GRAFİKLİ - Mısır'da Sisi'ye Karşı Aday Olmak Zor

Mısır'da mart ayında yapılacak cumhurbaşkanlığı seçimi takviminin 8 Ocak 2018 tarihinde açıklanmasının ardından, seçim ülkenin bir numaralı gündemi haline geldi.

Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi’nin ilk dönemindeki süresinin bitimi yaklaşırken, seçim için bazı önemli şahsiyetlerin adı geçmeye başlamıştı. Ancak ilk adımı eski cumhurbaşkanlarından Hüsnü Mübarek döneminin son başbakanı Ahmed Şefik attı. Şefik, son 5 yıldır yaşadığı Birleşik Arap Emirlikleri’nden (BAE) bir açıklama yaparak aday olma niyetini kamuoyu ile paylaştı.

2017 yılı Kasım ayı sonunda BAE’den yaptığı ve Al Jazeera tarafından yayımlanan görüntülü açıklamada Şefik, "Mısır cumhurbaşkanlığı için aday olacağımı açıkladım. Vatan topraklarına dönmeden önce Mısır dışında yaşayan gurbetçileri ziyaret etmeyi arzuluyordum. Ancak BAE'den ayrılmamın engellendiğini şaşkınlıkla öğrendim. Bunun gerekçelerini anlamam ve anlayışla karşılamam mümkün değildir. Milli ve mukaddes bir görev olarak gördüğüm anayasal hakkım olan adaylığımın engellenerek ülkemin iç işlerine karışılmasını reddediyorum." ifadelerini kullandı.

- Ahmed Şefik’in seçim yarışına girmeden çekilmesi

Şefik, söz konusu açıklamasından yaklaşık bir hafta sonra Mısır’a döndü. Havalimanından yetkililer tarafından alınan Şefik hakkında ilk iki gün kamuoyuna bilgi verilmedi. Şefik’in avukatı da kendisinden haber alamadıkları şeklinde bir açıklama yaptı.

İki gün sonra bir televizyon kanalına telefonla bağlanan Şefik, Mısır’a geldikten sonra aday olma düşüncesini tekrar gözden geçirme kararı aldığını söyledi.

Şefik, geçen Ocak ayında başkanı olduğu Ulusal Hareket Partisi genel kurulu üyeleri ile gerçekleştirdiği toplantının ardından yazılı bir açıklama yaparak, “2018 yılı Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde aday olmayacağını” duyurdu. Mısırlı bazı muhalifler ve gazeteciler Şefik’in kendisine yapılan baskılardan dolayı daha aday olamadan yarıştan vazgeçmek zorunda kaldığını söyledi.

- Halid Ali’nin adaylığı

Şefik’in devre dışı kalmasının ardından gözler 45 yaşındaki Halid Ali’ye çevrilmişti. 2012 Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde de aday olan muhalif lider Ali, özellikle de Tiran ve Sanafir adalarının egemenliğinin Suudi Arabistan’a geçmesi ile ilgili Kızıldeniz sınır antlaşmasına muhalefeti ile öne çıktı.

Mayıs 2017’de sol eğilimli Halk Koalisyonu, liberal Düstur ve muhafazakar Güçlü Mısır partilerinin de içinde bulunduğu 7 parti ortak bir bildiri yayımlayarak, Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde Ali’yi destekleyeceklerini duyurmuştu. Bu partilerin yanı sıra 6 Nisan ve Sosyalist Devrimciler gibi Arap Baharı ve 25 Ocak Devrimi’nde etkin olan hareketler de Ali’ye destek vereceklerini açıkladı.

12 Ocak’ta yaptığı açıklamada “seçim maratonuna girmekten geri adım atmayacağı” gibi iddialı sözler söyleyen Ali, 25 Ocak’ta başkent Kahire'de düzenlediği basın toplantısında, "Bu seçim yarışına girmeyeceğim ve adaylık evrakımı da sunmayacağım." dedi. Ali’nin çekildiğini, cumhurbaşkanlığı yarışının bir diğer ismi eski Genelkurmay Başkanı Sami Anan’ın gözaltına alınmasından bir gün sonra duyurması gözlerden kaçmadı.

- Adaylığını açıklayan eski Genelkurmay Başkanı Anan askeri hapishanede

Sisi’nin Cumhurbaşkanı olarak seçildiği 2014 seçimlerinde de adı geçen, ancak Milletvekili Mustafa Bekri gibi Sisi yanlısı isimlerin kendisi ile yaklaşık 6 saat süren görüşmesinin ardından adaylıktan vazgeçen Anan, 2018 seçimlerinde aday olacağını duyurdu.

Anan, 2018 Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde aday olacağını bir video kaydıyla kamuoyuna duyurdu. Açıklamanın Cumhurbaşkanı Sisi’nin adaylığını duyurduğu 20 Ocak Cumartesi günü ve Sisi’nin açıklamasından birkaç saat sonra gelmesi, “Sisi’nin karşısında güçlü bir rakibim” mesajı olarak algılandı.

Ancak, adaylık açıklamasından 3 gün sonra 23 Ocak’ta Mısır Silahlı Kuvvetleri Anan’ın sorgulanacağını duyurdu. Aynı gün eski Genelkurmay Başkanı'nın Mısır dışındaki seçim kampanyası müdürü Mahmud Rifat, Twitter hesabından yaptığı açıklamada "Anan'ın gözaltına alındığını" duyurdu. Anan’ın halen askeri bir hapishanede tutulduğu biliniyor.

- Eski Sayıştay Başkanı Cinina darbedildi, gözaltına alındı

Sami Anan’ın ekibinde yer alan eski Sayıştay Başkanı Hişam Cinina, Anan’ın gözaltına alınmasının ardından kendisi aday olmayı planlıyordu. 27 Ocak günü evinden çıktığında iki kişinin bıçaklı saldırısına uğradı. Bacağından bıçaklanan ve gözüne darbe alan Cinina’nın saldırganları bir gün sonra gözaltına alındı.

Ancak mahkeme 2 gün sonra saldırganları 500 cüneyh (28 dolar) kefaletle serbest bıraktı. Karara itiraz edildi. İstinaf mahkemesi de sanıkların salıverilmeleri kararını onadı. Cinina olaydan sonraki günlerde yaptığı açıklamalarda, “saldırının arkasında siyasi nedenler olduğunu” iddia etti.

Cinina 11 Şubat’ta, “eski Genelkurmay Başkanı Sami Anan’ın elinde Mısırlı yöneticileri zor durumda bırakacak belgeler olduğunu” söyledi. Ardından iki gün sonra 13 Şubat’ta güvenlik güçleri tarafından gözaltına alındı. Askeri savcılık tarafından sorgulanan Cinina hakkında aynı gün 15 gün gözaltı kararı çıktı.

Mısır'da yargının bağımsızlığı için mücadele eden isimlerden birisi olarak bilinen Cinina, 2012'de Sayıştay Başkanlığına atanmıştı. Ülkedeki yolsuzluklarla ilgili beyanatlarının ardından 2016'da Cumhurbaşkanı Sisi tarafından görevinden alınmıştı.

- Ilımlı muhalif Ebul Futuh’a gözaltı

Mısır muhalefetinin önemli ve ılımlı isimlerinden birisi olarak bilinen, 2012 yılında Müslüman Kardeşler Teşkilatı’ndan (İhvan) ayrılan Abdulmunim Ebul Futuh 14 Şubat’ta gözaltına alındı.

2012 Cumhurbaşkanlığı seçimleri adaylarından birisi olan Ebul Futuh, halen kurucusu olduğu Güçlü Mısır Partisi’nin başkanlığı görevini yürütüyor.

Gözaltı ile ilgili partisinden yapılan yazılı açıklamada, İngiltere'nin başkenti Londra’ya gerçekleştirdiği ziyaret kapsamında “Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi'ye yönelik beyanatta bulunduğu için gözaltına alındığı” belirtildi.

Ebu'l Futuh geçen pazar günü Al Jazeera Mubasher'e verdiği demeçte, Sisi'yi siyasi bir geçmişe sahip olmamak ve devleti yönetmeyi bilmemekle suçlamış, halkı "sizi ya yönetirim ya da öldürür veya hapse atarım." metoduyla yönettiğini söylemişti.

Güçlü Mısır Partisi lideri Abdulmunim Ebul Futuh, seçimlerde aday olacağını açıklamamıştı. Ancak ülkenin en güçlü muhalif siyasilerinden birisi olarak kabul ediliyordu.

- Cumhurbaşkanlığı seçiminde yalnızca Sisi ve ona desteğini açıklayan Musa yarışacak

Mart ayında yapılacak seçimlerde Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi ve Gad Partisi Başkanı Musa Mustafa Musa yarışacak.

Musa, sürenin bitimine yarım saat kala adaylık müracaatında bulundu. Musa, aday olmadan önce Sisi’yi desteklediğini açıklamıştı.

Gad Partisi Başkanı aday olduktan sonra, “Seçimleri kaybedersem Sisi’yi desteklemeyi sürdüreceğim.” dedi.

Gözlemciler Sisi’nin kazanmasına kesin gözüyle bakıyor. Musa’ya ise şans verilmiyor.