GRAFİKLİ - Mısır'da Darbeden Sonraki İdam Cezaları Ve İnfazlar

Mısır'da demokratik yollarla seçilmiş ilk Cumhurbaşkanı Muhammed Mursi'nin devrildiği 3 Temmuz 2013'teki askeri darbenin ardından başlayan tutuklamalar ve yargı sürecinde yüzlerce kişi hakkında idam cezası verildi.

Minye Ceza Mahkemesi'nin Mart 2014'te aralarında Müslüman Kardeşler Teşkilatı (İhvan) Rehberlik Konseyi Başkanı Muhammed Bedii'nin de yer aldığı 529 sanık hakkında verdiği idam cezası bu dönemin en dikkat çeken kararı olarak kayıtlara geçti.

Yargıç Said Yusuf başkanlığındaki mahkeme heyeti tarafından idama çarptırılanlar arasında Mısırlı Hristiyanlar dahi yer aldı.

'Hapishaneler baskını' davası olarak bilinen yargılamada Haziran 2015'te Muhammed Mursi hakkında verilen idam cezası ise uluslararası kamuoyunda da gündem olan kararlardan biriydi.

- İnfazını bekleyen 23 idam mahkumu

Söz konusu yüzlerce idam kararına sanıklar ve avukatları tarafından yapılan itirazlar değerlendirildi ve kararların çoğu Temyiz Mahkemeleri tarafından bozuldu.

İdam cezasına çarptırılan 23 kişi hakkında ise yargı süreci sona erdi. Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi'nin onaylaması halinde, haklarında nihai karar verilen 23 idam mahkumunun asılarak infaz edilmeleri söz konusu olacak.

Sisi döneminde idama mahkum edilen kişilerin henüz affedilmediği veya hükümlerinin hafifletilmediği biliniyor. Gözlemciler Sisi'nin idam mahkumlarını affetme ihtimalinin de zayıf olduğunu ifade ediyor.

Mısır Hak ve Özgürlükler Koordinatörlüğü Müdürü İzzet Guneym, AA muhabirine yaptığı açıklamada, geçmiş uygulamalara bakıldığında, cumhurbaşkanlığı siyasetinde değişiklik olmadığı sürece idamların devam edeceği öngörüsünde bulundu.

Guneym, bununla birlikte, cumhurbaşkanlığının idam cezalarını affetme veya hafifletme kararı alması yönünde umudunu da dile getirdi.

İnfazını bekleyen 23 idam mahkumu hakkındaki nihai kararların tümü bu yıl içinde verildi. Nihai idam kararları ve davalar şöyle:

- 3 Temmuz 2017

'İskenderiye'de şiddet': 2 idam kararı

Yargıtay, Rabia ve Nahda meydanlarının boşaltılması esnasında İskenderiye kentinde anarşi ve şiddet çıkarmak suçlamasıyla yargılanan iki sanık hakkındaki idam kararını onadı.

- 19 Haziran 2017

'Kafru'ş-Şeyh Stadı': 4 idam kararı

Askeri Temyiz Mahkemesi, 'kasten öldürmek ve spor stadında bomba patlatmak' gerekçesiyle 4 sanık hakkında nihai idam kararı verdi.

Basında 'Kafru’ş-Şeyh Stadı olayları' olarak bilinen davada sanıklar, 2015'te söz konusu statta meydana gelen patlamadan dolayı yargılandı. Olayda 3 askeri akademi öğrencisi hayatını kaybetmiş, 2 kişi de yaralanmıştı.

- 7 Haziran 2017

'Mansura koruma polisi': 6 idam kararı

Yargıtay, 2014 yılında Mansura kentinde bir yargıcın koruma polisinin öldürülmesi suçlamasıyla yargılanan 6 kişiye verilen idam cezalarını onadı.

- 24 Nisan 2017

'İskenderiye'de arbede': 1 idam kararı

Yargıtay, 2013'te İskenderiye'de yaşanan şiddet olaylarına karışmakla suçlanan eski Cumhurbaşkanı Mursi yanlısı din adamı Fazıl el-Mevla Hasani hakkındaki idam kararını onadı.

- 20 Şubat 2017

'Port Said katliamı': 10 idam kararı

Yargıtay, Şubat 2012'de El-Ehli ve El-Mısri futbol takımları arasında Port Said kentinde oynanan maç sonrasında meydana gelen ve 72 taraftarın hayatını kaybettiği olaylarla ilgili davada 10 sanığa verilen idam cezasına itirazı reddetti.

Yargıtay, aynı şekilde, savcılığın, gıyaben yargılanmasına rağmen idam cezasına çarptırılan bir sanık hakkında yaptığı itirazı da reddetti.

- 8 idam cezası uygulandı

Mısır'da 3 Temmuz 2013 darbesinden bu yana 8 idam cezası yerine getirildi.

Sina Yarımadası'nda 2013'te meydana gelen ve 'İkinci Refah katliamı' olarak bilinen olaylarda 25 askeri öldürmek suçlamasından idama mahkum edilen Adil Habbare adlı kişinin cezası 15 Aralık 2016'da infaz edildi.

Kamuoyunda 'Arap Çerkes' olarak bilinen davada yargılanan 6 kişi hakkındaki idam cezaları ise 17 Mayıs 2015'te yerine getirildi.

Askeri Savcılık sanıklara, '2014’te terör örgütü DEAŞ’a biat eden Ensar Beyti’l-Makdis örgütüne üye olmak, askerleri taşıyan otobüslere silahlı saldırılar düzenlemek ve bazı askerleri öldürmek' gibi suçlamalar yöneltmişti.

Dava, eylemlerin yapıldığı tarihte bazı sanıkların İçişleri Bakanlığı nezaretinde bulunuyor olması gibi bazı tutarsızlıklardan dolayı yoğun eleştirilere maruz kalmıştı.

Sisi döneminde ilk idam cezası ise 7 Mayıs 2015'te uygulandı. 2014 yılında İskenderiye'de bir genci binanın çatısından aşağıya attığı gerekçesiyle ölüm cezasına çarptırılan Mahmud Ramazan, askeri darbeden bu yana idam edilen 8 kişi arasında İhvan üyesi olan tek kişi olarak biliniyor.

- İdam cezasına çarptırılıp itiraz süreci devam edenler

Mısır'da haklarında nihai hüküm bulunan 23 idam mahkumu dışında ilk derece mahkemelerinin verdiği idam cezalarının sayısı hakkında resmi veri bulunmuyor. Ancak insan hakları örgütleri, ülkede idam cezasına çarptırılan yüzlerce kişi olduğunu belirtiyor.

Mısır Hak ve Özgürlükler Koordinatörlüğü Müdürü Guneym'e göre halihazırda hakkında idam cezası verilen ancak temyiz ve itiraz süreci sonuçlanmamış 358'den fazla sanık bulunuyor.

Son olarak, Kahire Ceza Mahkemesi 2 Temmuz 2017'de, 'Kirdase olayları' olarak bilinen davada tekrar yargılanan darbe karşıtı 20 kişi hakkında daha idam cezası vermişti.