Gastronomi Kentlerinin Essiz Lezzetleri Hem Damaga Hem Göze Hitap Ediyor

Türkiye'nin UNESCO tarafindan gastronomi dalinda "yaratici sehirler" agina dahil edilen üç kenti Gaziantep, Hatay ve Afyonkarahisar'in birbirinden essiz lezzetleri adeta damak çatlatiyor.

AA muhabirinin derledigi bilgilere göre, dünya mutfaginda önemli bir yere sahip Türkiye'de gastronomi alaninda son yillarda önemli gelismeler yasandi.

Ilk olarak 2015'te Gaziantep UNESCO tarafindan gastronomi dalinda Yaratici Sehirler Agi'na dahil edilirken 2017'de Hatay ve son olarak da 2019'da Afyonkarahisar bu unvana layik görüldü.

Binlerce yillik tarihleriyle de ön planda olan bu lezzet duraklari, Türkiye'nin gastronomi turizminde öne çikiyor.

"Gastronominin baskenti" olarak nitelendirilen Gaziantep'in mutfagi ise bu unvana yakisir bir zenginlige sahip.

Türk Patent ve Marka Kurumunca (TÜRKPATENT) 51 lezzetine cografi isaret tescil belgesi verilen kentin ön plana çikan lezzetleri arasinda beyran, kebap çesitleri ve baklava bulunuyor.

- AB'nin ilk tescilli Türk lezzeti: Baklava

Tatli denilince akla gelen ilk lezzet olan Antep baklavasi, Avrupa Birligi'nin (AB) ilk tescilli Türk lezzeti olarak tarihteki yerini aliyor.

Ince hamurlu, sade tereyagli, fistigin en degerlisi olan "boz fistik" kullanilan ve her asamasinda yogun emek verilen Antep baklavasi günde ortalama 60 ton üretiliyor.

Ziyaretçiler sehrin hemen her caddesinde bulunan baklavacilara gidip bu lezzeti tadabiliyor.

- Gaziantep'in diger lezzetleri

Yüzlerce kazan yemeginin yapildigi kenti gezmeye gelenlerin tatmadan ayrilmamasi gereken bir diger lezzeti de beyran.

Kimileri tarafindan çorba, kimileri tarafindan da ana yemek olarak kabul edilen beyran, 12 saat tas firinlarda pisirilen kuzu eti ile haslanmis pirinç, pul biber ve istege göre sarimsak karisimiyla harli ateste hazirlaniyor.

Diger kentlerde yapilanlarin aksine içine yagli zirhtan geçirilmis etin yani sira maydanoz, sarimsak, domates, biber ve yöresel ev salçali bol baharat katilan lahmacun, tas firinlarda pisirilerek lezzet yolculuguna basliyor. Kentte bilindik kebap türlerinin yani sira patlican, yenidünya, sarimsak, sogan, keme ve domates gibi meyve ve sebzelerle üretilen kebaplar da ilgi çekiyor.

- Renkli masalarin zengin sofrasi: Hatay

Binlerce yildir birçok medeniyete ev sahipligi yapmasi dolayisiyla Osmanli, Fransiz ve Arap mutfaginin da zengin çesitlerini içinde harmanlayan gastronomi kenti Hatay, sahip oldugu 650'nin üzerinde yemek, meze ve tatli çesitleriyle her damak tadina hitap ediyor.

Zengin mutfagiyla damaklari senlendiren kentte öne çikan essiz lezzetleri arasinda sicak yemeklerden tepsi kebabi, soguk mezelerden Antakya Tuzlu Yogurdu ve tatlilardan ise Antakya Künefesi sofralari süslüyor.

Tatli denilince akla gelen kentlerin basinda yer alan Hatay'in damaklari tatlandiran lezzeti de Antakya Künefesi.

Tel kadayifin yöreye has tuzsuz peynirle bakir tepsilerde kömür atesinde agir agir pisirilen Antakya Künefesi, üzerine sicak serbet dökülmesinin ardindan sade, fistikli, kaymakli veya dondurmali olarak tüketiliyor.

Hatay'da közlenmis biber, patlican, zeytin, nohut, domates, ceviz, gibi temel malzemeler kullanilarak yapilan yüzlerce çesit meze de sofralari renklendiriyor.

- Ege'nin zengin mutfagi: Afyonkarahisar

Ege Bölgesi'nin gastronomi kenti olan Afyonkarahisar, 2019 yilinda UNESCO tarafindan gastronomi dalinda "yaratici sehirler" agina dahil edilen son Türk kenti oldu.

Yöresel isimlerle anilan birbirinden lezzetli yemekleri bünyesinde barindiran Afyonkarahisar'in en ön plana çikan lezzeti yillik ortalama 20 bin ton üretilen Afyon Sucugu olarak dikkati çekiyor.

Kentin bir diger en çok bilinen lezzeti de kaymak. Adina maniler ve özlü sözler dahi yazilan Afyon Kaymagi, soguk hava sartlarinda 12 saatte olusturuluyor ve kent genelinde 200 gramlik paketlerde satilarak hem kahvaltilarin hem de tatlilarin vazgeçilmezi oluyor.

Ekmek kadayifi ve lokumla damaklarda lezzet birakan kentin baska tescilli lezzetlerinden olan Afyon Kebabi'nin tadilabildigi sehrin diger mutfak yemekleri arasinda ilibada dolmasi, keskek de yer aliyor.

- Ustalar ilgiden memnun

Gaziantepli beyran ustasi Ahmet Çadir, AA muhabirine, kentin son yillarda gastronomi alaninda iyi bir ivme yakaladigini söyledi.

Kente gelen ziyaretçilerin birbirinden lezzetli yemek ve tatlilari tatmadan kentten ayrilmadigini belirten Çadir söyle konustu:

"Son yillarda özellikle günübirlik gelen ziyaretçiler oldukça fazla. Sadece yemek yemeye gelenler bile var. Sabah beyranla güne basliyorlar ardindan tarihi yerleri geziyor, öglen vakti lahmacun yiyor, aksam ise birbirinden lezzetli kebaplari yiyor. Kapanista ise aksam saatlerinde baklava yiyen misafirlerimiz kentten ayriliyor. Bizler de bu ilgi ve alakadan oldukça memnunuz."

Afyonkarahisarli sucuk ustasi Ali Inci ise kendi hayvanlarini çiftliklerinde dogal besinlerle güzelce beslediklerini belirterek, "Etleri dinlendiriyoruz, dinlendirilen et dogal baharatlarla sucuk oluyor. Sucuklari fermente olarak dinlendiriyoruz. Tüm Türkiye'ye gönderiyoruz. Vatandaslardan olumlu tepkiler aliyoruz, Afyonkarahisar sucugunu çok seviyorlar." dedi.

Kaymak ustasi Sükrü Pancar da Afyonkarahisar kaymaginin özelliginin, manda sütünden yapilmasi oldugunu belirterek, "Kaymaklar eski bakir kaplarda alti genis, üstü dar olacak sekilde tencerelere birakilir. Bir gün bekletildikten sonra dolaptan alinir, tekrar isitilmaya geçilir. Yani çift pisirme olur. Afyon kaymaginin en güzeli de ekmek kadayifiyla olmasidir. Tatlilarimiz kaymaksiz olmaz." diye konustu.

Lokum imalatçisi Ahmet Önder ise Türk lokumunu dünyaya tanitan kentlerin basinda Afyonkarahisar'in geldigini, Afyon lokumunun en önemli özelliginin manda kaymagiyla yapilmasi oldugunu vurgulayarak söyle konustu:

"Afyonkarahisar'imizin lokum çesitleri çerezli ve meyveli seklinde çoktur. En güzeli manda kaymakli olanidir. Müsterilerimiz çesit yelpazesi genis oldugu için istedigini tercih ediyor. Bizim lokumlarimiz ülkemizin her yerinde begenilir ve severek tüketilir."

Hatay'da yaklasik 30 yildir tepsi kebabi hazirlayan kasap Hasan Kiliç da bu essiz lezzeti tatmak için kente gelen yerli ve yabanci birçok turisti agirladiklarini dile getirerek, "Ilk defa tepsi kebabi yiyen misafirlerimiz yemegin çok lezzetli oldugunu belirtiyor ve memnun bir sekilde ayriliyor. Herkesi bu lezzeti tatmaya bekliyoruz." dedi.

Künefe ustasi Fatih Uzunparmak ise künefenin gastronomi sehri Hatay'da apayri bir yere sahip oldugunu belirterek çarsiya gelen turistlerin mutlaka yanlarina ugradigini anlatti.

Hatay Gastronomi Evi Mutfak Sefi Süleyman Demirel de tatli kadar 2020 yilinda tescillenen Antakya Tuzlu Yogurdu'nun da kent mutfaginin vazgeçilmez mezelerinden biri oldugunu ve çok begenildigini aktardi.

- Müsteriler lezzetten memnun

Müsterilerden Ibrahim Parlakkiliç da Afyonkarahisar'da askerlik yaptigini, hayati boyunca yemedigi lokumu burada tattigini belirtti.

Afyonkarahisar lokumuna hayran kaldigini dile getiren Parlakkiliç, "Terhis oldum, memlekete giderken bütün aileme lokum götürecegim. Lokum, serbetli tatlilarin tahtini salliyor. Özellikle manda sütlüsünü herkese tavsiye ederim." ifadesini kullandi.

İçel'den Hatay'a tatile gelen Ümit Kizil ise tavsiye üzerine arkadasiyla birlikte tepsi kebabi yedigini çok lezzetli buldugunu söyledi. Kizil, Hatay mutfagini essiz buldugunu ve herkesin bu lezzetleri tatmasi gerektigini sözlerine ekledi.