Görme Engelliler Noterde 'Tanıksız' İmza Atabilmek İstiyor

BURCU ÇALIK- Engelliler Konfederasyonu Başkanı Turhan İçli, görme engellilerin noterlerde iki tanık bulundurma zorunluluğunun ortadan kaldırılmasına yönelik yasal düzenlemelere karşın uygulamada hala sıkıntılar yaşandığını bildirdi.

İçli, Dünya Engelliler Haftası dolayısıyla AA muhabirine engellilerin çözüm bekleyen sorunlarına ilişkin açıklamalarda bulundu.

Son 20 yılda Türkiye'de engellilerin durumunda olumlu gelişmeler yaşandığını vurgulayan İçli, bu gelişmeye sivil toplum örgütlerinin de önemli katkıları olduğunu aktardı.

İçli, engellilerin hakları konusunda geçmişten bugüne ciddi mücadeleler verdiklerini, siyasi anlamda da engellilere karşı duyarlılık oluştuğunu belirterek İş Kanunu, 2022 Sayılı 65 Yaşını Doldurmuş Güçsüz Kimsesiz ve Muhtaç Türk Vatandaşlarına Aylık Bağlanması Hakkında Kanun ve 2828 Sayılı Sosyal Hizmetler Kanunu'nda engelliler lehine önemli düzenlemeler gerçekleştirildiğini ve 2005'te engellilere yönelik kanununun yürürlüğe girdiğini anımsattı.

- 'Engellilerin okullaşma oranı yüzde 9'

Türkiye'nin 2007'de Birleşmiş Milletler Engelli Hakları Sözleşmesi'ni imzaladığını hatırlatan İçli, bu gelişmelere karşın engellilerin mekanlar, bilgi, hak ve hizmetlere erişiminin önünde hala engeller bulunduğuna dikkati çekti.

İçli, 'Bütün bu gelişmelere rağmen engellilerin yararlandıkları hak ve olanaklar, diğer yurttaşların kullanabildiği hak ve olanakların bir hayli gerisindedir. Örneğin, toplumda okullaşma oranı yüzde 90 dolayındayken engelliler alanında yüzde 9 düzeyindedir. Yine çalışma yaşındaki nüfusun yüzde 80'inden fazlası iş olanağına kavuşmuşken, engelliler arasında bu oran yüzde 7,5 dolayındadır.' değerlendirmesinde bulundu.

- 'Çalışma yaşında 2 milyon engelli var'

İçli, özel sektörde 50 ve 50'den fazla işçi çalıştıran iş yerlerinde yüzde 3, kamu sektöründe yüzde 4 ve 657 sayılı kanun kapsamında yüzde 3 oranında engelli istihdam etme zorunluluğu bulunduğuna işaret ederek şunları söyledi:

'Bu oranlar tamamıyla doldurulsa bile engelli işsizliğini önlemek olanaksızdır. Bugün ülkemizde 105 bini işçi, 40 bine yakını memur olmak üzere 145 bin dolayında engelli çalışan bulunmaktadır. Oysa 2 milyon dolayında çalışma yaşında ve çalışabilecek durumda olan engelli vardır. Bütün kotalar doldurulsa bile bu denli kalabalık işsiz engelliyi istihdam edebilmek mümkün değildir. Bu nedenle engellilerin iş gücü piyasasında rekabet edip tercih edilecekleri düzeyde eğitilmeleri ve kalifiye iş gücü haline dönüştürülmeleri gerekir.'

İçli, engellilerin hangi iş alanlarında başarılı olabileceklerine ilişkin Devlet Personel Başkanlığı ve İŞKUR tarafından kapsamlı araştırmalar yapılması gerektiğini söyledi.

Engellilerin ikinci önemli hakkının 'eğitim' olduğunu vurgulayan İçli, gerek özel eğitim okulları gerekse kaynaştırma eğitiminde verimli bir eğitim sürecinden geçilebilmesi için nitelikli personel, yeterli materyal ve erişilebilirlik koşullarının sağlanmasının zorunlu olduğunu aktardı.

İçli, engellilerin toplumsal ulaşım araçlarına erişimden ve sosyal güvenlik olanaklarından etkin bir şekilde yararlanamadığını ve bu konudaki sorunların da çözüme kavuşturulması gerektiğini dile getirdi.

- Noterde tanık bulundurma zorunluluğu

Turhan İçli, görme engellilerin noterlerdeki işlemlerinde 2 tanık bulundurma zorunluluğunun ortadan kaldırılması için mevzuat düzenlemeleri yapıldığına ve mücadeleler sonucunda sorununun esas itibarıyla çözüldüğüne dikkati çekti.

Yasal düzenlemelere karşın uygulamada noterlerin hala eski alışkanlıklarına devam ettiğini vurgulayan İçli, şunları kaydetti:

'Engelliler Konfederasyonu ve Türkiye Körler Federasyonunun sürdürdüğü mücadele ile konu tekrar gündeme taşınmış, Adalet Bakanlığı Hukuk İşleri Genel Müdürlüğü iki tanık uygulamasının yasaya ve günümüzdeki teknolojik gelişmelere uygun olmadığına ikna olmuş, bu doğrultuda bir de görüş oluşturmuştur. Ancak Noterler Birliği kendilerine bildirilen bu görüşü uygulamakta yeterli titizliği göstermemektedir. Yeni teknolojinin, görme engellilerin tanık olmaksızın noterlik işlemlerini yapabilmelerine olanak verecek uyarlamaların yapılması için gereken önlemlerin alınmakta olduğu ifade edilmektedir.'