Gümrük ve Ticaret Bakanı Hayati Yazıcı’nın Kırtasiye Ürünleri Açıklaması

Bakan Yazıcı, yaptığı yazılı açıklamada, “Bazı Tüketici Ürünlerinin Tehlikeli Kimyasal Madde İçeriğine Yönelik Piyasa Gözetimi ve Denetimine İlişkin Tebliğ” gereğince kırtasiye ve okul kıyafet ve ayakkabılarında kullanımı kısıtlanmış tehlikeli kimyasal maddeler olan azo boyar ve fitalat denetimlerinin yapılmakta olduğunu belirtti.

Gümrük ve Ticaret Bakanlığı’nın kırtasiye ürünlerine yönelik olarak 2011 yılından bu yana çeşitli illerde denetimler yapmakta olduğunu ve sonuçta ürünü güvensiz bulunan üretici ve ithalatçılara karşı çok ciddi yaptırımlar uygulandığını ifade eden Yazıcı, “ Bu 3 yıl sonunda bu kapsamda yapılan denetim sayısı 50 bin adet ürünü uygulanan yaptırım miktarı da 7 yüz bin TL’yi bulmuştur. Bu konudaki kararlılığımız sektördeki firmalarca da anlaşılmış ve bu süreçte ciddi iyileşmeler olmuştur. Örneğin, ilk iki yıl verilerini karşılaştırdığınızda yüzde 50’ye yakın güvensiz ürün sayısında azalma olmuştur. Bu da bizi sevindirmekte ve bütün yorgunluğumuzu unutturmaktadır. Güvensiz ürün üreten veya ithal eden firmalara yönelik yaptırımlarımız alışılmışın dışında sadece para cezası değil ürünün toplatılması, kamuoyuna ilanı ve imhasını da içermektedir. Bu yönü ile yaptırımlar son derece caydırıcı olmaktadır. Bu noktada, söz konusu yaptırımların tamamının ilgililer tarafından yerine getirilmesi için sıkı şekilde takip edilmekte, yükümlülüğünü yerine getirmeyenlerin yerine Bakanlık olarak gereği yapılmakta ve ilgiliden tahsil etmekteyiz. Bu seneki denetimlerimizde geçen yıldan farklı olarak bu sene başında yürürlüğe giren “Tüketici Ürünlerinin Güvenlik Risklerinin Belirlenmesine İlişkin Tebliğ” gereğince ürünlerde bulunan ve kanserojen olan ağır metalleri de denetlemekteyiz. Bunlarda en az öncekiler kadar tehlikeli ve sağlığa zararlıdır” dedi.

Kırtasiye ürünleri ve okul kıyafetlerine yönelik belirlenen 10 ilde denetimler yaptıklarını ve yapmaya devam ettiklerini ifade eden Yazıcı şöyle devam etti:
“Bunlar tüketicilerimizin, üretici ve ithalatçılarımızın yoğun olarak bulunduğu merkezler örneğin, İstanbul, Trabzon, İzmir, Adana, Şanlıurfa, Kayseri, Eskişehir, Bursa gibi iller. Okullar açılmadan önce denetim sürecini tamamlamayı ve yine denetim sonuçlarını en kısa sürede kamuoyu ile paylaşmayı planlıyoruz. Bu denetimlerde amacımız hem tüketicilerimizin korunmasını sağlamak hem de üretici, ithalatçı ve satıcılarımızın konu hakkında farkındalığını arttırmaktır. Malum olduğu üzere, mevzuat yayımlamak yetmiyor, söz konusu mevzuatın uygulamasını da yapmak ve bu şekilde hayata geçmesini sağlamak gerekiyor. Kırtasiye ürünlerinin taşıdığı riskler genelde kimyasal nitelikte risklerdir. Bu nedenle, basit el ve göz muayenesi ile tespit etmek neredeyse imkânsızdır. Biz bunu tespit etmek için denetimlerde numuneler alıyor ve akredite laboratuvarlarda test ettiriyoruz. Test sonucunda ürünlerin, limitlerin üzerinde kimyasal madde içerdiği tespit edildiği takdirde piyasadan toplatılmasını istiyor ve ayrıca idari para cezası uyguluyoruz. Bu denetimleri yapıyoruz ama tüketicilerimize ve velilerimize de büyük iş düşüyor. Şöyle ki, kırtasiye ürünleri özelliği gereği küçük hacimli ve piyasada çok yaygın şekilde bulunan ürünler. Bu nedenle, bizim denetimlerimizin yanı sıra velilerimizin de ürünleri satın alırken seçici olmalarını ve kaliteli ürünleri tercih etmelerini tavsiye ediyoruz."
Velilerin kırtasiye ve okul malzemesi alışverişlerinde belli başlı hususlara dikkat etmeleri halinde büyük oranda bu tarz sağlık risklerinden korunmuş olacaklarını söyleyen Bakan Yazıcı şu uyarılarda bulundu:
“Kırtasiye ürününü seçerken üretici ve ithalatçısının açık adının ve adresinin bulunduğu ürünler tercih edilmelidir. Merdiven altı diye tabir ettiğimiz markası-modeli belli olmayan üretici/ithalatçısına dair hiçbir bilgi bulunmayan ürünleri tercih etmemelidirler.

Satın alınan kırtasiye ürünlerinde -özellikle boya kalemlerinde “EN 71 standardına uygundur” ibaresinin bulunup bulunmadığına bakmalıdırlar.

Oyuncak şeklinde olan veya oyuncak niteliği taşıyan kırtasiye ürünlerinde ise hangi yaş grubuna yönelik olduğuna dair ibarelerin ve diğer uyarıların bulunup bulunmadığına bakmalıdırlar. Örneğin, 36 aydan küçük çocuklar için risk oluşturan kırtasiye malzemelerinde bulunan uyarılar yaşanabilecek kazalara karşı dikkate alınmalıdır. Yine oyuncak şeklinde olan kırtasiye ürünlerinde “CE” markasının bulunup bulunmadığını kontrol etmelidirler.

Özellikle plastik, tekstil ve deri ürünlerinde renk ne kadar koyuysa o kadar çok boyarmadde kullanılmış demektir. Bu nedenle, kimyasal kokan koyu renkli ürünlerden kaçınılmalı. Alındığında kullanılmadan önce mutlaka yıkanmalıdır.

Islandığında renk veren, boyası akan koyu renkli elbiselerin cilde teması tehlikelidir.”
Bu yapılan uyarıların velilerin imkanları dahilinde yapabilecekleri basit kontroller olduğunu belirten Yazıcı, “Bununla birlikte, satın aldıkları bir kırtasiye ürününün güvensiz olduğunu düşünüyorlarsa Bakanlığımızın “tuketici.gov.tr” adresli sitesinden veya ALO 175 tüketici hattından şikayette bulunabilirler. Bakanlığımızın birinci önceliği çocuklarımızın sağlığının korunmasıdır. Bu nedenle, tüketicilerimizden bu yönde gelecek şikayetler büyük bir özenle incelenmekte ve sonuçlandırılmaktadır” ifadesini kullandı.