Haftanın Tarihine Bakış

Kaçakları taşıyan şişme botun batması nedeniyle 2 yaşındaki Aylan Kurdi, annesi ve erkek kardeşiyle Bodrum açıklarında boğuldu. Kurdi'nin kıyıya vuran cesedine ait görüntü, dünyanın sığınmacı krizine bakışını değiştirdi.

Muğla'nın Bodrum ilçesinden Yunanistan'ın İstanköy Adası'na kaçakları taşıyan şişme bot, Akyarlar Mahallesi ve Aspat açıklarında battı. 8'i çocuk 12 kişinin hayatını kaybettiği olay sonrası ortaya çıkan tablo Türkiye ve dünya kamuoyunda büyük yankı uyandırdı.

Doğan Haber Ajansı muhabiri Nilüfer Demir'in çektiği, boğularak hayatını kaybeden çocuklar arasında bulunan 2 yaşındaki Aylan Kurdi'nin kıyıya vuran cesedine ilişkin fotoğraf dünyanın sığınmacı krizine bakışını değiştirdi. Hayatını kaybedenler arasında minik Aylan'ın 3 yaşındaki ağabeyi Galip Kurdi ile annesi Zahidin Kurdi de bulunuyordu.

Faciadan kurtulan baba Abdullah Kurdi, "Bütün dünyanın bizi görmesini istiyorum. Bütün dünyanın gözlerinin bizim üzerimizde olmasını istiyorum. Biz bir felaket yaşamış olabiliriz ama bizden sonraki insanların aynı felaketi yaşamasını istemiyorum" ifadelerini kullandı.

Abdullah Kurdi, kızı, oğlu ve eşini Suriye'nin Ayn el Arap (Kobani) kentinde toprağa verdi.

Olayın ardından başlatılan soruşturma kapsamında adliyeye sevk edilen 3 zanlı, "göçmen kaçakçılığı yapmak" ve "bilinçli taksirle ölüme sebebiyet vermek" suçlarından tutuklandı.

- Suriyeli göçmenlerin dramının simgesi oldu

Cansız bedeni sahile vuran 2 yaşındaki Aylan, uluslararası kamuoyunda Suriyeli göçmenlerin yaşadığı dramının simgesi oldu.

Başta Avrupa olmak üzere ABD ve Orta Doğu'dan çok sayıda yetkili, görüntülerin uluslararası basında geniş yer bulması üzerine konuyla ilgili değerlendirmelerde bulundu.

İspanya, Fransa, İtalya başbakanları, göçmen sorununun çözümüne yönelik uluslararası alanda adım atılması çağrısı yaptı.

Fransa'da iktidarın yanı sıra ana muhalefetteki Cumhuriyetçiler Partisinin önemli isimleri, Suriyeli çocuğun fotoğrafından derin üzüntü duyduklarını dile getirdi.

Avrupa'da, göçmen politikası konusunda iktidara yönelik ülke içinde en sert eleştiriler İngiltere'de yapıldı. Küçük Aylan'ın fotoğraflarının gözler önüne serdiği insanlık dramı üzerine Almanya ve Fransa, göçmen politikasında yeni düzenlemeler için ortak girişim başlatma kararı aldı.

Bodrum'da cansız bedeni sahile vuran 2 yaşındaki Aylan'ın fotoğrafları, AB'ye yönelik sert eleştirilerin dile getirildiği manşetlerle uluslararası basında da geniş yer buldu.

ABD'de New York Times gazetesi, "Küçük kurbanın resmi dünyayı titretti" başlığıyla verdiği haberde, fotoğrafların, dünyada binlerce göçmenin çilesi konusunda çok sayıda kişinin içinde bulunduğu umursamazlığı sarstığı belirtildi.

- Belli başlı öteki olaylar

2 Eylül

1633- İstanbul Cibali'de çıkan büyük yangında 20 binden fazla bina kül oldu. Katip Çelebi'ye göre kentin beşte biri yandı.

1651- Mahpeyker Kösem Sultan, boğdurularak öldürüldü.

1898- Makineli tüfek bir savaşta ilk kez kullanıldı.

1900- Almanya ile ABD arasında telgraf kullanımı başladı.

1922- Kurtuluş Savaşı'nda, Yunan Orduları Başkomutanı General Trikopis esir edildi.

1925- Tekke ve zaviyelerin kapatılmasına ve memurların şapka giymesine karar verildi.

1929- Cumhuriyet gazetesinin düzenlediği ilk güzellik yarışmasında Feriha Tevfik Hanım, Türkiye güzeli seçildi. Feriha Tevfik, sinema ve tiyatro oyuncusu oldu.

1930- Mustafa Kemal Paşa, Sadri Maksudi (Arsal) Bey'in ''Türk Dili İçin'' adlı kitabına şunları yazdı: ''Ülkesini, yüksek istiklalini korumasını bilen Türk milleti, dilini de yabancı dillerin boyunduruğundan kurtarmalıdır.''

1938- Hatay Devletinin kuruluşu ilan edildi. Hatay Millet Meclisi ilk toplantısını yaptı ve Tayfur Sökmen'i cumhurbaşkanı seçti.

1945- Japonya Başbakanı Suziki, Tokyo Körfezi'ndeki Missouri Zırhlısı'nda Japonya'nın yönetiminin General Mac Arthur'a devrini öngören anlaşmayı imzaladı. ABD Başkanı Truman zaferi ilan etti ve İkinci Dünya Savaşı sona erdi.

1954- Ho Chi Minh, yeni kurulan Kuzey Vietnam Cumhuriyeti'nin başkanlığına seçildi.

1968- İran'daki depremde 11 bin kişi öldü.

1968- Gazeteciliği meslek edinmiş ilk kadın yazarlardan Sabiha Sertel, 73 yaşında Bakü'de vefat etti.

1973- İngiliz yazar Tolkien, 81 yaşında ülserden öldü.

1974- Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK) Bilim Ödülleri verildi. Cahit Arf ve Orhan İçen ''matematik'', Erdal İnönü ''fizik'', Kazım Türker ''tıp'' dalında ödül aldı.

1985- Kaş Limanı açıklarında 3 bin 400 yıl önce batan, fil dişi eşya ve bakır, kalay parçalarıyla yüklü gemi enkazı bulundu.

1994- Halterci Naim Süleymanoğlu'na Uluslararası Olimpiyat Komitesince, ''Yüzyılın En Güçlü Sporcusu Ödülü'' verildi.

2001- İlk kalp naklini gerçekleştiren Güney Afrikalı kalp cerrahı Christian Barnard, Kıbrıs'ta öldü.

2011- BM Soruşturma Komisyonu, Mavi Marmara saldırısıyla ilgili hazırladığı 105 sayfalık raporunu Genel Sekreter Ban'a sundu. Raporda, İsrail ordusunun aşırı ve izah edilemeyen güç kullandığı, yolculara kötü muamelede bulunduğu belirtildi. Bunun üzerine Türkiye, İsrail'le diplomatik ilişkilerini ikinci katip düzeyine indirdi, İsrail'le arasındaki askeri anlaşmaları askıya aldı.

2015- Muğla'nın Bodrum ilçesinden Yunanistan'ın İstanköy Adası'na kaçakları taşıyan şişme bot battı. Olayda, annesi ve kardeşiyle boğulan 2 yaşındaki Aylan Kurdi'nin kıyıya vuran cesedi, Doğan Haber Ajansı muhabiri Nilüfer Demir tarafından fotoğraflandı. Türkiye ve uluslararası kamuoyunda yankı uyandıran fotoğraf, dünyanın sığınmacı krizine bakışını değiştirdi.

2016- Özbekistan Cumhurbaşkanı İslam Kerimov, 78 yaşında hayatını kaybetti. 27 yıldır Özbekistan'ı yöneten Kerimov, beyin kanaması nedeniyle hastanede tedavi görüyordu.

2016- Rusya ile Türkiye arasındaki charter uçuşlarının yeniden başlamasının ardından ilk uçak, Moskova'dan Antalya'ya indi.

2016- F klavyenin mucidi, Uluslararası Bilgi İşlem ve İletişim Federasyonu Türkiye Temsilciliği Onursal Başkanı Dr. İhsen Sıtkı Yener, 91 yaşında vefat etti.

3 Eylül

1683- Viyana Kuşatması başarısızlıkla sonuçlandı.

1783- İngiltere, Paris'te imzalanan anlaşmayla ABD'nin bağımsızlığını tanıdı.

1869- İstanbul'da ''Atlı Tramvay'', Konstantin Karopana tarafından çalıştırıldı.

1883- Rus yazar İvan Turgenyev, Paris yakınlarında öldü.

1895- İlk profesyonel futbol maçı yapıldı. Latrobe, Jeanette'i 12-0 yendi.

1908- Türkiye'deki ilk haftalık mizah dergisi ''Kalem'' yayımlanmaya başlandı.

1912- Deniz Kuvvetlerine yiyecek sağlamak için dünyanın ilk konserve fabrikası İngiltere'de açıldı.

1933- Kayseri-Ulukışla hattının tamamlanmasıyla Karadeniz ile Akdeniz'i birbirine bağlayan demiryolu tamamlandı.

1939- Ankara Radyo gazetesinin ilk sayısı çıktı.

1939- Almanya'nın Polonya'yı işgalinden iki gün sonra İngiltere ve Fransa, Almanya'ya savaş ilan etti.

1952- Ağrı Dağı zirvesine Türk bayrağı dikildi.

1983- Nail Çakırhan, Ağa Han Mimarlık Ödülü'nü aldı.

1988- Eski başbakanlardan Ferit Melen vefat etti.

1999- İstanbul Radyosu'nun ilk spikerlerinden Tarık Gürcan, İstanbul'da 71 yaşında öldü.

2006- İstanbul Fatih'te İsmailağa Camisi'nin emekli imamı Bayram Ali Öztürk bıçaklanarak öldürüldü. Öztürk'ü bıçaklayan Mustafa Erdal, camide bulunanlar tarafından linç edildi.

2008- Cumhurbaşkanı Gül, Ermenistan Cumhurbaşkanı Sarkisyan'ın Erivan'daki Türkiye-Ermenistan Dünya Kupası grup elemesi futbol karşılaşması için yaptığı daveti kabul etti.

2013- Kültür ve Turizm Bakanı Ömer Çelik, Türkiye'nin Oscar'a "Kelebeğin Rüyası" filmi ile katılacağını açıkladı.

2013- 28 Şubat süreci olarak bilinen döneme ilişkin eski Genelkurmay 2. Başkanı Orgeneral Çevik Bir ve eski YÖK Başkanı Kemal Gürüz'ün de aralarında bulunduğu 103 sanığın, "Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti'ni cebren devirmeye, düşürmeye iştirak" suçundan yargılanmasına başlandı.

2016- FETÖ/PDY'nin mülkiye yapılanmasına ilişkin yürütülen soruşturma kapsamında gözaltına alınan ve aralarında eski İstanbul Emniyet Müdürü Hüseyin Çapkın'ın da bulunduğu 4 kişi tutuklandı.

4 Eylül

1063- Büyük Selçuklu Devleti'nin kurucusu Tuğrul Bey öldü.

1682- İngiliz astronom Edmund Halley, daha sonra kendi adı verilen kuyruklu yıldızı gördü.

1886- Apaçi yerlilerinin şefi Geronimo, ABD birliklerine teslim oldu. Son büyük Amerikalı-yerli savaşı sona erdi.

1919- Sivas Kongresi, Mustafa Kemal Paşa'nın konuşmasıyla açıldı.

1932- Dünya Barış Konferansı, Avusturya'nın başkenti Viyana'da toplandı.

1935- İstanbul telefon şirketi, hükümet adına işletilmeye başlandı.

1936- İngiltere Kralı VIII. Edward, İstanbul'da Atatürk'ü ziyaret etti.

1970- Şili'de sosyalist lider Salvador Allende başkan seçildi.

1970- Prof. Dr. Erdal İnönü, Orta Doğu Teknik Üniversitesi Rektörü oldu.

1990- Gazeteci yazar Turan Dursun, İstanbul'da uğradığı silahlı saldırıda yaşamını yitirdi.

1996- Abdi İpekçi cinayetinin sanıklarından Oral Çelik, İsviçre tarafından Türkiye'ye iade edildi. Çelik, 16 Eylül'de 17 yıl aradan sonra çıkarıldığı mahkemece tutuklandı.

2013- Yazar Yaşar Kemal'e, Ermenistan Kültür Bakanlığınca "Krikor Naregatsi" nişanı verildi.

2015- Mısır'ın Kefr eş-Şeyh ilinden 30 balıkçıyı taşıyan tekne Libya sahilinde battı, 26 balıkçı öldü.

5 Eylül

1669- Girit, Osmanlı İmparatorluğunca ilhak edildi.

1938- Atatürk vasiyetnamesini yazdırdı. Vasiyet, 28 Kasım 1938'de açıldı.

1939- İstanbul müzeleri, II. Dünya Savaşı nedeniyle kapatıldı.

1945- Çok partili düzene geçişin ilk partisi olan Milli Kalkınma Partisi kuruldu.

1950- Başvuru fazlalığı yüzünden üniversite giriş sınavı uygulaması başlatıldı.

1955- İstanbul Sultanahmet'te yeni Adliye Sarayı hizmete açıldı.

1960- Boksör Muhammed Ali (Cassius Clay), Roma Olimpiyatları'nda şampiyon oldu.

1963- 20-21 Mayıs'ta askeri darbe girişiminde bulunan Albay Talat Aydemir, Ankara 1 Numaralı Sıkıyönetim Mahkemesince idama mahkum edildi.

1972- ''Filistinli Kara Eylül Hareketi'' militanları, Olimpiyat Oyunları için Münih'e gelen İsrailli sporculara ateş açtı, bir sporcu öldü, biri ağır yaralandı, dokuz kişi rehin alındı.

1973- Devlet film arşivinde yangın çıktı, Atatürk'ün tek kopyalı filmleri yandı.

1973- Dünyanın en uzun kara yolu tüneli, İsviçre'nin St. Gotthard bölgesinde açıldı.

1990- Hükümete, yurt dışına asker gönderme ve Türkiye'de yabancı asker bulundurma yetkisi veren teklif, TBMM'de kabul edildi.

1991- Nelson Mandela, Güney Afrika'da başkan seçildi.

2012- Afyonkarahisar'da askeri mühimmat deposunda patlama meydana geldi. Genelkurmay Başkanlığından yapılan açıklamada, patlamada 25 personelin şehit olduğu, 15 personelin yaralandığı açıklandı.

2015- Urartu Kralı II.Sadur tarafından inşa edilen Çavuştepe Kalesi'nde tahıl, yağ ve şarapların muhafaza edildiği 2 bin 800 yıllık küp bulundu.

2016- Afganistan'ın başkenti Kabil'de arka arkaya düzenlenen iki intihar saldırısında, 35 kişi hayatını kaybetti, 100'den fazla kişi yaralandı.

6 Eylül

1422- II. Murat, İstanbul kuşatmasını sona erdirdi.

1566- Kanuni Sultan Süleyman, Zigetvar yakınlarında öldü.

1938- Başbakanlık Yüksek Denetleme Kurulu kuruldu.

1960- Türk Milli Güreş Takımı, Roma Olimpiyatları'nda serbest güreşte 4 altın, 2 gümüş madalya aldı.

1962- Iğdır'da meydana gelen depremde 5 bin ev yıkıldı, 25 bin kişi evsiz kaldı.

1966- Yıldız Savaşları dizisi, NBC'de gösterilmeye başlandı.

1975- Diyarbakır Lice'deki depremde 2 bin 385 kişi öldü.

1977- Yumurtalık'tan dış ülkelere ilk petrol sevkiyatı başladı.

1980- Sovyetler Birliği, Güney Kore Havayolları'na ait Boeing 747 uçağını düşürdü, 249 kişi öldü.

1986- İstanbul'daki Neva Şalom Sinagogu'na düzenlenen terörist saldırıda, 21 Musevi öldü, 4 kişi yaralandı.

1987- Cumhuriyet tarihinin 3. referandumunda, 1982 Anayasası ile eski siyasetçilere konulan yasağın kaldırılması oya sunuldu. YSK, sonuçları yüzde 50,16 ''evet'', yüzde 49,84 ''hayır'' olarak, yasağın kaldırılması yönünde açıkladı.

1991- Ressam Fahrünnisa Zeyd, Ürdün'ün başkenti Amman'da öldü.

1998- Japon sinemasının büyük ustası Akira Kurosawa, 88 yaşında Tokyo'da öldü.

2004- İskenderun Körfezi'nde 4 yılı aşkın süredir bekletilen ''MV Ulla'' adlı gemi, taşıdığı 2 bin 200 ton ''toksik atık'' yüküyle battı.

2005- İçel'in Erdemli ilçesi Ayaş beldesinde (Elausa Sebaste) kazı çalışması yapan Roma La Sapienza Üniversitesi ekibi, MS birinci yüzyılda Romalılarca yaptırıldığı sanılan, bölgenin en büyük tapınağını buldu.

2007- Pankreas kanseri tedavisi gören İtalyan tenor Luciano Pavarotti 71 yaşında öldü.

2008- Ermenistan'ın başkenti Erivan'a giden Cumhurbaşkanı Gül, Ermenistan Cumhurbaşkanı Sarkisyan ile bir araya geldi. (A) Milli Futbol Takımı, Gül ve Sarkisyan'ın izlediği 19. Dünya Kupası Avrupa elemeleri 5. Grup'taki ilk maçında, Ermenistan'ı, Tuncay ve Semih'in golleriyle 2-0 yendi.

2010- İrlandalı rock grubu U2, İstanbul Atatürk Olimpiyat Stadı'nda konser verdi.

2011- Kahramanmaraş'ın doğal güzellikleri arasında yer alan Tekir beldesindeki Yeşilgöz Göleti'nde araştırma yapan ODTÜ Obruk Mağara Araştırma Grubu, Türkiye'nin en derin 5. mağarasını ortaya çıkardı.

2011- Türkistan'dan 1953'te Türkiye'ye göç eden ''Dünyanın en yaşlı kadını'' 121 yaşındaki Gaışhıkaan Sıhıkaan, 58 yıl sonra verilen nüfus cüzdanıyla Türk vatandaşı oldu.

2013- Milli Tenisçi İpek Soylu, ABD Açık Tenis Turnuvası'nda Belçikalı partneri Elise Mertens ile genç kızlarda çiftler kategorisinde yarı finale yükselerek, tarihi bir başarıya imza attı.

2017- Sosyolog ve siyaset bilimci Prof. Dr. Şerif Mardin (90), İstanbul'da bir süredir tedavi gördüğü hastanede yaşamını yitirdi.

2018- Cumhurbaşkanlığı genelgesiyle 2019 yılı "Prof. Dr. Fuat Sezgin Yılı" olarak ilan edildi.

7 Eylül

1533- İngiltere Kraliçesi I. Elizabeth, Greenwich'te doğdu.

1822- Portekiz sömürgesi Brezilya bağımsızlığına kavuştu.

1909- Amerikalı yönetmen Elia Kazan İstanbul'da doğdu.

1923- İkdam, Akşam, İleri, Tercümanı Hakikat, Tevhidi Efkar, Tanin, Vatan ve Vakit gazeteleri, dizgici grevi nedeniyle çıkamayınca, ortaklaşa ''Müşterek'' gazetesini yayımlamaya başladılar. Müşterek gazete iki hafta çıktı.

1936- İstanbul ve Ankara radyo şirketleri, satın alınarak devletleştirildi.

1936- Harp Okulu, İstanbul'dan Ankara'ya taşındı.

1938- Hatay Devleti Anayasası kabul edildi.

1946- Türkiye'de ilk büyük devalüasyon yapıldı. 1,83 TL olan ABD Doları'nın fiyatı, yüzde 54 artırılarak 2,83 TL'ye çıkarıldı.

1956- BM, Köleliğin, Köle Ticaretinin ve Köleliğe Benzer Kurum ve Uygulamaların Kaldırılması Ek Sözleşmesi kabul edildi.

1977- İstanbul'da tüp gaz kuyrukları oluştu.

1982- Esenboğa katliamı sanığı Levon Ekmekçiyan ilk celsede ölüm cezasına çarptırıldı.

1986- Şili'de Pinochet suikasta uğradı, beş koruması öldü.

2005- Türk sinemasının jönlerinden Efkan Efekan, akciğer kanseri tedavisi gördüğü hastanede 70 yaşında öldü.

2016- Uluslararası Uzay İstasyonu'nda (UUİ) 534 gün geçirerek "uzayda kesintisiz en uzun süre kalan Amerikalı" olan astronot Jeff Williams, Dünya'ya döndü.

2017- Türkiye'nin ilk kadın bakanı Türkan Akyol, tedavi gördüğü hastanede 89 yaşında hayatını kaybetti.

8 Eylül

1529- Kanuni Sultan Süleyman Budapeşte'yi fethetti.

1609- Mimar Sedefkar Mehmed Ağa, I. Ahmed'in isteği üzerine, Sultanahmed Külliyesi'nin inşasına başladı. Külliye, sekiz yıl sonra tamamlandı ve kullanıma sunuldu.

1862- Osmanlı Devleti ile Büyük Avrupa devletleri arasında İstanbul Protokolü imzalandı.

1931- Bulgaristan'da yayımlanan ''Yüzellilikler''in gazetesi ''Açık Söz'' kapatıldı.

1946- Bulgaristan'da referandum sonucu monarşi sona erdi.

1951- 48 BM üyesi ve Japonya arasında resmi barış anlaşması imzalandı.

1954- SEATO (Güney Asya Paktı) kuruldu.

1968- Balkan Atletizm Yarışmaları'nda maraton dalında İsmail Akçay birinci, Hüseyin Aktaş ikinci oldu.

1977- İkinci Milliyetçi Cephe hükümetinin ''Ekonomik İstikrar Önlemleri Paketi'' açıklandı.

2004- Kastamonu'nun Küre ilçesinde Etibank'a ait bakır madeninde, tünel çalışmaları sırasında kaynak yapılırken gaz sıkışması sonucu çıkan yangında 19 işçi öldü, 19 işçi yaralandı.

2011- Alevi çalıştayları sonucunda alınan kararlar doğrultusunda Alevilik, din kültürü ve ahlak bilgisi ders kitaplarında yer aldı. Buna göre, 2011-2012 eğitim öğretim yılından itibaren ilköğretim 4. sınıftan lise son sınıfa kadar din kültürü ve ahlak bilgisi ders kitaplarında Alevilik konusu işlenmesine karar verildi.

2015- Iğdır'dan yola çıkan ve Dilucu Sınır Kapısı'nda görevli polis memurlarını taşıyan servis minibüsü ile koruma görevi yapan otomobilin, Aralık ilçesine bağlı Hasanhan Köyü yakınlarından geçişi sırasında, uzaktan kumandalı bomba patlatıldı. Saldırıda 13 polis şehit oldu, 4 polis yaralandı.

2015- Türkiye'nin ilk milli kazı alanı Alacahöyük'te yapılan kazılarda yaklaşık 3 bin 700 yıllık tunçtan motifli saç iğneleri ile boynuzdan takı bulundu.

2016- Eski MHP Milletvekili Meral Akşener, partisinden ihraç edildi.

2016- Gün ışığından daha fazla yararlanmak amacıyla yaz saati uygulamasının her sene yıl boyu sürdürülmesine ilişkin karar, Resmi Gazete'de yayımlandı.

2017- Eski Ekonomi Bakanı Zafer Çağlayan, eski Halk Bankası Genel Müdürü Süleyman Aslan, eski Halk Bankası Genel Müdür Yardımcısı Levent Balkan ile Abdullah Happani hakkında ABD'de tutuklama kararı çıkartıldı.