Gönüllü'nün Su Değirmenleri Tescilleniyor

YILMAZ EKİNCİ/İBRAHİM TORLAK - Türkan Şoray ve Talat Bulut'un başrollerini paylaştığı 'Hazal' adlı filmin 37 yıl önce çekimlerinin yapıldığı, Batman'ın Gercüş ilçesine bağlı Gönüllü köyündeki su değirmenlerinin ve tarihi yapıların tescillenmesi için çalışma yürütülüyor.

Gercüş ilçesine bağlı 600 kişinin yaşadığı Gönüllü köyü, su değirmenleri, yaklaşık 2 bin yıllık kilisesi ve doğal güzellikleriyle dikkati çekiyor. Türkan Şoray ve Talat Bulut'un başrollerini paylaştığı 'Hazal' adlı filmin 1979'da çekimlerinin gerçekleştiği köyde 16 tarihi su değirmeni bulunuyor.

Geçmiş yıllarda Şırnak, Batman ve Mardin'e bağlı köylerden vatandaşların hayvan sırtında taşıdıkları buğdaylarını un haline getirmek için kullandıkları Gönüllü köyündeki 16 su değirmeninden 2'si, Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulunca tescillendi.

Kültür ve Turizm İl Müdürü Mehmet İhsan Arslanlı, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Gönüllü köyünün tarih koktuğunu belirterek tarihi özelliğinden dolayı yörede yüzey araştırmalarının sürdüğünü söyledi.

'Gönüllü köyü, su değirmenleri, tarihi yapıları, kilisesi, doğa güzelliği ile önemsediğimiz bir köy.' diyen Arslanlı, köyün daha çok su değirmenleri ile bilindiğini ancak tarihi yapıları, kilisesi ve evlerin yapısı ile öne çıktığını ifade etti.

Köydeki 2 su değirmeninin tescilinin yapıldığını aktaran Arslanlı, şöyle devam etti:

'Köydeki diğer tarihi yapılarımız ve kilisenin tescili söz konusu. Geçen yıldan bu yana Batman Üniversitesi ile yaptığımız protokol gereği kültür envanteri çalışması yapıyoruz. Çalışma şu an Gercüş ilçesinde yapılıyor. Kültür envanteri çalışması kapsamında Gönüllü köyündeki tüm değirmenler ve tarihi mekanlar kayıt altına alınarak tescile gönderilecek.'

- 'Eskiden Organize Sanayi Bölgesi gibiydi'

Gönüllü köyü muhtarı Hıfzullah Işık, su değirmenlerinin tarihinin çok eskiye dayandığını dile getirerek bölgede en çok su değirmeni olan köy olduklarını söyledi.

Geçmiş yıllarda bölgedeki birçok köyden vatandaşların buğdaylarını öğütmek için köylerine geldiğini anımsatan Işık, şöyle devam etti:

'Bölgenin her tarafından köyümüze buğday öğütmek için gelinirdi. Burası o zamanlar adeta bir Organize Sanayi Bölgesi gibiydi. Köy çok kalabalık olurdu. 24 saat esasına dayalı vardiya sistemi ile değirmenler çalışıyordu. 1990 yılında su değirmenleri kapandı. Su değirmenlerinin onarılıp turizme kazandırılmasını istiyoruz.'

Köyde 2 bin yıllık olduğu tahmin edilen bir kilisenin bulunduğuna işaret eden Işık, 1979'da Türkan Şoray ve Talat Bulut'un oynadığı 'Hazal' filminin çekimlerinin köylerinde yapıldığını da hatırlattı.

Köydeki tarihi yapıların turizme kazandırılmasını istediklerini ifade eden Işık, şunları söyledi:

'Köydeki kilisenin bilinen tarihçesi 2 bin yıllık. Rivayete göre, Hasankeyf ilçesinde yaşayan bir rahip, bir kıza aşık olması nedeniyle köyümüze sürgün edilmiş. Sürgün edilen rahip, köyümüzde kilise yapmış. Bundan dolayı kiliseye, yörede 'Kalp kilisesi' deniliyor. Kilisenin restorasyonun yapılması istiyoruz.'

Köyde oturan Mehmet Yavuz ise köyde su değirmenlerini çalıştığı dönemlerde köyün adeta bir panayır yeri haline geldiğini söyledi. Yavuz, 'O günler çok güzeldi. Keşke bu değirmenler tekrar çalışsa. Özellikle su değirmenlerinin onarılmasını istiyoruz.' görüşünü kaydetti.