GRAFİKLİ - Padişah Adı İle Üretildi, 48 Yıldır Yollarda

UĞUR ULU - SELÇUK KIZILDAĞ - TOFAŞ tarafından 12 Şubat 1971'de üretimine başlanan, adını Bursa'nın Osmanlı'ya başkentlik yaptığı dönemde padişahlık yapan Sultan 1. Murad'dan alan "Murat 124", aradan geçen 48 yıla rağmen vatandaşların ilgi odağı olmaya devam ediyor.

AA muhabirinin aldığı bilgiye göre, İtalyan Fiat 124 modelinin eşi olarak tasarlanan "Murat 124"ün üretimine, 12 Şubat 1971 Cuma günü Cumhurbaşkanı Cevdet Sunay, Başbakan Süleyman Demirel, Genelkurmay Başkanı Orgeneral Memduh Tağmaç'ın katılımıyla TOFAŞ'ın Bursa'daki fabrikasının açılmasıyla başlandı.

Fiat'ın, İtalya dışında ortak olduğu şirketlerin ürünlerinin Fiat adını taşımasını istememesi üzerine, TOFAŞ ve Fiat yetkilileri söz konusu modelde kullanmak üzere isim arayışına girdi.

- Anadol jürisi devrede

Teklif edilen isimler arasından uygun olabilecek15-20'si seçildi. "Anadol" modelinin ismi belirlenirken oluşturulan jüri, bukez Tofaş'ın otomobili için devreye girdi.

Cevat Fehmi Başkut, BurhanFelek, Ord. Prof. Nazım Terzioğlu, Hulki Alisbah ve Bernar Nahum'danoluşan jüri, fabrikanın yanından geçençaydan ilham alan "Nilüfer", Bursa ovasına atıf yapan "Ova", kentin ipekçiliğinden yola çıkılarak önerilen "Koza", eteklerine yaslandığı "Uludağ" ve nihayet Bursa'ya adını veren Murad Hüdavendigar'ı (Sultan 1. Murad) akla getiren "Murat" isimleri üzerinde durdu.

İtalyanların da kendi tarihlerinde adı geçen bir generali hatırlatan "Murat" ismini tercih etmeleri nedeniyle modelin ismi "Murat 124" olarak belirlendi.

Vatandaşların sahibi olmak için kuyruğa girdiği "Murat 124" için bazı gazete ve dergiler kuponla otomobil çekişleri düzenledi.

İlk yıl 7 bin 835 adet üretilen araç, daha sonraki yıllarda sayısını katlayarak 1976 yılı sonuna kadar 134 bin 867 adet üretildi.

- İlk ihracat Mısır'a

TOFAŞ, ilk ihracatını 1975'te bu araçlarla Mısır'a yaptı. Firma, o dönemde 75 adet Murat 124'ü Mısır'a gönderdi.

Yaklaşık yarım asır önce Bursa'da üretiminine başlanan, söz konusu dönemde fiyatı ve performansıyla vatandaşların gönüllerinde taht kuran "Murat 124"ün yollardaki 48 yıllık serüveni, birçok kişiye göre ilk günkü heyecanıyla sürüyor.

Adına çeşitli illerde fan kulüpleri kurulan, binlerce lira harcanarak modifiye edilen, hayranlıklarını "sevda" olarak niteleyenler kadar, öldüklerinde tabutlarının, üzerinde taşınmasını vasiyet edenler bile oluyor.

"Hacı Murat" olarak bilinen otomobilin "0000001" şasi numarasıyla 1971 yılında üretilen ilk örneği ise sergilendiği TOFAŞ Bursa Anadolu Arabaları Müzesi'nde ilgi görüyor.

- "Sevdalandık, bırakamadık"

Eskişehir'de yaşayan Recep Gürlü (62), 1976'da satın aldığı "Murat 124"ünün ruh halini tedavi ettiğini düşünerek 40 yıldır otomobiliyle adeta arkadaşlık ediyor.

Murat 124 model otomobilini orijinal haliyle muhafaza eden Gürlü, halk arasındaki tabiriyle "Hacı Murat"ı ailesinin bir ferdi gibi görüyor.

Özellikle Eskişehir'de fenomen haline gelen otomobili gören vatandaşlar, hem şaşırıyor hem de yanında özçekim yapıyor.

Mesleğinden dolayı otomobillere ilgisinin olduğunu belirten Gürlü, AA muhabirine yaptığı açıklamada, "Trafiğe çıkış yılı 1971'dir. Yani ilk üretilen araçlardan biri. Şoförlük yaptığım zamanlarda taksi olarak kullandığım araçlardan biri de Murat 124'tü. Sevdalandık. Bırakamadık. Oğlumla birlikte eski aksesuarlarını bularak yıllardır modifiyesini yapıyoruz. Bizim için bir terapi yöntemi bu." dedi.

Gürlü, kullandığı aracın üretiminin yapıldığı yıllarda seri imalat olmadığını belirterek, "Önden biraz para yatırılırdı. Sıra beklenirdi. 3-5 ay sonra gelirdi. Şimdiki gibi gidip parayı basıp aracı alamazdınız. O yüzden de ilgi görürdü. Ben aracımdan memnunum. Oğluma da bu sevdayı bulaştırdım. O da çok seviyor. Buradan tüm Hacı Murat sahibi olanların doğum gününü kutluyorum." diye konuştu.

Birçok festivale davet edildiğini aktaran Gürlü, "Elimden geldiğince gidiyorum. Antalya'dan çağırdılar. Adapazarı'na gittik. Yoğun ilgi görüyorum. Bu ilgiye de alıştık. Kırmızı ışıkta dururken insanların ilgilenmesi, fotoğraf çekmesi hoşumuza gidiyor." ifadelerini kullandı.

Bilecik'te yaşayan 84 yaşındaki Celil Gülen ise 22 yıl önce bir akrabasından satın aldığı 1975 model, tüm parçaları orijinal Murat 124 model otomobiline özenle bakıyor.

Kent merkezine 10 kilometre uzaklıktaki Pelitözü köyünde oturan, "fiyat biçemediği" Murat 124 aracını almak isteyenleri çeviren Gülen, torunlarına, vefat ettiğinde yeşil tabutunu, yeşil otomobilinin üzerine koyarak camiye götürmelerini vasiyet ediyor.