Haftanın Tarihine Bakış

Kurtuluş Savaşı, Başkomutan Gazi Mustafa Kemal Paşa'nın, 26 Ağustos 1922'de sabaha karşı verdiği emirle başlattığı Büyük Taarruz ve 30 Ağustos'taki ''Başkomutanlık Meydan Muharebesi'' zaferiyle sonuçlandı.

Başkomutan Mustafa Kemal Paşa, muharebeyi yönetmek üzere Genelkurmay Başkanı Fevzi Çakmak Paşa ve Batı Cephesi Komutanı İsmet Paşa ile Afyon Kocatepe'ye geçti.

26 Ağustos'ta 04.30'da başlayan taarruzda Türk askeri birkaç saatte süngü hücumu da yaparak Tınaztepe'yi kontrol altına aldı. Ardından Belentepe ve Kalecik Sivrisi düşman işgalinden kurtarıldı.

İlk gün 1. Ordu birlikleri Büyük Kaleciktepe'den Çiğiltepe'ye kadar 15 kilometrelik bir bölgede birinci hat mevzilerini ele geçirdi.

27 Ağustos Pazar günü Afyonkarahisar, 8. Tümen tarafından kurtarıldı. 28 ve 29 Ağustos'ta da devam eden muharebede, düşmanın 5. tümeni etkisiz kılındı.

29 Ağustos gecesi durum değerlendirmesi yapan komutanlar, hemen harekete geçilip taarruzun kısa sürede sonuçlandırılmasını kararlaştırdı ve planın 30 Ağustos’ta aksamadan uygulanması için önlemler alındı.

Başkomutan Mustafa Kemal Paşa, Türk ordusunun Kurtuluş Savaşı'nda kazandığı en önemli zaferin arifesinde, 30 Ağustos sabahında Zafertepe Çalköy'de birliklere taarruz emrini verdi. Onun bizzat yönettiği Dumlupınar'daki meydan muharebesinde kahraman Mehmetçik, Yunan birliklerini Allıören, Keçiler, Kızıltaş Deresi yolunun iki yanında tamamen sarıp imha etti.

Büyük Taarruz ve Başkomutanlık Meydan Muharebesi 30 Ağustos'ta zaferle noktalandı.

Mustafa Kemal Paşa, zafer sonrası 1 Eylül'de Dumlupınar'da, Batı Cephesi'ndeki tüm subay ve erlere okunmak üzere yayımladığı bildiride, "Bütün arkadaşlarımın, Anadolu'da daha başka meydan muharebeleri de verileceğini göz önünde bulundurarak ilerlemesini ve herkesin akıl gücünü ve yurtseverliğinin kaynaklarını kullanarak, yarışmayı bütün gücüyle sürdürmesini talep ederim. Ordular, ilk hedefiniz Akdeniz'dir, ileri!'' emrini verdi.

- Belli başlı öteki olaylar

26 Ağustos

1071- Büyük Selçuklu hükümdarı Alparslan komutasındaki ordu, Bizans ordularını Malazgirt'te yendi. Malazgirt Zaferi ile Anadolu'nun kapıları Türklere açıldı.

1920- ABD'de kadınlar ilk kez oy kullandı.

1922- Büyük Taarruz (Başkumandanlık Meydan Muharebesi) başladı.

1924- Türkiye İş Bankası kuruldu. İlk genel müdürü eski İktisat Vekili, Mübadele İmar ve İskan Bakanlığından ayrılan Celal (Bayar) Bey oldu. Türkiye İş Bankasının kuruluş sermayesi 1 milyon liraydı.

1932- İzmir Fuarı açıldı.

1932- Türkiye'de ilk kez yapılan Büyükdere'deki yüzme yarışlarında İstanbul ekibi birinci oldu.

1936- İngiltere, Süveyş Kanalı dışında, Mısır'a bağımsızlığını verdi.

1936- İlk sesli televizyon gösterimi BBC kanalından yapıldı.

1957- Transistörlü radyo piyasaya sürüldü. 1927'de yalnızca yedi olan radyo alıcısı sayısı 1950'lerde 300 bini aştı.

1972- Atlantik Okyanusu'nu uçakla geçen ilk pilot Charles Lindbergh öldü.

1986- Kamerun'da volkanik gölden çıkan karbondioksit ve hidrojen gazlarının karışımı sonucu 1500 kişi hayatını kaybetti.

1991- İstinye Tersanesi kapatıldı.

1997- Türkiye'nin ilk kadın seramik sanatçısı Füreya Koral 87 yaşında öldü.

2002- Anıtkabir'de yeniden oluşturulan ''Atatürk ve Kurtuluş Savaşı Müzesi'' Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer tarafından açıldı.

2010- Rize'de meydana gelen sel ve heyelan nedeniyle 13 kişi öldü.

2015- 15. Dünya Atletizm Şampiyonası'nda Türkiye'yi temsil eden Ramil Guliyev, dünya şampiyonasında erkekler 200 metrede finale yükselen ilk Türk atlet oldu.

2015- Güney Sudan Hükümeti, iç savaşı sona erdiren barış anlaşmasını imzaladı.

2016- İstanbul Boğazı'na inşa edilen "dünyanın en geniş köprüsü" Yavuz Sultan Selim Köprüsü, dünyadan çok sayıda liderin katılımıyla hizmete açıldı.

2016- Şırnak'ın Cizre ilçesinde polis kontrol noktasına PKK'lı teröristlerce bomba yüklü araçla yapılan saldırıda 11 polis şehit oldu, 78 kişi yaralandı.

2016- Ankara Cumhuriyet Başsavcılığının yürüttüğü, CHP Antalya Milletvekili Deniz Baykal ve bazı eski MHP milletvekillerine ait olduğu öne sürülen görüntülerle ilgili soruşturma kapsamında, FETÖ elebaşı Fetullah Gülen'in de arasında bulunduğu 96 kişinin mal varlıklarına tedbir konuldu.

2017- Türkiye Erkek Sualtı Hokeyi Milli Takımı, Avrupa Şampiyonu oldu.

2018- Katolik Kilisesi'nin ruhani lideri Papa Franciscus, katolik din adamlarının karıştığı cinsel istismar skandalları için özür diledi.

27 Ağustos

598- Hazreti Ali doğdu.

1389- I. Murat, Sırp güçlerine karşı Kosova Meydan Muharebesi'ni kazandı. Murat Hüdavendigar, zaferden sonra savaş alanını incelerken yaralı Sırp Miloş Obiliç'in hançer darbesiyle şehit düştü.

1783- Mongolfier Kardeşler, hidrojen gazıyla doldurdukları ilk balonu uçurdu.

1922- Türk ordusu, Yunan işgalindeki Afyonkarahisar'ı kurtardı.

1925- Mustafa Kemal Paşa, sivil elbisesi ve ''Panama şapka'' ile İnebolu Türkocağı'nda ünlü ''şapka nutku''nu verdi. ''Şapka giyilmesine ilişkin kanun'' da 25 Kasım 1925'te kabul edildi.

1927- Mustafa Kemal Paşa'ya suikast hazırlamak üzere Sisam'dan Anadolu'ya geçen Hacı Sami ölü, arkadaşları yaralı ele geçirildi.

1947- Cezayir, Fransa'dan bağımsızlığını istedi.

1950- BBC kanalı, ilk deniz aşırı yayınını Fransa'ya yaptı.

1958- İlk stereo plaklar piyasaya çıktı.

1964- Türkiye'deki ilk Amerika aleyhtarı gösteri, ABD'nin Kıbrıs konusundaki tutumu nedeniyle Ankara'da yapıldı.

1975- İlk maçını işgal ordularına karşı oynayan Fenerbahçeli futbolcu ve eski kulüp başkanı Dr. İsmet Uluğ öldü.

1979- Hindistan'ın son genel valisi Lord Louis Mountbatten, İrlanda açıklarında demirli bulunan yatına IRA (İrlanda Cumhuriyet Ordusu) tarafından yerleştirilen bombanın patlamasıyla öldü.

2003- Mars'ın Dünya'ya en yakın geçişi 60 bin yıl aradan sonra gerçekleşti.

2015- Avusturya'nın Burgenland eyaletinde, bir kamyonet içerisinde havasızlıktan ölmüş 71 sığınmacının cesedi bulundu.

2015- 2014-15 sezonunda "Avrupa'da Yılın En İyi Futbolcusu Ödülü"nü, Barcelona'nın Arjantinli oyuncusu Lionel Messi kazandı.

2016- FETÖ'nün darbe girişimine ilişkin soruşturma kapsamında eski Başbakan ve AK Parti Konya Milletvekili Ahmet Davutoğlu'nun dışişleri bakanlığı döneminde özel kalem müdürü olan ve 11. Cumhurbaşkanı Abdullah Gül'ün dış politika başdanışmanlığını yapan eski Büyükelçi Gürcan Balık ile görevden alınan büyükelçiler Ali Fındık ve Tuncay Babalı tutuklandı.

2016- Kadın emniyet personelinin, şapka, kep veya örgü bere altında, yüzünü kapatmayacak şekilde başına üniforma renginde desensiz giysiler takabilmesine ilişkin yönetmelik yürürlüğe girdi.

2017- 20 Yaş Altı İşitme Engelliler Kadın Basketbol Milli Takımı, namağlup Avrupa şampiyonu oldu.

28 Ağustos

1749- Alman asıllı şair ve yazar Johan Wolfgang Goethe doğdu.

1910- Karadağ, Osmanlı Devleti'nden bağımsızlığını ilan etti.

1934- Üsküdar-Kadıköy tramvay hattının ilk denemesi yapıldı.

1952- Et ve Balık Kurumu Genel Müdürlüğü kuruldu.

1954- Cumhurbaşkanı Celal Bayar, Savarona yatı ile Yugoslavya'ya gitti.

1974- Keban Barajı ve Hidroelektrik Santrali'nde elektrik üretilmeye başlandı.

1979- Nesrin Olgun, Manş Denizi'ni yüzerek geçen ilk Türk kızı oldu.

1987- Yapımı yirmi yılda tamamlanan Kocatepe Camisi, Başbakan Turgut Özal tarafından açıldı.

1988- Almanya'daki havacılık gösterileri sırasında İtalya Hava Kuvvetleri gösteri takımının uçağı seyircilerin üzerine düştü, 33 kişi öldü.

1999- 23 Nisan 1999'dan önce işlenmiş suçları kapsayan Af Yasa Tasarısı TBMM'de kabul edildi.

1999- 12 Eylül'den sonra kurulan Milliyetçi Demokrasi Partisi Genel Başkanı, emekli Orgeneral Turgut Sunalp, İstanbul'da öldü.

2001- Üzeyir Garih'in öldürülmesiyle ilgili aranan İstanbul Hasdal Mekanize Alay Komutanlığında askerliğini yapan er Yener Yermez firar etti.

2007- AK Parti Kayseri Milletvekili, Dışişleri Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Abdullah Gül, Türkiye Cumhuriyeti'nin 11. Cumhurbaşkanı seçildi.

2008- Orgeneral Yaşar Büyükanıt, genelkurmay başkanlığı görevini Orgeneral İlker Başbuğ'a devretti.

2008- Şair İlhan Berk, Bodrum'da tedavi gördüğü hastanede yaşama veda etti.

2011- Eski Genelkurmay Başkanlarından Necip Torumtay, tedavi gördüğü Ankara GATA'da 85 yaşında vefat etti.

2013- Türkiye Atletizm Federasyonu Disiplin Kurulu, Avrupa şampiyonu milli atlet Nevin Yanıt'a doping kullandığı gerekçesiyle 2 yıl yarışmalardan men cezası verdi.

2013- Uluslararası Spor Tahkim Mahkemesi (CAS), Fenerbahçe'nin UEFA organizasyonlarından 2 yıl men edildiği cezayı onadı.

2015 - Fenerbahçe Kulübü, futbolcusu Moussa Sow'un transferi için anlaştığı Birleşik Arap Emirlikleri ekibi El-Ehli'nin sarı-lacivertli kulübe 16 milyon avro, futbolcuya 1 milyon avro ödeyeceğini açıkladı. Sow, böylece Türk futbol tarihinin satılan en pahalı oyuncusu unvanını aldı.

2016- Rus hükümeti, uçak krizinin ardından getirilen, Türkiye ile charter uçuşlarına yönelik yasağı kaldırdı.

2018- Türk savaş pilotu, ABD'deki uçuş eğitimleri kapsamında, F-35 uçağı ile ilk uçuşunu gerçekleştirdi.

29 Ağustos

1521- Türk orduları Belgrad'ı fethetti.

1526- Kanuni Sultan Süleyman komutasındaki Osmanlı orduları, Mohaç Meydan Savaşı'nı kazandı.

1855- Osmanlı'da ilk telgraf görüşmesi yapıldı. İstanbul-Edirne, İstanbul-Şumnu hattının tamamlanmasıyla ilk telgraf Şumnu'dan İstanbul'a gönderildi. Kırım Savaşı'ndan bilgi veren telgrafta, ''Müttefik askerleri Sivastopol'a girmişlerdir.'' yazılıydı. Türk birlikleri de müttefikler arasındaydı.

1924- Almanya, savaş tazminatının ödenmesine ilişkin, müttefiklerce hazırlanan Dawes Planı'nı onayladı.

1929- Graff Zeppelin hava gemisi, 21 gün süren dünya turunu tamamlayarak Lakehurst'a döndü.

1933- Nazilerin tutukladığı Yahudiler, toplama kamplarına gönderilmeye başlandı.

1936- İstanbul'da Atatürk Köprüsü'nün temeli atıldı. (Eskiden yerinde Unkapanı Köprüsü vardı.)

1936- Balkan Festivali İstanbul'da başladı. Balkan ülkelerinden gelen halk oyunları ekiplerinin gösteriler sunduğu festivale, 2-3 Eylül gecesi Atatürk de katıldı. Atatürk, Rumen halk oyunları ekibi ve Türk zeybek ekibiyle oyunlara katıldı.

1938- Nazım Hikmet, Harp Okulu ve Donanma davalarından toplam 28 yıl 4 ay hapse mahkum edildi.

1945- Sultan II. Abdülhamid'in 400 milyon dolarlık miras davasını varisleri kazandı.

1947- ABD'li bilim adamları, nükleer güç için plütonyumu parçalamayı başardı.

1955- Kıbrıs Konferansı Londra'da toplandı.

1964- Ankara, İstanbul ve İzmir'de Kıbrıs konusunda büyük yürüyüşler ve mitingler düzenlendi.

1982- İsveçli sinema oyuncusu Ingrid Bergman öldü.

1986- Üçüncü Cumhurbaşkanı Celal Bayar'ın cenazesi, doğum yeri Umurbey'de törenle toprağa verildi.

1988- Ünlü ressam Eren Eyüboğlu, 76 yaşında hayatını kaybetti.

2005- Katrina kasırgası ABD'nin güneyini vurdu, bin 200 kişi öldü.

2007- Türkiye Cumhuriyeti'nin 60. Hükümeti, AK Parti Genel Başkanı ve İstanbul Milletvekili Recep Tayyip Erdoğan'ın başkanlığında kuruldu.

2010- Endonezya'nın Sumatra Adası'ndaki Mount Sinanbug Yanardağı, 400 yıl aradan sonra faaliyete geçti.

2015- Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Başbakan Ahmet Davutoğlu'nun sunduğu Geçici Bakanlar Kurulunu onayladı.

30 Ağustos

M.Ö. 30- Eski Mısır'da Kraliçe Kleopatra intihar etti.

1908- Hicaz Demiryolu açıldı.

1922- Büyük Taarruz zaferle sonuçlandı.

1924- Gazi Mustafa Kemal Paşa, Başkomutanlık Meydan Savaşı'nın ikinci yıl dönümünde, Dumlupınar'da ''Meçhul Asker Anıtı''nın temelini attı.

1924- Türkiye İş Bankası, ilk işlemini yaparak faaliyetlerine başladı. Bankanın kuruluş sermayesi 1 milyon liraydı.

1930- Ankara-Sivas demir yolu hattı ve Sivas İstasyonu, Başbakan İsmet Paşa'nın konuşmasıyla hizmete açıldı.

1937- Van Gölü'nde ilk vapur seferi yapıldı.

1937- Atatürk'ün manevi kızı Sabiha Gökçen'e, 1935'te girdiği Eskişehir Hava Mektebi'nde ''tayyareci diploması'' verildi.

1952- Erzurum'da Aziziye Anıtı açıldı.

1974- BM Güvenlik Konseyi, Kıbrıs'taki çatışmalar yüzünden evlerini terk edenlerin güven içinde geri dönmelerine izin verilmesini öngören Fransa, İngiltere, Avusturya ortak karar tasarısını oy birliğiyle kabul etti.

1977- Orgeneral Kenan Evren, Kara Kuvvetleri Komutanlığına atandı.

2000- Tiyatro sanatçısı Gürdal Tosun, tedavi gördüğü İzmir SSK Bozyaka Hastanesinde yaşama veda etti.

2011- Cumhurbaşkanı Abdullah Gül, 30 Ağustos Zafer Bayramı ve Türk Silahlı Kuvvetleri Günü dolayısıyla Genelkurmay Karargahında düzenlenen törende ''Başkomutan'' sıfatıyla kutlamaları kabul eden ilk Cumhurbaşkanı oldu.

2013 - 30 Ağustos Zafer Bayramı Resepsiyonu'na ilk kez Cumhurbaşkanı Abdullah Gül ev sahipliği yaptı. Köşk'teki resepsiyona muhalefet liderleri Kemal Kılıçdaroğlu ve Devlet Bahçeli katılmadı.

2015- Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 30 Ağustos Zafer Bayramı dolayısıyla "Başkomutan" sıfatıyla ilk kez Cumhurbaşkanlığı Külliyesi'nde resepsiyon verdi.

31 Ağustos

869- İslam bilgini Buhari yaşamını yitirdi.

1867- Fransız şair Charles Baudlaire öldü.

1876- V. Murat tahttan indirildi, yerine kardeşi II. Abdülhamit padişah oldu.

1890- Brüksel Genel Senedi ile köle ticareti yasaklandı.

1928- Bertolt Brecht'in ''Üç Kuruşluk Opera'' adlı oyununun ilk gösterimi Berlin'de yapıldı.

1930- Vilayet ve şehremanetinin birleştirilmesine karar verildi. Valiler, aynı zamanda belediye başkanı oldu.

1970- İzmir'de Akdeniz Olimpiyatları'nın yapılacağı Halkapınar Spor Tesisleri inşaat sırasında yandı.

1988- Sarp Sınır Kapısı açıldı.

1988- Irak'ın kuzeyinden kaçan Iraklılar, Türk sınırlarından geçmeye başladı.

1997- Galler Prensi ve İngiliz Veliahdı Prens Charles'ın eski eşi Prenses Diana, Diana'nın sevgilisi Dodi el Fayed ile şoförü Paris'te geçirdikleri trafik kazasında öldü.

2003- Siyaset dünyasının ünlü organizatörü Erkal Zenger yaşamını yitirdi.

2005- Irak'ın başkenti Bağdat'ta bir köprü üzerinde çıkan izdiham nedeniyle çoğu Şii hacı adayı bin kişi hayatını kaybetti.

2015- Kazakistan'ın başkenti Astana yakınlarında Kumay Arkeoloji Kompleksi'nde yapılan kazılarda Türk tarihine ait 2 bin yıllık kalıntılar gün ışığına çıkarıldı.

2016- ABD ile Küba arasında 1961'de kesilen tarifeli ticari uçuşlar, iki ülkenin ilişkileri normalleştirme kararının ardından yeniden başladı.

2017- Irak Başbakanı Haydar el İbadi, Türkmenlerin yaşadığı Telafer ilçesinin terör örgütü DEAŞ'tan tamamen kurtarıldığını duyurdu.

2018- Danıştay 2. Daire Üyesi Mustafa Yücel Özbilgin'in yaşamını yitirdiği, 4 kişinin yaralandığı 17 Mayıs 2006'da düzenlenen silahlı saldırıya ilişkin Ergenekon davasından ayrılan Danıştay saldırısı davasında, fail Alparslan Arslan, Özbilgin'i öldürmesi nedeniyle "ağırlaştırılmış müebbet", 4 kişiyi öldürmeye teşebbüsten ise 72 yıl hapis cezasına çarptırıldı.

1 Eylül

1481- Galatasaray Lisesi, devlet adamı yetiştirilmesi amacıyla Sultan II. Bayezid tarafından kuruldu. Okulda 1868'de Fransızca eğitime geçildi.

1715- Beş yaşında tahta geçen, 72 yıl Fransa'yı yöneten, Fransızların ''Güneş Kral''ı XIV. Louis öldü.

1920- Fransızlar, başkenti Beyrut olan Lübnan devletini kurdu.

1922- Mustafa Kemal Paşa, Başkomutanlık Meydan Savaşı'nın kazanılması üzerine emrini verdi: ''Ordular! İlk hedefiniz Akdeniz'dir. İleri!''

1923- Japonya'nın Tokyo ve Yokohama kentlerinde meydana gelen depremde 300 bin kişi öldü.

1924- Ankara Devlet Konservatuvarının temelini oluşturan ''Musiki Muallim Mektebi'' Ankara'da açıldı.

1925- Birinci Tıp Kongresi Ankara'da toplandı.

1925- Mustafa Kemal Paşa'yı Kastamonu dönüşünde Ankara'da karşılayanların ellerinde şapkaları vardı.

1929- Arapça ve Farsça dersleri okullardan kaldırıldı.

1933- Denizyolları İşletmeleri devlet tekeline alındı.

1939- Almanya'nın Polonya'ya saldırması üzerine II. Dünya Savaşı başladı. Milyonlarca kişinin öldüğü savaşın başlamasının 50. yılında ''Dünya Barış Günü'' ilan edildi.

1947- Amerikan Yardım Antlaşması imzalandı.

1949- İstanbul Radyosu deneme yayınına başladı.

1951- Ordinaryüs Prof. Dr. Mazhar Osman Usman, 67 yaşında İstanbul'da öldü.

1967- Türkiye'deki Kıbrıslı mücahitler ve öğrenciler, hükümeti protesto etti. İçişleri Bakanı Faruk Sükan, protestocuların sınır dışı edilebileceğini açıkladı.

1969- Muammer Kaddafi, Libya'da askeri darbeyle Kral İdris'i devirdi.

1974- Magosa'ya bağlı Muratağa ve Sandallar köylerinden 88 Türk'ün öldürülüp yakılarak çukura gömüldükleri anlaşıldı.

1976- Yüzücü Erdal Acet, Manş Denizi'ni 9 saat 2 dakikada geçerek dünya rekoru kırdı.

1982- İlk ve ortaöğretimde din dersi zorunlu kılındı.

1985- Kuşadası Davutlar yöresinde çıkan orman yangınında bir orman bekçisi ile 14 er şehit oldu.

1998- Türk sinemasına 46 yıldır hizmet veren yönetmen Osman F. Seden vefat etti.

2003- Denizli Valisi Recep Yazıcıoğlu, Ankara'ya 30 kilometre uzaklıkta trafik kazası geçirdi. Yazıcıoğlu 8 Eylül'de öldü.

2007- İngiliz ordusunun 1930'lu yıllarda yüzlerce Hindu asker üzerinde hardal gazının etkilerini araştıran deneyler yaptığı ortaya çıktı.

2013- Anadolu Ajansı, Kürtçe haber yayımına başladı. AA, böylece yayın dilini altıya çıkarmış oldu.

2016- HSYK Genel Kurulu, FETÖ soruşturması kapsamında geçici olarak görevden uzaklaştırılan 543 hakim ve savcıyı meslekten ihraç etti.

2017- Türkçe üzerine çalışmalarıyla tanınan Ankara Üniversitesi İletişim Fakültesinin (İLEF) eski hocalarından Emin Özdemir, 86 yaşında yaşamını yitirdi.

2017- BM, Myanmar'ın Arakan eyaletinde şiddetten kaçan sivillerin üzerine roketatar saldırısı düzenlendiğini açıkladı.