Geçmişten günümüze Türkiye-Libya ticaret ilişkileri

Türkiye-Libya arası ilişkiler son dönemde ticaretle birlikte iyice gelişti. Türkiye- Libya ilişkileri yeni değil zira bizim ilişkilerimiz İsmet İnönü dönemine kadar gidiyor. İlişkilerin ticari anlamda asıl ivme kazandığı süreç ise Kıbrıs Barış Harekâtı. Türk müteahhitlerin bölgeye gidişi ve Başbakan Erdoğan’ın 2008’de Libya’ya yapmış olduğu gezide ilişkiler konusunda önemli rol oynuyor.

Türkiye’nin Libya’yla siyasi ilişkilerinin İsmet İnönü dönemine kadara gittiğini bilen pek azdır. Ya da Libya’nın ilk Başbakanlarından birinin Türk bürokrat ve yazar Orhan Koloğlu’nun babası Sadullah Koloğlu olduğunu da. Ama ikili ilişkilerde müteahhitlik denince akan sular duruyor. Çünkü 1972’de STFA gibi öncü müteharlik şirketlerinin Libya’ya gidişiyle başlayan ilişkilerde hep inşat sektörü en ön sıradaydı. 1974 de Kıbrıs Barış Harekâtı sonrası ambargo yaşayan Türkiye’ye uçak yakıtı veren tek ülke Libya oldu. Türkiye bunu hiç unutmadı.

1975 de imzalanan Serbest ticaret anlaşması ilişkilerin önünü açtı. Ve 80 darbesi sonrası Özal döneminde Türk iş adamları iş hacmini 12 milyar dolara kadar çıkardı.

1994 e gelindiğinde başbakan Tansu Çiller’in manşetlere oturan gezisi sonrası ticaret hacmi 498 milyon dolara ulaşırken sadece iki sene sonrası Necmettin Erbakan’ın ziyareti ilişkileri bir anda düşürdü.

2002 de yine inşaat şirketlerinin atağı ile başlayan ilerleme 2007 de 115 Türk firmasının Libya pazarında faaliyet göstermesini sağladı.
Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ın 23-25 Kasım 2009 tarihlerinde Libya’ya gerçekleştirdiği resmi ziyaret, ikili ilişkilerimizde önemli bir dönüm noktası oldu Ziyaret sonucunda iki ülke arasında vizeler karşılıklı olarak kaldırılmış ve ulaştırma, ticaret ve yatırım, tarım, müteahhitlik ve müşavirlik hizmetleri başta olmak üzere ikili ticari ve ekonomik ilişkilerimizin daha da geliştirilmesine ilişkin yapılacak çalışmaların çerçevesini çizen 7 önemli anlaşma imzalandı.

İkili ticaret ve müteahhitlik hizmetlerine ilişkin istatistikler de ilişkilerimizdeki göz kamaştırıcı gelişmeyi açıkça ortaya koymaktadır. Ülkemizin Libya’ya gerçekleştirdiği ihracat 2009 yılında bir önceki yıla göre % 67 oranında artışla 1,8 milyar doları aşmıştır. 2010 yılının ilk yedi ayında ise bu rakam 1,2 milyar doları bulmuştur. Bu ülkeden yapılan ithalat ise petrol ve doğal gaz alımlarındaki değişimlere bağlı şekilde dönemsel olarak azalmaktadır. 2009 yılında Libya’dan yapılan ithalat 402 milyon dolar iken bu rakam 2010 yılının ilk yedi ayında 247 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir.

Aynı şekilde Türk müteahhitlik firmalarınca son üç yılda Libya’da üstlenilen işlerin toplam tutarı (2007-2009) 12,9 milyar dolar olmuştur. Bugüne kadar üstlenilen işlerin toplam tutarı ise 24,5 milyar doları aşmaktadır. Libya da üstlenilen tüm projelerin yarısının son üç yılda üstlenildiği görülmektedir. Libya’nın önümüzdeki dönemde 50 milyar dolar tutarında yeni alt ve üst yapı projelerini hayata geçirecek olması bu rakamın daha da artacağı anlamına gelmektedir.

Arap baharının Trablus ve Bingaziye indiği 2011 yılında Libya da 24 bin Türk işçisi ve 200’ün üzerinde Türk şirketi faaliyetteydi

Türk inşaatçılar şimdi kaddafi sonrasını inşa etmeyi bekliyor. Libya'da büyük zarar eden inşaatçılar gelecekten umutlu. Firmalar, "Ülkeyi yeniden biz ayağa kaldıracağız. Ama iki yılımız var" diyor.

BEYAZ GAZETE