ISA TOPRAK - Sivil toplum kuruluslari, israfin önlenmesi ve gida ürünlerindeki maliyetin düsürülmesine katki saglayan gida bankaciligi sistemiyle bir taraftan israfla mücadele ederken, diger yandan güvenilir gida ürünlerini ihtiyaç sahipleriyle bulusturuyor.
Türkiye'de, 20 yili askin süredir uygulanan israfi önleme ve sosyal dayanisma agi yöntemi olan gida bankaciligi sistemiyle, bagislanmis gida, giysi, temizlik ve hijyen ürünleri, toplama, ayristirma ve depolama asamalarinin ardindan sivil toplum örgütleri tarafindan ihtiyaç sahiplerine ulastiriliyor.
Sistemin gelistirilmesi kapsaminda, kamu, sivil toplum örgütleri ve özel sektör temsilcilerinin katilimiyla 2019 ve 2020'de 1. ve 2. Gida Bankaciligi Zirvesi düzenlendi.
Gidalarin kurtarilmasi ve yeniden dagitilmasi amaciyla olusturulan sistemin iyilestirilmesi, gelistirilmesi ve izlenmesi için Tarim ve Orman Bakanligi ile Birlesmis Milletler Gida ve Tarim Örgütü (FAO) is birligiyle gida israf ve kayiplari önlemek amaciyla baslatilan Gidani Koru Kampanyasi kapsaminda eylem plani hazirlandi. Valilik, kaymakamlik ve STK'ler arasinda, gida bankaciligi faaliyetleri konusunda is birligi yapilmasi ve lojistik konulara destek verilmesi planlandi.
- "2020'de 1 buçuk milyon degerinde ürünü israftan kurtardik"
Ankara'da 2017'de gida bankaciligi modeliyle israfla mücadele ve ihtiyaç sahiplerine ulasma amaciyla kurulan Nar Mektep Egitim Arastirma Yardimlasma ve Dayanisma Dernegi de gönüllü çalisanlariyla faaliyetlerini sürdürüyor.
Daha önce kendi araçlariyla magazalardan ürün toplayan Nar Mektep ekibi ve gönüllüleri, bir hayirseverin sogutuculu araç bagislamasiyla artik ürünleri daha saglikli ve nitelikli sekilde ihtiyaç sahiplerine ulastiriyor.
Dernek Baskani Fatih Boran, AA muhabirine yaptigi açiklamada, 2020'de 1,5 milyon degerinde ürünü israftan kurtararak, ihtiyaç sahiplerine ulastirdiklarini söyledi.
Boran, uygulamayla, ihtiyaç sahiplerinin gereksinimlerini gidermenin yani sira milli ekonomik kayiplarin da önüne geçildigi degerlendirmesinde bulundu.
Israfla mücadele eden sistemler ve platformlarla entegre olduklarini, ayrica farkindalik çalismalari yürüttüklerini belirten Boran, dernekteki staj ve kariyer akademisi bünyesinde gençlere çalisma metotlarini ögrettiklerini anlatti.
- "Israfi önlersek tüm gida ürünlerini yüzde 30 daha ucuz alabiliriz"
Dernek bünyesinde olusturduklari komisyonun, ihtiyaç sahiplerinin belirlenmesi için çalistigini kaydeden Fatih Boran, "Tamamen gönüllülük esasina göre yürütülüyor. Tam zamanli gönüllülerimiz var. Yani buna emek vermis, gün boyu çalisan gönüllülerimiz var, gün boyu bu ürünleri toplayip ihtiyaç sahiplerine iletiyor. Ankara'da 8 farkli ekip, 8 farkli noktamiz var. Her ekip kendi bölgesindeki israfa yönelmis veya kurtarilmasi gereken ürünleri kurtarip ihtiyaç sahiplerine dagitiyor." diye konustu.
Gida israfinin herkesi ilgilendirdigini ifade eden Boran, "(Ben israf etmiyorum) diyebilirsiniz ama sizi söyle etkiliyor, israf edilen ürünlerin maliyeti size yansidigi için aslinda burada bir maliyet artisi var. Bir akademik çalismada söyle geçiyordu, 'ürünlerin maliyetinin yüzde 30'u israf edilen ürünlerden, kayiplardan olusuyor.' O yüzden israfi önlersek alabilecegimiz tüm gida ürünlerini yüzde 30 daha ucuz alabiliriz. Açlikla, yoksullukla mücadele edebiliriz." ifadelerini kullandi.
- Kurtarilan ürünlerden yapilan yemekler asevinde dagitiliyor
Gida bankaciligi kapsaminda kurtarilan ürünlerin ihtiyaç sahiplerine ulastirilmasinin yaninda uyguladiklari asevi modeline iliskin bilgileri de paylasan Dernek Baskani Fatih Boran, sunlari kaydetti:
"Bazi yaslilarimiz, engellilerimiz oluyor. Onlara bu ürünleri vermemiz yetmiyor. Onlara yiyebilecekleri hazir bir sekilde yemek götürmemiz gerekiyordu. Biz de hemen 'iyilik sofrasi' adi altinda bir asevi çalismasi baslattik. Asevimiz gezici asevi diyebiliriz. Bazi isletmelerden yemek yapiminda hizmet aliyoruz. Gida bankaciligi kapsaminda kurtardigimiz ürünleri o isletmelere birakiyoruz. O isletmeler bize yemek haline dönüstürüyor. Biz de yaslilarimiza, engellilerimize, çocuklu ailelerimize bu yemekleri ulastiriyoruz."
Gida Bankaciligi Sistemiyle Israf Önlenirken Güvenilir Gidalar Ihtiyaç Sahipleriyle Bulusturuluyor
Sivil toplum örgütleri, Türkiye'de uzun süredir uygulanan israfi önleme ve sosyal dayanisma agi yöntemi gida bankaciligi sistemiyle aldiklari gida, giysi, temizlik ve hijyen ürünü bagislarini ihtiyaç sahiplerine dagitiyor Nar Mektep Dernegi Baskani Fatih Boran: '(Ben israf etmiyorum) diyebilirsiniz ama israf edilen ürünlerin maliyeti size yansidigi için aslinda burada bir maliyet artisi var' 'O yüzden israfi önlersek, alabilecegimiz tüm gida ürünlerini yüzde 30 daha ucuz alabiliriz'.
