Göz Tansiyonu Nedir?
Glokom, toplumda glokom veya karasu hastalığı olarak adlandırılan optik sinirin ilerleyici hasarı ile karakterize bir hastalıktır. Dünyada körlüğün en yaygın ikinci nedenidir. Hastalık özellikle erken evrelerde asemptomatik ilerler. Bu nedenle gelişmekte olan ülkelerdeki glokom hastalarının %50'si; az gelişmiş ülkelerdeki insanların %90'ı hastalığını bilmiyor. Glokomun neden olduğu görme kaybı geri döndürülemez olduğu için hastalık 'sinsi görme hırsızı' olarak da bilinir. Bu nedenle glokomun erken teşhisi çok önemlidir.
Göz Tansiyonu Belirtileri Nelerdir?
Gözde, görme hücrelerinin bulunduğu retina tabakasından iletimi sağlayan sinir lifleri, görme sinirini oluşturmak üzere gözün arka kısmında toplanır. Buradan da görüntü beyindeki görme merkezine taşınır ve görme sağlanır. Görme sinirinin başlangıç kısmındaki sinir liflerinin, basınç etkisi veya beslenme problemi ile ölümleri neticesinde ilerleyici, geri dönüşü olmayan görme sinir hasarı gelişmekte ve glokom hastalığı oluşmaktadır. Sinir liflerinin hasarlanması sonucunda, erken dönemde görme alanının çevre kısmında karanlıklar oluşur. Kişi, iki gözü açık olarak baktığı için bu küçük karanlık alanları fark edemez. Kişinin görme alanındaki bozuk alanlar çevreden başlayarak genişler. Merkezi görmeyi sağlayan ortadaki alan, hastalığın ilerleyen evrelerinde etkilendiği için kişinin merkezi görmesi son ana kadar azalmaz. Bu nedenle çok uzun sürede ve yavaş gelişen bu hasar, belirgin bir ağrı ya da başka komplikasyonlar olmadığı için son ana kadar fark edilmeyebilir. Hasta asemptomatiktir yani hiçbir şikayeti yoktur. Rutin kontroller ile muayene olmadığı sürece görme alan kaybını fark etmez. Bu hasarın geri dönüşü yoktur. Bu nedenle erken tanı ve tedavi çok önemlidir.
Glokom (Göz Tansiyonu) Kimlerde Görülür?
45 yaşın üzerindeki kişiler, anne-baba veya kardeşi glokom hastası olanlar, göz basıncı yüksek kişiler risk grubundadır. Ayrıca yüksek dereceli göz bozukluğu ve korneası yani gözün saydam kısmı ince olanlar, gözüne darbe alanlar, uzun süre kortizon, hipertansiyon ilacı kullananlar, tansiyonu yüksek veya aşırı düşük kişiler, yüksek nefes vererek yapılan meslekler yani; camcılar, baloncular, nefesli çalgı çalanlar gibi çalışanlar da risk altındadır.
Göz Tansiyonu Nasıl Tedavi Edilir?
Tedavide amaç, gözün içindeki sıvı üretimini azaltarak ve/veya kanallardan sıvı çıkışını artırarak göz tansiyonunu düşürmek; görme sinirinde gelişebilecek hasarı önlemektir. Tüm tedavi yöntemleri, sadece mevcut görme düzeyini ve görme alanını korumak için uygulanır. Bu nedenle kaybedilen görme ve görme alanı geri getirilemez. Glokom tanısı konulan hastalarda tedavi duruma göre farklılık gösterir. Hastaya öncelikle ilaç tedavisi uygulanır. Genellikle damla formunda ilaçlar kullanılır ve hasta takip edilir. Göz tansiyonu istenilen seviyeye düşmediğinde, hasta ilaçlarını düzenli kullanamadığında ya da ilaçların yan etkisi olduğunda lazer tedavisi veya cerrahi tedaviler gündeme gelir. Glokom hastalığında hayat boyu takip ve tedavi gerekir.
Glokomda tanı; görülen yapısal ve fonksiyonel hasara göre başlangıç, orta ve ileri olmak üzere üç seviyeye ayrılır. Hastalığın ciddiyetine göre ilaç molekül sayısı ayarlanır. Ancak ilaç kullanımına rağmen düşmeyen göz içi basıncı durumunda lazer tedavileri uygulanabilir. Fakat genellikle cerrahi tedavi gerekmektedir.
Glokom hastalığının oluşma nedenlerine göre farklı cerrahi yöntemler uygulanır. Bu cerrahilerde amaç; göz içi basıncını artıran göz içi sıvısının, göz dışına çıkışını kolaylaştırmaya yöneliktir.
Glokomda, çok eskiden bu yana uygulanan klasik cerrahi yöntem “trabekülektomi”dir. Bu yöntemde göz içi sıvısının göz dışına rahat çıkması için bir kanal oluşturulur. Trabekülektomi cerrahisinin göz içi basıncını düşürme etkisi oldukça iyidir. Ancak bazı cerrahi sorunları azaltmak için minimal girişimli başka cerrahi yöntemler de uygulanabilir. Bunlar göz içine konulan küçük implantlar veya kanal cerrahileridir. İkincil cerrahiler için de “Ahmed Glokom İmplantı” gibi valf sistemli veya valfsiz gözün daha dış kısmına konjonktiva altına konulan tüp cerrahileri mevcuttur.
Göz Tansiyonu Ameliyatından Sonra Nelere Dikkat Edilmeli?
Glokom ameliyatı sonrasında belli bir süre ilaç kullanılmaktadır. Aynı zamanda glokom cerrahının hastayı kısa aralıklarla muayene etmesi gerekmektedir. Çünkü, ameliyat sonrası olası bazı komplikasyonlar sık yapılan kontroller ile görülmekte ve çözülebilmektedir. Ayrıca ameliyat sonrasında göze baskı yapılmamalıdır. Cerrahi müdahaleden sonra hasta, ilaçlarını düzenli kullanarak günlük yaşantısına devam edebilmektedir.
Göz Tansiyonu Ameliyatından Ne Kadar Süre Sonra İyileşme Gerçekleşir?
Glokom cerrahisi sonrası özellikle ilk 5-7 gün önemlidir. Ancak ameliyattan sonraki ilk gün hariç, devamlı yatak istirahati gerekmemektedir. Hastanın göz içi basıncı genellikle ertesi gün düşmektedir. Göz içi basıncının hedeflenenden yüksek veya düşük kalmasına göre hekim tarafından bazı önlemlerin alınması gerekmektedir. Ameliyat sonrası kullanılan damlalar birinci ayın sonunda kesilebilir. Hasta daha sonra herhangi bir glokom ilacı kullanmamaktadır.
