Görme Engellilere Eğitmenleri "Göz" Olacak

Mesleki Yeterlilik Kurumu'nun görevlendirdiği Özürlü ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürlüğü ile Türkiye Beyazay Derneği, Görme Engelliler Yönelim ve Bağımsız Hareket Eğitmeni ulusal meslek standardı taslağı hazırladı.

Taslağa göre, görme engellilere, Görme Engelliler Yönelim ve Bağımsız Hareket Eğitmeni tarafından yönelim becerileri, rehbersiz/bastonsuz hareket için temel beceriler, rehberle yürüme becerileri, temel baston teknikleri ve rota konularında eğitim verilecek.

Eğitimler, engelli bireyin iş ortamında, günlük yaşamında kullandığı kapalı ve açık güvenli mekanlarda yapılacak. Ortamın gürültü seviyesi, görme engellinin çevreyi tanımasını ve yön bulmasını engelleyecek şiddette olmayacak. Çalışma ortamında açık elektrik kabloları, kaynar su dolu kaplar, ütü, sivri, delici ve kesici nesneler gibi tehlike unsurları kazaya neden olmayacak şekilde konumlandırılacak.

-Görme engellinin işitme, dokunma ve koku alma becerileri geliştirilecek

Görme Engelliler Yönelim ve Bağımsız Hareket Eğitmeni, görme engelli bireyle uygun iletişim kuracak, becerilerdeki performansını değerlendirecek ve öğretim süreçlerini planlayacak.

Eğitmen, engelliye farklı ortam ve koşullarda ipuçlarını kullanmayı öğretecek, engellinin işitsel, dokunsal, kinestetik, görsel, koku alma gibi duyusal ayırt etme becerilerini geliştirecek, bina içi ve bina dışı kavramlarını anlatacak, iç ve dış ortamlarda ses gibi uyaranların maskelendiği durumlarla ilgili çalışmalar yapacak.

-Bina numaralarını kabartma krokiden öğrenecek

Eğitmen, görme engellilere, kolayca tanınan, sürekli, bilinen, çevrede sabit yerleşimi olan herhangi bir nesne, ses, koku, ısı ya da dokunsal bilgi kaynağı olan işaretleri tanıtacak ve bu işaretleri günlük hayatında kullanmayı öğretecek.

Görme engellilere, odaların ve bina iç ve dış numaralarının düzenlenmesine ilişkin bilgileri uygulamalı olarak verecek eğitmen, seçtiği bir binanın kabartma krokisini ya da planını numaralama sistemini içerecek şekilde hazırlayacak ve eğitimi bu kroki üzerinden yapacak.

Eğitmen, görme engelli bireye bağımsız hareket ihtiyaçlarını karşılayacak şekilde mesafe, hız ve yükseklik ölçmeyi öğretecek, farklı ortam ve koşullarda yön bulmayı anlatacak. Görme engellinin etkili ve güvenli hareket etmesini sağlamak için kabartma/sesli pusulanın ve navigasyon sisteminin kullanı hakkında bilgi verecek olan eğitmenin öğreteceği diğer aktiviteler şöyle:

-Rehbersiz/bastonsuz hareket için temel beceriler

-Eliyle duvar/nesne takibi yaparak güvenli şekilde yürümek

-Rehbersiz korunma teknikleri

-Yüksek ve alçak kol korunma tekniği ile yürüme becerileri

-Rehberle hareket becerileri ve rehberlik edecek kişilerle uygun iletişim kurma yöntemleri

-Rehber yardımına ihtiyaç duyduğu durumlarda etrafındaki deneyimsiz kişilerden nasıl yardım talep etmesi gerektiği

-Rehber yardımına ihtiyaç duymadığı durumlarda, kendisine yardım etmek isteyen kişilerin yardımını nasıl reddedeceği

-Güvenli şekilde hareket etmek için rehberle yürüme becerileri

-Rehberle yürürken 90 ve 180 derece nasıl dönüş yapılacağı

-Rehberle birlikte oturacağı yeri bulma becerisini edinmek

-Yürüyüş sırasında karşılaşılan merdiven inme ve çıkma, farklı kapılardan ve dar yerden geçme becerileri

-Farklı ortam ve koşullarda hangi baston tekniklerinin kullanması gerektiği

-Hissedilebilir yüzeyi kullanmak

-Bulunulan yerden ulaşılacak hedefe kadar izlenecek yolun belirlenmesi için zihinsel harita oluşturulmasını sağlamak

-Eğitmen, engellinin kazalardan nasıl korunacağını öğretecek-

Görme engellinin izlemesi gereken güzergaha ait rota analizini yapacak eğitmen, engelliye adres ve yön tarifi yapıldığında yönünü nasıl bulacağını anlatacak. Farklı hava koşullarına uygun şekilde güvenli hareketin nasıl olacağına ilişkin bilgi verecek eğitmen, engelliye bağımsız hareket etmesini sağlayacak şekilde hava koşullarına uygun nasıl giyineceğini tanımlar. Farklı hava koşullarına uygun baston kullanım ve güvenli yürüyüş tekniklerini aktaracak eğitmen, trafikte bağımsız hareket eğitimi verecek, taşıt, kavşak, üstgeçit, yaya geçidi, trafik işaret cihazının güvenli kullanımını öğretecek.

Trafikte işitme eğitimi çalışmaları yaptıracak eğitmen, farklı yapıdaki caddelerden, kavşaklardan ve trafik ışıkları olmayan caddelerden güvenli geçiş hakkında bilgi verecek. Eğitmen ayrıca, görme engelliye karşılaşabileceği muhtemel trafik kazalarından korunabilmeyi de öğretecek.