet görülmemistir."
Yargitay Cumhuriyet Bassavciligi, dava dosyasini 1. Ceza Dairesi’ne gönderdi. Daire, emsal nitelikte bir karara imza atti. Kararda söyle denildi:
"Suça sürüklenen çocuga yüklenen fidan dikme, 1 yil süreyle bakim ve gözetimini yapma yükümlülügü 5271 sayili Kanun’un 231’inci maddesinin sekizinci fikrasinin (c) bendinde yer alan takdir edilecek baska yükümlülük çerçevesinde kalmaktadir. Mahkemece 5271 sayili Kanun’un 231’inci maddesinin sekizinci fikrasinin (a), (b) ve (c) bentlerinde açikça sayilanlarin disinda takdir edilecek baska bir yükümlülügün belirlenebilmesi için bu denetimli serbestlik tedbirinin hukuken ve fiilen infaz olanaginin bulunmasi anlasilmistir. Cumhuriyet savcisinin infaz yetkisini kisitlamamasi ve hükümlüye mali (maddi) bir yük getirmemesi gerekir. Müsahhas olayda getirilen yükümlülügünün suça sürüklenen çocuk hakkinda hukuken infaz olanaginin bulunmadigi, varsa mevcut görevleri açisindan mali külfet getirecegi ve hukuka aykiri oldugu açiktir. Bu sekilde hukuka aykiri olarak belirlenen denetim yükümlülügüne uyulmamasindan bahisle hükümlü hakkindaki hükmün açiklanmasina karar verilmesi Kanun’a aykiri olup, kanun yararina bozma talebi yerinde görülmüstür. Bozma isteminin kabulüne, Asliye Ceza Mahkemesi kararinin bozulmasina oy birligi ile hükmedilmistir."
Fidan Dikme Cezasi Yargitay'dan Döndü
Karistigi bir suçtan dolayi denetimli serbestlik çerçevesinde 50 fidan dikme cezasina çarptirilan saniga Yargitay’dan müjdeli haber geldi. Adalet Bakanligi’nin kanun yararina bozma talebini degerlendiren Yargitay, fidan dikme seklindeki denetimli serbestlik tedbirinin hukuken ve fiilen infaz olanaginin bulunmadigina, cezanin hükümlüye mali (maddî) bir yük getirmesi nedeniyle hukuka aykiri olduguna dikkat çekti.
