Haftanın Tarihine Bakış

Türkiye'nin geleceğini etkileyen Çanakkale Savaşları'nda, İtilaf Devletlerinin yaptığı çıkarma harekatına karşı, 19. Tümen Komutanı Kurmay Yarbay Mustafa Kemal'in birliklerini harekete geçirmesiyle 25 Nisan 1915'te Arıburnu Zaferi kazanıldı.

İtilaf Devletlerince, Gelibolu ve Çanakkale yarımadalarının Arıburnu, Seddülbahir ve Kumkale gibi yerlerine yapılan çıkarma, 308 savaş ve nakliye gemisiyle gerçekleştirildi. 71'inci Alay Komutanı, durumu 19. Tümen Komutanı Mustafa Kemal'e bildirdi.

Ordu komutanı Saros'ta olduğundan, Mustafa Kemal, emir beklemeksizin birliklerini harekete geçirdi ve Arıburnu'na çıkıp yarımadanın en kritik tepesi olan Kocaçimen'de ilerleyen İngiliz birliklerine karşı harekat başlattı.

Arıburnu muharebelerinde Mustafa Kemal, 57'nci Alay ile bir dağ bataryasını Kocaçimentepe yönünde harekete geçirerek, Kocaçimen tepesi ve Conkbayırı blokunu kurtardı. Mustafa Kemal, Conkbayırı'nda ilerleyen düşmana karşı 57'nci Alayı süngü hücumuna geçirerek, 27'nci ve 57'nci alaylar vasıtasıyla Arıburnu'na çıkan İngiliz güçlerini kontrol altına aldı. Boğaz boğaza yapılan çarpışmalarda 57'nci Alay Düztepe'yi, 27'nci Alay da süngü hücumuyla Kanlısırt'ı geri aldı. Mustafa Kemal'in Anzaklar ilerlerken geri çekilen Türk birliğini durdurarak düzene sokması ve süngü hücumlarıyla püskürtmesi, düşmana darbe indirdi.

İngiliz birlikleri, donanmalarının ateşi sonucu denize dökülmekten kurtuldu.

- Belli başlı öteki olaylar

24 Nisan

1512- I. Selim tahta çıktı.

1830- Osmanlı hükümeti, Yunan Devletinin varlığını resmen kabul etti.

1898- İspanyolların, Küba adasının boşaltılması istemini reddederek ABD'ye savaş ilan etmesiyle, İspanya Amerikan Savaşı başladı.

1909- İstanbul'a gelen 'Hareket Ordusu' 31 Mart Ayaklanması'nı bastırdı.

1916- Patrick Pearse önderliğindeki gizli milliyetçi örgüt İrlanda Cumhuriyetçi Kardeşliği, Dublin'de İngiliz egemenliğine karşı Paskalya ayaklanmasını başlattı.

1920- Mustafa Kemal, 'Büyük Millet Meclisi Reisliği'ne seçildi.

1934- Türk Askeri Uçak Filosu, Moskova Hava Meydanı'na indi.

1946- Ulvi Cemal Erkin'in 1. Senfonisi, Ankara Devlet Konservatuvarında ilk kez seslendirildi.

1959- Mısır Devlet Başkanı Nasır, Shell ve Anglo-Egyptian petrol şirketlerini kamulaştırma emri verdi.

1972- TBMM, Deniz Gezmiş, Yusuf Aslan ve Hüseyin İnan'ın idam kararlarını yeniden onayladı.

1980- İran'da rehin tutulan 52 Amerikalıyı kurtarmak için operasyon düzenlendi. Rehinelerin kurtarılamadığı operasyonda, 8 ABD askeri hayatını kaybetti.

1991- Türkiye'nin ilk güzellik kraliçesi Feriha Tevfik öldü.

2001- Ankara DGM Cumhuriyet Başsavcılığı, Beyaz Enerji Operasyonu'na ilişkin soruşturmayı tamamlayarak dava açtı.

2004- BM Genel Sekreteri Kofi Annan'ın Kıbrıs'ta çözüm için hazırladığı plana ilişkin referandum yapıldı. Plan, KKTC'de 'evet' oyları fazla çıkmasına rağmen Güney Kıbrıs Rum Kesimi 'hayır' dediği için reddedilmiş oldu.

2007- Türk Diş Hekimleri Birliği kurucusu ve onur üyesi Prof. Dr. Yılmaz Manisalı 77 yaşında vefat etti.

2015 - Ermeni Patrikhanesi'nin ev sahipliğinde,1915 olaylarının 100. yılını anmak üzere Kumkapı Meryem Ana Kilisesi'nde Sup Badarak (Kutsal Sunu) ayini düzenlendi. Avrupa Birliği Bakanı ve Başmüzakereci Volkan Bozkır'ın da katıldığı ayin, 1916 yılından bu yana yapılan ilk resmi ayin oldu ve ilk kez Türk hükümetinden bir temsilci böyle bir ayine katıldı.

2015- ABD Başkanı Barack Obama, Ermenilerin 1915 yılı olaylarının yıl dönümü olarak kabul ettikleri 24 Nisan ile ilgili açıklamasında, Ermenice 'Büyük Felaket' anlamına gelen 'Meds Yeghern' ifadesini kullandı.

25 Nisan

1719- Daniel Defoe'nin yazdığı Robinson Crusoe yayımlandı.

1874- Radyo dalgaları üzerinde çalışan ve bu yolla ilk haberleşmeyi sağlayan fizik bilgini Guglielmo Marconi doğdu.

1859- Kızıldeniz ile Akdeniz'i birbirine bağlayacak 101 mil uzunluğundaki Süveyş kanalının kazılmasına, Mısır'ın Akdeniz'deki kıyı kenti Port Said'de başlandı.

1915- Arıburnu Zaferi kazanıldı.

1918- Kars ve Ardahan düşman işgalinden kurtuldu.

1920- TBMM adına Başkan Mustafa Kemal Paşa'nın, 'Milleti birlik ve beraberliğe çağıran ve düşman yalanlarına inanılmamasını isteyen' genelgesi yayımlandı.

1925- Mareşal Hindenburg, Almanya'nın halk oyuyla seçilen ilk cumhurbaşkanı oldu.

1926- İran'da Rıza Han Pehlevi, kendisini şah ilan etti.

1929- 'Zabitler ve askeri memurların 25 yaşını ikmal etmeden evlenmemelerine' ilişkin kanun, TBMM'de kabul edildi.

1932- Başbakan İsmet İnönü, Sovyetler Birliği'ne resmi ziyarette bulundu.

1939- Alman uçak şirketi Lufthansa ile İstanbul-Berlin hattında seferlerin başlaması için sözleşme imzalandı.

1941- Atatürk'ün yaveri, Bilecik Milletvekili Salih Bozok öldü.

1945- 46 ülkeden gelen delegeler Milletler Cemiyeti'nin yerini alacak 'Birleşmiş Milletleri' kurmak üzere San Fransisco'da bir araya geldi. Türkiye, San Francisco'da 46 ülkenin katıldığı BM Uluslararası Örgütlenme Konferansı'na Dışişleri Bakanı Hasan Saka başkanlığında bir heyet gönderdi.

1946- İstanbul Ankara hattında yataklı tren seferleri başladı.

1952- Başbakan Adnan Menderes ve Dışişleri Bakanı Fuad Köprülü, Yunanistan'a resmi ziyarette bulundu.

1953- Cambridge'den iki bilim adamı, kalıtsal özellikleri ebeveynden çocuğa taşıyan 'Deoksiribonükleik Asit' (DNA) adını verdikleri molekül yapısını buldu.

1957- Fethiye'de 7,1 büyüklüğündeki depremde 67 kişi öldü.

1962- Anayasa Mahkemesi kuruldu.

1974- Portekiz'de 'Karanfil Devrimi': General Antonio Spinola'nın yönettiği askerler, Salazar'ın faşist diktatörlüğünü devirdi.

1990- ABD uzay mekiği Discovery'nin mürettebatı, ilk uzay teleskobu Hubble'ı, yer çevresinde alçak bir yörüngeye oturtmayı başardı.

1995- Türk Silahlı Kuvvetlerinin Irak'ın kuzeyine giren 35 bin askerinden 20 bininin geri çekildiği bildirildi.

2000- TBMM'de grubu bulunan 5 siyasi partinin genel başkanları, Anayasa Mahkemesi Başkanı Ahmet Necdet Sezer'i cumhurbaşkanlığına aday gösteren öneriyi imzalayarak, TBMM'ye sundu.

2001- Merkez Bankasına özerklik getiren yasa TBMM'de kabul edildi.

2002- Türkiye'de ilk TV tüpü imalatı yapan Uğurgül fabrikalarının kurucusu Ahmet Uğurlu vefat etti.

2009- Dünya Sağlık Örgütü 'domuz gribi' salgınının daha da yayılabileceği uyarısı yaptı. Meksika ve ABD'de ölenlerin sayısı 77'ye ulaştı.

2010- Türkiye Barolar Birliği Başkanı Özdemir Özok, kanser tedavisi gördüğü ABD'de hayatını kaybetti.

2012- Hollanda'da, THY uçağının, 25 Şubat 2009'da İstanbul-Amsterdam seferini yaparken Schiphol Havaalanı'na inişe geçtiği sırada düşmesiyle ilgili soruşturmayı yürüten Haarlem Savcılığı, kimsenin suç işlemediğine karar verdi.

2015 - Nepal'de meydana gelen 7,8 büyüklüğündeki depremde 8 binden fazla kişi hayatını kaybetti.

2016- Mısır'da Sina yarımadasının kurtuluş günü münasebetiyle 859 mahkum için af kararı çıkarıldı.

2016- Terör örgütü DEAŞ tarafından Suriye'den ateşlenen roket mermileri nedeniyle yılbaşından bu yana Kilis'e 49 roket mermisi isabet etti. Olaylarda 17 kişi öldü, 58 kişi yaralandı.

26 Nisan

1936- İlk Türk romancılarından Samipaşazade Sezai 76 yaşında İstanbul'da öldü.

1937- Adolf Hitler'in İspanya'da ayaklanan Falanjist güçlerin lideri Francisco Franco'ya gönderdiği uçaklar, Guernica'yı bombaladı.

1961- Yüksek Seçim Kurulu oluştu.

1986- Rusya'daki Çernobil Nükleer Santrali'nde patlama oldu. 7 milyon kişinin zarar gördüğü patlama nedeniyle ortaya çıkan radyoaktif bulutlardan Türkiye de etkilendi.

1994- Güney Afrika'da ilk çok ırklı seçimler yapıldı. Oyların yüzde 62'sini alan Nelson Mandela liderliğindeki Afrika Ulusal Kongresi, seçimlerin galibi oldu.

2005- BM, CHP İstanbul Milletvekili Kemal Derviş'in BM Kalkınma Programı başkanlığına seçildiğini resmen açıkladı.

2006- 'Haydar Haydar', 'El Vurup Yaremi İncitme Tabip' gibi türküleriyle tanınan Türk halk müziği sanatçısı Ali Ekber Çiçek, 71 yaşında İstanbul'da öldü.

2011- Fenerbahçe Kulübü eski Başkanı Güven Sazak, 76 yaşında İstanbul'da vefat etti.

2012- Pakistan Başbakanı Yusuf Rıza Gilani, Cumhurbaşkanı Asıf Ali Zerdari hakkındaki bir soruşturmayı engellemekten suçlu bulundu.

2013- Rusya'nın başkenti Moskova yakınlarında bir akıl hastanesinde çıkan yangında çoğu hasta 38 kişi hayatını kaybetti. Binadan yalnızca 3 kişi kaçmayı başardı.

2013 -Türkiye'nin ilk yerli mini haberleşme test uydusu 'TÜRKSAT-3USAT' Çin'den fırlatıldı.

2015- KKTC'de yapılan cumhurbaşkanı seçimini, ikinci turda oyların yüzde 60,17'sini alan bağımsız aday Mustafa Akıncı kazandı. Derviş Eroğlu'nun oyları yüzde 39,83'te kaldı.

2016- Bakanlar Kurulu, terör örgütü DEAŞ'ın roket saldırılarının hedefi olan Kilis'e yönelik destek ve tedbirleri içeren dört başlık altında kararlar aldı. Buna göre, Kilis'e yönelik saldırılar önceden tespit edilecek, bu kentteki vatandaşlara ekonomik ve sosyal destek sağlanacak, ilave sağlık hizmetleri sunulacak.

27 Nisan

1495- Osmanlı Padişahı I. Süleyman doğdu. Kanuni Sultan Süleyman, Avrupa'da 'Muhteşem Süleyman' olarak anıldı.

1521- Portekiz ile İspanya adına seferler düzenleyen ve 9 Mart'ta ulaştığı Filipinler'de imzaladığı ittifak anlaşmasıyla İspanya'ya Büyük Okyanus bölgesindeki ilk müttefikini kazandıran Portekizli kaşif Ferdinand Magellan, Mactan Adası'ndaki yerlilerle girdiği çatışmada öldürüldü.

1908- II. Abdülhamid tahttan indirildi, yerine IV. Mehmed Reşat tahta geçti.

1918- II. Abdülhamid, Beylerbeyi Sarayı'nda öldü.

1927- Türkiye'de ilk radyo yayını başladı. Türk Telsiz Telefon AŞ adıyla çalışmalarına başlayan özel kuruluş, yayınlarını 1938'de devlet radyosu kurulana kadar sürdürdü.

1934- Haftalık resmi tatil, cuma gününden pazara alındı.

1938- Türkiye ile Yunanistan arasında dostluk antlaşması imzalandı.

1940- Köy Enstitülerinin kuruluşuna ilişkin kanun kabul edildi. Köylünün eğitilmesini, kalkınmasını ve toprağa bağlanmasını amaçlayan Köy Enstitüleri, 1946'dan sonra klasik öğretmen okullarına dönüştürüldü.

1960- İçel Limanı hizmete açıldı.

1965- Amerika'nın Vietnam Savaşı'na giderek artan şekilde katılması, Fransa'da Paris sokaklarında protesto edildi.

1981- Ünlü ses sanatçısı ve besteci Münir Nurettin Selçuk, 82 yaşında İstanbul'da öldü.

1988- Cardiff'te yapılan Avrupa Halter Şampiyonası'nda ilk kez Türkiye adına uluslararası bir şampiyonaya katılan Naim Süleymanoğlu, bir dünya rekoru kırdı ve 3 altın madalya kazandı.

1992- TRT, Türk Cumhuriyetlerine yönelik uydu televizyon yayınını (Avrasya) başlattı.

1997- Besteci Arif Sami Toker vefat etti.

2006- 'Mihrabım Diyerek Sana Yüz Vurdum', 'Duydum ki Unutmuşsun Gözlerimin Rengini' gibi şiirlerin sahibi Turgut Yarkent, 90 yaşında GATA Haydarpaşa Eğitim Hastanesinde vefat etti.

2007- TBMM Genel Kurulunda 11. Cumhurbaşkanı seçimi için yapılan ilk tur oylamada Abdullah Gül, 357 oy olarak Anayasa'nın öngördüğü 367 oyu sağlayamadı. CHP, oylamada 'toplantı yeter sayısının 367'yi bulmadığı' iddiasıyla ilk turun iptali ve yürürlüğünün durdurulması istemiyle Anayasa Mahkemesinde dava açtı.

2009- İstanbul'da yasa dışı 'Devrimci Karargah' örgütüne yönelik operasyonda çıkan çatışmada, biri başkomiser 2 kişi hayatını kaybetti. Operasyonda, 6 polis ve bir gazeteci yaralandı, 1 kişi de ölü ele geçirildi.

2011- Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, kamuoyunda 'çılgın proje' olarak adlandırılan 'Kanal İstanbul' projesini İstanbul Kongre Merkezi'nde tanıttı. Erdoğan, İstanbul'un, içinden iki deniz geçen bir şehre dönüşeceğini duyurdu.

2012- Danıştay 10. Dairesi, Milli Eğitim Bakanlığının, 19 Mayıs Atatürk'ü Anma Gençlik ve Spor Bayramı kutlamalarının Ankara dışındaki illerde, sadece okullarda öğrencilerle kutlanmasını öngören genelgesinin yürütmesini durdurdu.

2016- Bursa'da Ulu Cami batı kapısı civarında meydana gelen patlamada, intihar bombacısı olduğu belirlenen 1 kişi öldü, 13 kişi yaralandı.

28 Nisan

1915- 'Hilali Ahmer'in adı 'Kızılay'a çevrildi.

1936- Mısır'da Kral Fuad'ın beklenmeyen ölümü üzerine 16 yaşındaki Prens Faruk, kral oldu.

1945- İtalyan diktatör Mussolini, kurşuna dizildi.

1950- Nightingale Hemşire Koleji İstanbul'da açıldı.

1963- Topraksız köylüler Adana'da yürüyüş yaptı.

1975- CHP Genel Başkanı Bülent Ecevit, Erzincan'da taşlı ve silahlı saldırıya uğradı.

1979- Sovyetler Birliği'nin ilk uçak gemisi Kiev 28, İstanbul Boğazı'ndan geçti.

1980- Abdi İpekçi'nin katil zanlısı Mehmet Ali Ağca, İstanbul'daki yargılamada gıyabında idama mahkum edildi.

1988- Ermeni terör örgütü ASALA'nın kurucusu Agop Agopyan, Atina'da kimliği belirlenemeyen iki kişi tarafından öldürüldü.

1993- İstanbul'daki Ümraniye çöplüğünde, biriken metan gazı nedeniyle patlama meydana geldi. Patlamada 39 kişi öldü.

1999- Terör örgütü elebaşı hakkındaki iddianamede, Abdullah Öcalan'ın idamı istendi. İddianamede, terör örgütüne destek veren ülkeler de tek tek sayıldı.

2003- Kıbrıs Rum Kesimi ile serbest geçişler çerçevesinde 25 binden fazla Rum, KKTC'ye geldi.

2015- Sosyal paylaşım sitesi Facebook, cep telefonları üzerinden yüz yüze görüşmeyi sağlayan videolu arama özelliğini kullanıma açtı.

29 Nisan

1920- TBMM, 'Hıyaneti Vataniye Kanunu'nu onayladı.

1938- Fransız şehircilik uzmanı Henri Prost'un hazırladığı İstanbul Nazım Planı, Şehir Meclisi'nce kabul edildi. Tarihi yarımada ve Beyoğlu kesimlerini ele alan plan; Ahırkapı ile Harem arasında da yaklaşık 2 kilometre uzunluğunda bir tüp geçit öneriyordu.

1955- Güney Vietnam'da iç savaş patlak verdi.

1959- 'Spor Toto', şans oyunları arasına girdi.

1964- Parlamento Muhabirleri Derneği kuruldu.

1979- Türk tiyatro ve sinemasının önemli isimlerinden Muhsin Ertuğrul 87 yaşında öldü.

1980- Gerilim ve korku türünün ünlü yönetmeni Alfred Hitchcock öldü.

2002- Bakanlar Kurulu, Afganistan'daki ISAF Komutanlığının altı ay için Türkiye tarafından üstlenilmesini kararlaştırdı.

2007- Küba'nın 48 yıllık komünist lideri Devlet Başkanı Fidel Castro, tüm yetkileri yeniden devralarak görevinin başına döndü.

2009- Soyadı Nizamnamesinde yapılan değişiklikle, boşanan kadınların hakimin izin vermesi durumunda eşinin soyadını taşımaya devam edebileceği hükmü getirildi.

2012- Basketbolda Beşiktaş Milangaz, FIBA Eurochallange Kupası finalinde Fransız ekibi Elan Chalon takımını 91-86 yenerek Avrupa şampiyonu oldu.

2013- ''Susurluk'' davasından hükümlü eski İçişleri Bakanı Mehmet Ağar, 3. yargı paketinden yararlandırılarak, Aydın Yenipazar Cezaevi'nden tahliye edildi.

2015- Kuzey Kore'de, ülkenin lideri Kim Jong Un'un otoritesine karşı çıkmakla suçlanan 15 üst düzey yetkilinin idam edildiği açıklandı.

2016- Norveç'in batısındaki Bergen kenti yakınında düşen helikopterde bulunan 11 kişi hayatını kaybetti. Norveç Havacılık Dairesi, Norveç'te kayıtlı olsun ya da olmasın, düşen 'Airbus Helicopters EC225LP' tipi helikopterlerin ülke hava sahasında uçuşlarını yasakladı.

2016- Kenya'nın başkenti Nairobi'de 6 katlı bir binanın çökmesi sonucu 41 kişi hayatını kaybetti. Enkaz altında kaldığı düşünülen 70 kişi kayboldu.

30 Nisan

1030- Gazneliler devletinin kurucusu Gazneli Mahmud hayatını kaybetti.

1883- Emprosyonizm'in kurucularından Fransız ressam Edourd Manet öldü.

1939- Türkiye'nin de katıldığı New York Dünya Sergisi açıldı.

1945- Adolf Hitler ve iki gün önce evlendiği Eva Braun intihar etti.

1959- İsmet İnönü'nün Uşak gezisinde olaylar çıktı. Polis, halkı dağıtmak için göz yaşartıcı gaz kullandı.

1964- Diyanet İşleri Başkanlığı, doğum kontrolünün uygulanmasını, verdiği bir fetvayla kamuoyuna açıkladı.

1967- CHP 4. Olağanüstü Kurultayı sonuçlandı. Kurultayda kabul edilen 'ortanın solu' siyasetine karşı çıkan Kayseri Milletvekili Turhan Feyzioğlu'nun liderliğini yaptığı 33 milletvekili ve 15 senatör partiden istifa etti.

1975- Anayasa Mahkemesince 1971'de kapatılan Türkiye İşçi Partisi yeniden kuruldu.

1998- Terör örgütü PKK'nın son kalıntılarını temizlemek amacıyla 39 bin 500 askerin katılımıyla operasyon başlatıldı. 3 günde 77 PKK'lı terörist öldürüldü.

1998- ABD, PKK'yı en tehlikeli terör örgütleri arasında saydı.

1999- Ankara 2 numaralı DGM, terör örgütü elebaşı Abdullah Öcalan'ın yargılamasının 31 Mayıs Pazartesi gününden itibaren İmralı Adası'nda kesintisiz olarak sürdürülmesine karar verdi.

2006- Dünyanın ünlü ekonomistlerinden John Kenneth Galbraith 97 yaşında vefat etti.

2008- Türk Ceza Kanunu'nun 301. Maddesi'ndeki 'Türklük' ibaresi 'Türk Milleti', 'Cumhuriyeti' ibaresi de 'Türkiye Cumhuriyeti Devleti' olarak değiştirildi.

2011- Avrupa Yıldız Bayanlar Voleybol Şampiyonası'nda finalde İtalya'yı 3-0 yenen Yıldız Milli Takım, Türkiye'ye, voleybol tarihinde milli takımlar düzeyindeki ilk Avrupa şampiyonluğunu getirdi.

2013- NASA'nın uzay aracı Cassini, Satürn'ün kuzey kutbunda dev kasırgayı görüntüledi.

2013- Hollanda Kraliçesi Beatrix, 33 yıldır oturduğu tahtı büyük oğlu veliaht Prens Willem Alexander'a bıraktı.

2013- Pakistan'da yerel mahkeme, eski Devlet Başkanı Pervez Müşerref'e, ülkede iki defa anayasayı askıya aldığı gerekçesiyle ömür boyu siyasetten men cezası verdi.

2013- Tunus'un devrik lideri Zeynel Abidin bin Ali, göstericileri öldürmek suçundan gıyabında bir kez daha ömür boyu hapse mahkum edildi.