Haftanın Tarihine Bakış

Türk Lirası'ndan (TL) 6 sıfır atılmasını öngören düzenleme 31 Ocak 2004 tarihinde Resmi Gazete'de yayımlandı.

5083 sayılı ''Türkiye Cumhuriyeti Devleti'nin Para Birimi Hakkında Kanun'' ve bu kapsamda çıkarılan Bakanlar Kurulu kararları uyarınca, iki aşamalı uygulanan para reformunun birinci aşamasında para biriminin başına ''Yeni'' ibaresi konuldu, ikinci aşamada ise ''Yeni'' ibaresi kaldırılarak TL'ye dönüldü.

1 Ocak 2005'te paradan 6 sıfır atıldı ve ''Yeni Türk Lirası'' (YTL) tedavüle alındı. 1 Ocak 2009 tarihinde ise paradaki ''Yeni'' ibaresi kaldırılarak ''Türk Lirası''na (TL) dönüldü. YTL banknot ve madeni paralar 1 Ocak 2010 tarihinde tedavülden kaldırıldı.

Türkiye'de 30 yıla yakın yüksek enflasyon, bazı ekonomik değerlerin milyarlar, trilyon, hatta katrilyonlarla ifade edilmesine neden oldu. Bu süreçte ekonominin nakit ihtiyacı, 1981'den sonra neredeyse her 2 yılda bir tedavüle çıkarılan üst değerde yeni banknotlarla karşılandı. O dönemde, dünyadaki en büyük kupürlü banknot (20.000.000 TL) sadece Türkiye'de kullanıldı.

Paranın itibarını olumsuz yönde etkileyen bol sıfırlı rakamlar kasa işlemleri, muhasebe ve istatistik kayıtlarında, bilgi işlem programlarında ve ödeme sistemlerinde sorunlar yaratıyordu. Bol sıfırlı rakamların fiyat etiketlerinden benzin pompaları ve taksimetrelere kadar günlük hayatın birçok alanında sıkıntılara neden olması da TL'den 6 sıfır atılması kararının alınmasında önemli etken oldu.

- Belli başlı öteki olaylar

29 Aralık

1921- İsmet Paşa'nın emri altına girmeyi kabul etmeyen Çerkez Ethem, Kütahya'da Milli Kuvvetlere karşı saldırıya geçti.

1941- NBC, Türkçe radyo yayınına başladı.

1964- Süleyman Demirel, AP'nin ilk genel başkanı Ragıp Gümüşpala'nın ölümü üzerine, partinin genel başkanı seçildi.

1976- Bursa TOFAŞ Otomobil Fabrikasında Murat 131'in imalatına başlandı.

1984- Hindistan'da 31 Ekimde öldürülen Başbakan İndira Gandhi'nin yerine oğlu Rajiv Gandhi geçti.

1987- Hattat ve cilt sanatçısı Prof. Emin Barın 74 yaşında İstanbul'da öldü.

1989- Yazar Vaclav Havel, Çekoslovakya Devlet Başkanı oldu.

1990- 1961 yılında işletmeden kaldırılan tramvay, İstiklal Caddesi'nde çalışmaya başladı.

1992- Kültür ve Sanat Büyük Ödülü, yazar Yaşar Kemal'e verildi.

1995- Türkiye, Yunanistan'a nota vererek, Kardak kayalıklarının Türkiye'ye ait olduğunu bildirdi. Kriz, 27 Aralıkta Kardak kayalıklarına oturan bir Türk teknesinin hangi tarafça kurtarılacağı tartışmasıyla başladı. ABD'nin de araya girmesiyle Kardak'tan Yunan Bayrağı indirildi ve gemiler çekildi.

2011- Irak’ın Uludere sınırına yakın kesiminde tespit edilen bir gruba havadan operasyon düzenlendi, olayda 35 kişi hayatını kaybetti. Türk vatandaşı olduğu ve kaçakçılık yaptığı anlaşılan 35 kişinin cenazesi Gülyazı köyünde toprağa verildi.

2013- Formula 1’in efsanevi şampiyonu Michael Schumacher Fransa’da kayak yaparken kaza geçirdi. Formula 1’de 7 kez dünya şampiyonu olan 44 yaşındaki pilot, 2012’de yarış kariyerini noktalamıştı.

2013- Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, ülkesinde altıncı kez “yılın adamı” seçildi.

2013- Özbekistan, Bağımsız Devletler Topluluğu (BDT) Serbest Ticaret Bölgesi’nin yeni üyesi oldu.

30 Aralık

1898- Gülhane Askeri Tıp Akademisi, ''Gülhane Şeririyat Hastanesi'' adıyla, sade bir törenle hizmete açıldı.

1916- Rusya Çarlık ailesini nüfuzu altına alan Gregoriy Rasputin, soylular tarafından öldürüldü.

1922- Sovyet Rusya, Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği adını aldı.

1947- Romanya Kralı Michael, Sovyet destekli komünistler tarafından görevinden çekilmeye zorlandı. Tüm Doğu Avrupa komünist kontrolü altına geçti.

1960- Ressam Haşmet Akal 42 yaşında öldü.

1986- Heykeltıraş İlhan Koman 65 yaşında Stockholm'de öldü.

1990- Türkiye İnsan Hakları Vakfı kuruldu.

1993- İsrail ile Vatikan, birbirlerini karşılıklı olarak tanıma kararı aldı.

1993- Cumhuriyet Senatosu başkanlarından, Çalışma ve Dışişleri eski bakanlarından İhsan Sabri Çağlayangil 85 yaşında Ankara'da vefat etti.

1999- Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı Vural Savaş, idama mahkum edilen terör örgütünün elebaşı Abdullah Öcalan'ın karar düzeltme istemini reddetti. Davada iç hukuk yollarının tamamlanmasıyla, dosya Adalet Bakanlığına gönderildi.

2006- Irak'ın, idama mahkum edilen devrik lideri Saddam Hüseyin, asılarak idam edildi.

2013- Mısır'da Ramses Meydanı'nda darbe karşıtı eylemlere katılan 138 kişi 2'şer yıl hapis cezasına çarptırıldı.

31 Aralık

1534- Kanuni Sultan Süleyman komutasındaki Osmanlı ordusu, Bağdat'a girdi.

1609- İstanbul'da, Sultanahmet Camisi'nin temeli atıldı. Mimarı Sedefkar Mehmet Ağa camiyi sekiz yılda tamamlandı.

1879- Edison, ilk elektrik lambasının kullanımını gündelik yaşama soktu.

1892- Deutsche Bank'ın aralarında bulunduğu grubun yaptığı demiryolu Ankara'ya ulaştı.

1921- Mustafa Kemal, Çerkez Ethem güçlerinin dağıtılması için Batı Cephesi Komutanlığına talimat verdi.

1949- Politikacı Rıza Tevfik (Bölükbaşı) 80 yaşında İstanbul'da öldü. Rıza Tevfik, 1920'de Damat Ferit Paşa hükümetinin temsilcisi sıfatıyla Sevr Antlaşması'nı imzalayan delegelerden biriydi.

1961- Eski DP'li bakanlardan ve Yassıada'da mahkum edilen isimlerden Tevfik İleri, Ankara'da 50 yaşında öldü.

1977- Cumhuriyet tarihinde ilk kez gensoruyla hükümet düşürüldü. 218 güvenoyuna karşılık 228 güvensizlik oyuyla İkinci Milliyetçi Cephe iktidarı devrildi.

1983- Yazar Sevim Burak 52 yaşında öldü.

1994- Heykeltıraş, ressam Haluk Tezonar 52 yaşında öldü.

1998- Danıştay, Sincan'da düzenlenen ''Kudüs Gecesi''nin ardından İçişleri Bakanlığınca görevden alınan ve yargılama sonucunda 4 yıl 7 ay ağır hapis cezasına çarptırılan eski Sincan Belediye Başkanı Bekir Yıldız'ın belediye başkanlığını düşürdü.

2013- Kredi kartlarının yanı sıra tüketici, konut ve taşıt kredilerine taksit sınırlaması getiren düzenleme Resmi Gazete'de yayımlandı.

1 Ocak

630- Hazreti Muhammed, hazırladığı ordu ile Mekke'ye girdi.

1788- Londra'nın en eski gazetesi The Times yayımlanmaya başladı.

1891- Penaltı, İngiltere Ligi'ndeki Stoke City-Notts maçındaki tartışmalar üzerine kural kitabına girdi.

1923- Türkiye'nin ilk futbol federasyonu olan ''Türkiye İdman Cemiyetleri İttifakı'' kuruldu.

1929- Millet Mektepleri açıldı. Millet Mekteplerinin kurucusu Milli Eğitim Bakanı Mustafa Necati öldü.

1936- İzmir'de ''Kültür Park''ın temeli atıldı.

1937- Şark Demiryolları, Türk yönetimince işletilmeye başlandı.

1945- Fransa, BM'ye alındı.

1967- ''Anadol'' marka otomobil piyasaya sürüldü.

1980- Edebiyat tarihçisi, eğitimci ve yazar Mustafa Nihat Özön öldü.

1985- Katma Değer Vergisi (KDV) yürürlüğe girdi.

1989- Trafikte ''ceza puanı'' uygulaması başlatıldı.

1992- Şehir içi yollarda sürücüler ve ön koltukta oturanlara emniyet kemeri takma zorunluluğu getirildi.

1995- Diyarbakır'ın Kulp ilçesine bağlı Hamzalı köyüne saldıran terör örgütü PKK mensupları, yedisi çocuk on dokuz kişiyi katletti. Teröristlerden biri öldürüldü.

1996- AB ile Gümrük Birliği yürürlüğe girdi.

1999- Avrupa para birimi ''Euro'' yürürlüğe girdi.

2002- Türk Medeni Kanunu ile Türk Medeni Kanununun Yürürlüğü ve Uygulama Şekli Hakkındaki Kanun yürürlüğe girdi. Koca, ''evin reisliği''ni kaybetti.

2005- Türk Lirası'ndan (TL) 6 sıfır atıldı. Yeni Türk Lirası (YTL) tedavüle girdi.

2007- Gazeteci yazar Yener Süsoy, İstanbul'da vefat etti.

2009- Ankara'da üniversite öğrencisi 3'ü kız 7 üniversite öğrencisi yılbaşı kutlaması yaptıkları evde, doğal gaz zehirlenmesiyle nedeniyle hayatını kaybetti.

2010- YTL cinsinden banknotlar tedavülden kaldırıldı ve parada TL'ye dönüldü.

2010- EFT, havale, virman gibi para transferi işlemlerinde Uluslararası Banka Hesap Numarası (IBAN) kullanımı zorunlu hale geldi.

2011- Baltık ülkesi Estonya, Avro Bölgesi'ne giren 17'nci Avrupa Birliği üyesi oldu.

2013- ABD Senatosu, ülkede "mali uçurum"u önleyen tasarıyı onayladı.

2013- Fildışı Kıyısı'nda yılbaşı kutlamalarında kalabalıkta yaşanan arbedede 60 kişi hayatını kaybetti.

2014- Askerlik süresini 15 aydan 12 aya indiren düzenlemenin yürürlüğe girmesiyle kışlalarda terhis heyecanı yaşandı.

2014- Türkiye'nin önemli hafız-mevlithanlarından Halil İbrahim Çanakkaleli, İstanbul’da zatürre nedeniyle tedavi gördüğü hastanede 98 yaşında vefat etti.

2014- Yağlı güreşte, 18'i yasaklı madde kullanmak, 2'si numune vermekten kaçma suçundan 20 sporcu 15'er ay müsabakalardan men edildi.

2015- Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın başbakanlığı sırasında çalışma ofisine "böcek" tabir edilen dinleme cihazı konulmasına ilişkin 13 kişinin yargılandığı davaya, Ankara 7. Ağır Ceza Mahkemesi'nde başlandı. Davada, Cumhurbaşkanı Erdoğan ile Türkiye Cumhuriyeti Başbakanlığının "müdahillik" talepleri kabul edildi.

2015- Çin’in Şanghay kentinde yılbaşı kutlamaları sırasında yaşanan izdihamda 35 kişi yaşamını yitirdi.

2 Ocak

1905- Rus-Japon savaşında Çin'deki Rus üssü Port Arthur, Japon Deniz Kuvvetlerine teslim oldu. Rus İmparatorluğu'nu çöküşe götüren ve 1905 devriminin kapısını açan yenilgiler dizisi başladı.

1935- Soyadı Kanunu yürürlüğe girdi.

1968- Dr. Barnard, Güney Afrika'da Cape Town'da ikinci kalp nakli ameliyatını gerçekleştirdi.

1975- Türkiye radyoları; TRT 1, TRT 2 ve TRT 3 adıyla yayın yapmaya başladı.

1975- Charlie Chaplin'e (Şarlo), İngiltere'de ''Sir''  unvanı verildi.

1979- Türk ve Amerikan arkeologların beş yıl süren ortak çalışmalarıyla dünyanın ilk İslam batığı Ege Denizi'nde bulundu.

1980- Cumhurbaşkanı Fahri Korutürk, Genelkurmay Başkanı Orgeneral Kenan Evren ve kuvvet komutanlarının 27 Aralık 1979'da kendisine verdikleri ve siyasi partilerin liderlerini uyaran mektubu açıkladı. Korutürk, Süleyman Demirel ve Bülent Ecevit ile görüştü.

1981- ''Masalları'' ile bilinen yazar Eflatun Cem Güney öldü.

1985- ABD, Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütünden (UNESCO) resmen ayrıldı.

1992- Hakkari'nin Yüksekova ilçesinde çığ düşmesi sonucu 20 kişi öldü, 15 kişi yaralandı.

1993- Mehmetçik Somali'de: Türk Silahlı Kuvvetleri, BM'nin çağrısı üzerine 43 yıl aradan sonra ikinci kez bir yabancı ülkenin topraklarına ayak bastı.

2007- Niğde Aladağlar'daki Demirkazık zirvesi tırmanışında 1 Ocakta mahsur kalan 6 dağcıdan ikisi öldü, dördü ise kurtarıldı.

2013- İhracatta Cumhuriyet tarihinin rekoru kırıldı. TİM verilerine göre 2012 yılı ihracatının 2011 yılına göre yüze 12,6 artarak, 151,9 milyar dolara ulaştı.

2014- Başbakanlık Müsteşarlığından İçişleri Bakanlığına getirilen Efkan Ala, TBMM Genel Kurulu'nda yemin etti.

2015- DAEŞ, Irak'ın Musul, Diyala, Kerkük ve Salahaddin kentlerinde Şiilere ait 17 türbeyi yıktı.

3 Ocak

1521- Martin Luther, Roma Katolik Kilisesi tarafından aforoz edildi.

1876- Divan şairi Şeyh Galip öldü.

1925- İtalya'da Benitto Mussolini, bütün yetkileri elinde topladı.

1945- TBMM, Japonya ile ilişkilerini kesmeye karar verdi.

1952- Erzurum ve Hasankale'deki 5,8 şiddetindeki depremde 69 kişi öldü, 299 kişi yaralandı.

1953- Samuel Beckett'in oyunu ''Godot'yu Beklerken''  Paris'te sahnelenmeye başlandı.

1963- Türk halk müziği sanatçısı Muzaffer Sarısözen 65 yaşında öldü.

1977- Beylerbeyi'deki tarihi Halil Paşa Yalısı yandı.

1978- Hindistan'da İndra Gandhi Kongre Partisinden çıkarıldı.

1983- Diyarbakır'da 7 katlı, 28 daireli bir apartman çöktü; enkazdan 83 ceset çıkarıldı.

1986- İstanbul Menkul Kıymetler Borsası'nda (İMKB) hisse senetleri alım satımı başladı.

1993- ABD Başkanı George Bush ve Rusya Devlet Başkanı Boris Yeltsin, stratejik nükleer silahlarda indirimi öngören START-2 anlaşmasını imzaladı.

2002- Kamu kurumlarında çalışan kadınların ''streç, kot ve benzeri'' dışında pantolonları giyebilmesine olanak sağlandı.

2004- Mısır'ın özel hava yolu şirketi Flash Air'e ait  Boeing 737 tipi yolcu uçağı Kızıldeniz'e düştü,148 kişi öldü.

2005- Eski bakanlardan Faruk Sükan 84 yaşında vefat etti.

2007- Eski bakanlardan Mustafa Taşar, kullandığı otomobilin Afyonkarahisar'da şarampole devrilmesi sonucunda vefat etti.

2013- Savunma Sanayii İcra Kurulu toplantısında Göktürk-3 Uydu Projesi'nin TÜBİTAK ve ASELSAN'ın desteğiyle milli olarak geliştirilmesi için TUSAŞ-Türk Havacılık ve Uzay Sanayii AŞ ile sözleşme görüşmelerine başlamasına karar verildi.

2014- Diyarbakır 5 ve 6. ağır ceza mahkemeleri, KCK davalarında tutuklu yargılanan BDP milletvekillerinin tahliyesine karar verdi. İbrahim Ayhan ve Gülser Yıldırım, bulundukları cezaevlerinden tahliye edildi. Bir gün sonra da Selma Irmak, Faysal Sarıyıldız ve Kemal Aktaş salıverildi. Milletvekilleri 7 Ocak’ta TBMM Genel Kurulu'nda yemin ettiler.

4 Ocak

1932- Hindistan'da Mahatma Gandhi tutuklandı.

1948- Burma bağımsızlığını ilan etti.

1951- Komünist birlikler Kore'de Seul'u işgal etti.

1954- Cumhurbaşkanı Celal Bayar, Kayseri'de Türkiye'nin ilk İşçi Bankasını açtı.

1960- Albert Camus 46 yaşında trafik kazasında öldü.

1962- ABD Başkanı John F. Kennedy, Güney Vietnam'a daha fazla asker göndereceklerini açıkladı.

1965- Şair T.S. Eliot öldü.

1967- 490 kilometre uzunluğundaki Batman-İskenderun petrol boru hattı hizmete açıldı.

1976- Çanakkale'de antik Truva kentinin bulunduğu yere 12 metre yüksekliğinde ''Truva Atı'' yapıldı.

1979- Anadolu Ekspresi ile Boğaziçi Ekspresi, Sincan yakınlarında çarpıştı. Kazada on dokuz kişi öldü, çok sayıda kişi yaralandı.

1991- Otuz altı gündür grevde olan binlerce maden işçisi, Zonguldak'tan Ankara'ya yürüyüş başlattı. Beş gün süren yürüyüş, hükümetle sendikalar arasındaki görüşmelerin yeniden başlaması üzerine, 9 Ocakta Bolu'nun Mengen ilçesi yakınlarında sona erdirildi.

2004- Afganistan'da büyük meclis Loya Jirga yeni anayasayı kabul etti.

2004- Gürcistan'da ''Kadife devrimin'' öncülerinden Mikhail Saakaşvili, Eduard Şevardnadze'nin yerine devlet başkanı seçildi.

2006- İsrail Başbakanı Ariel Şaron beyin kanaması geçirdi ve komaya girdi. Yeni parti Kadima'nın 28 Marttaki seçim zaferinden sonra Ehud Olmert, İşçi Partisi lideri Amir Peretz ile yeni hükümeti kurdu ve başbakan oldu.

2010- Türk Kızılayı'nın 20 yıl genel başkanlığını yapan, eski  bakanlardan Kemal Demir vefat etti.

2013- "Sev Kardeşim" ve "Hayat Bayram Olsa" gibi şarkılarıyla Türk pop müziğinin unutulmazları arasına giren Şenay Yüzbaşıoğlu, geçirdiği rahatsızlık sonucu İstanbul'daki evinde 61 yaşında hayatını kaybetti.

2014- Rize'de 15 yıldır yayın hayatını sürdüren Gelişim TV, Lazca yayına başladı.

2015- El Kaide üyesi terör zanlısı Nezih Abdülhamid el-Rukai, New York’ta yargılanmayı beklediği hapishanede öldü. Karaciğer kanseri teşhisi konulan 50 yaşındaki El-Rukai'nin durumun aniden kötüleşmesi üzerine hastaneye kaldırıldığı ancak kurtulamadığı belirtildi.