Görme Engellilere Yapay Zekalı 'Üçüncü Göz' Geliyor

SELMA KASAP - Bilkent Üniversitesinde, özellikle görme engeli bulunanlar için "üçüncü göz" olacak yapay zekalı mobil yazılım geliştirildi. Sistem, sesli komut sonrası cep telefonu ile çekilen fotoğrafları hem telefon hem de sosyal medyadaki fotoğraf arşivinden yapay zekası ile otomatik olarak tarayarak doğru kişiyi tespit ediyor.

Bilkent Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. İbrahim Körpeoğlu, AA muhabirine, Arnavutluk'tan gelen Erin Avllazagaj, Pakistanlı Hamza Khan ve Azerbaycanlı Gündüz Hüseynli isimli öğrencilerin üniversiteyi bitirme projesi kapsamında "AndLit" adını verdikleri bir teknoloji geliştirdiklerini belirtti.

Özellikle görme engellilere büyük kolaylık sağlayacak teknolojinin bir kulaklık ve cep telefonlarına yüklenebilen bir mobil yazılımından oluştuğunu anlatan Körpeoğlu,"Yazılım, bir kulaklık donanımı içinde yer alan kamera sayesinde ya da cep telefonlarına yüklenerek fotoğraf çekiyor ve fotoğraftaki yüzleri yapay zekası ile tanıyabiliyor." diye konuştu.

Yazılımın, tanıma işlemi için telefondaki fotoğraf arşivini, kullanıcının ve arkadaşlarının sosyal medya hesaplarındaki binlerce fotoğrafı barındıran veri tabanını kullandığını belirten Körpeoğlu, "Kim olduğu öğrenilmek istenen kişinin fotoğrafı çekildikten sonra yazılımın yapay zekası devreye giriyor ve binlerce fotoğraf karesinden kişinin kim olduğu sesli olarak kullanıcıya aktarılıyor. Böylece, kim olduğu öğrenilmek istenen kişinin ismi görme engellinin kulağına kulaklık ya da cep telefonu vasıtasıyla sesli bilgi olarak gönderiliyor. Bu şekilde görme engelliler, göremeseler bile etrafındaki kişileri tanıma ve onlar hakkında bilgi edinme imkanına sahip olacaklar." dedi.

- Beş anahtar kelime sunuyor

Teknolojilerinin görme engelliler için sadece yüzleri tanımadığını aynı zamanda çevrede bulunan nesnelere ilişkin de bilgiler aktarabildiğini kaydeden Körpeoğlu, "Tüm görüntüyü analiz ederek ve tanıyarak, görüntü ile ilgili beş anahtar kelime türeterek çevre hakkında genel bilgiler de sunuyor. Örneğin görme engelliye 'burası oda, burası laboratuvar' gibi bilgiler sunuyor. Böylece kişi, ortamda bulunan insanlar ve nesneler hakkında bilgi sahibi olabiliyor." ifadelerini kullandı.

- Okuma yazma bilmeyenler için okuyabiliyor

Körpeoğlu, sistemin görme engellilerin yanı sıra okuma yazma bilmeyen ya da okuma zorluğu çeken kişiler için de kolaylık getirecek yönleri bulunduğunu, bu kapsamda, teknolojinin yolda yürüyen bir kişi için sokak ve cadde isimlerini seslendirme özelliğine sahip olduğunu belirtti.

Geliştirilen sistemin sürekli ve kolektif olarak öğrenen bir yapay zekası olduğunu belirten Körpeoğlu, "Sistem öğrendikçe tanınan yüz ve obje sayısı sürekli artıyor. Bunun için yapay zeka algoritmaları kullanılıyor. Öğrenme geliştikçe yüz tanıma işlemi daha kısa sürede yapılabiliyor." bilgisini verdi.

Prof. Dr. İbrahim Körpeoğlu, öğrencilerin geliştirdiği sistemin görme engelliler için üçüncü göz niteliğinde olabileceğini, ayrıca demans rahatsızlığı olanların hayatlarını kolaylaştırıcı özellikler taşıdığını ifade ederek, teknolojinin ticarileşmesi için çalışmaların devam ettiğini sözlerine ekledi.