'Hafter'in Derne Operasyonu Açıklaması, Psikolojik Savaştan Öteye Geçmeyecek'

CİHAD NASR - Uzun süredir siyasi ve askeri istikrarsızlığın yaşandığı Libya'da, Tobruk merkezli Temsilciler Meclisi (TM) tarafından desteklenen General Halife Hafter'in, Derne'ye yönelik ilan ettiği muhtemel operasyon gerçekleşirse, Bingazi tecrübesinde olduğu gibi sivillerin zarar görmesinden endişe ediliyor. Kimileri ise operasyona ihtimal vermeyerek, bunun "psikolojik savaştan" öteye geçmeyeceğini savunuyor.

Libyalı uzman, gazeteci ve yazarlar, Hafter'in ülkede meşruiyet iddiasındaki hükumetlerden bağımsız hareket eden Derne Mücahitleri Şura Konseyi'nin kontrolündeki Derne'ye operasyonun yaklaştığı yönündeki açıklamasını AA muhabirine değerlendirdi.

Hafter'in daha önce de bir çok kez abluka altında tuttuğu Derne'ye operasyon başlatma sinyali verdiğini hatırlatan uzmanlar, abluka altındaki kente muhtemel operasyon gerçekleşirse, Bingazi tecrübesinde olduğu gibi sivillerin zarar görmesinden endişe ediyor. Bazı taraflar ise operasyona ihtimal vermeyerek, bunun "psikolojik savaştan" öteye geçmeyeceğini savunuyor.

- "Zarar gören yine siviller olacak"

Libyalı yazar Ali Zliten, Derne'de veya başka bir yerde savaş olduğunda her zaman sivillerin zarar gördüğünü söyledi. Savaşların genelde sonuçları üzerinden kayıp veya kazanç şeklinde değerlendirildiğine işaret eden Zliten, Irak örneğini vererek, burada DEAŞ'ın kovulmasının savaşın kazancı olduğunu ifade etti.

"Zarar gören yine siviller olacak. Sorun sadece sivillerin öldürülmesi de değil aynı zamanda Derne sakinlerinin çevre kentlere göç etmesi." diyen Zliten, "Devlet bu kişileri himaye etmede aciz kalacak. Hala Bingazi savaşından etkilenen binlerce kişi okullarda kalıyor veya ülke dışında sığınmacı durumunda." ifadesini kullandı.

- "Psikolojik savaştan öteye geçmeyecek"

Siyasi Bilimler öğretim üyesi Ferac el-Cafil ise Hafter'in Derne operasyonunun yaklaştığını ilk kez ilan etmediğini, ağustos 2016 ve ağustos 2017'de de benzer açıklamalar yaptığını hatırlatarak, "Hafter, akıllıdır. Böyle bir maceraya atılması imkansız. Savaşçılarının son üç yılda Bingazi'de bitkin düştüğünün, mühimmatının yetersiz olduğunun farkında. Derne, Hafter'in elinde yeni bir kart. Derne Mücahitleri Şura Konseyi, uluslararası arenada terör listesinde olduğu için Hafter, dışardan destek toplamak amacıyla bu kartı kullanıyor. Hafter'in Derne'ye ilerlemesi konusu, psikolojik savaştan öteye geçmeyecek." öngörüsünde bulundu.

Derne operasyonunun ancak Kahire hükumetinin baskısı ya da uluslararası lojistik destek verilmesi neticesinde başlayabileceğini savunan Cafil, Hafter'in bu şekilde kendisine destek veren Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi'ye de bir güzellik yapabileceğini kaydetti.

Cafir, şöyle devam etti:

"Hafter'in böyle bir operasyona girmesi için Mısır ya da başka bir taraftan uluslararası lojistik destek alması şart. Bu desteğin Mısır'dan gelmesi, ihtimal dahilinde. Zira Mısır'a coğrafi olarak yakın olan Derne'deki savaşçılar, Mısır rejiiminin en büyük düşmanlarından." değerlendirmesinde bulundu.

Siyasetçi Halid Musa ise Hafter'e, "Suriye'de uygulanan, savaşçılara güvenli çıkış hakkı verilerek, siviller ile kentin, savaşın etkilerinden korunması senaryosu niçin Derne'de uygulanmıyor." sorusunu yöneltti.

Musa, bu yöntemin yararlarından birinin, devletin tanımadığı silahlı bir yapının kentten çekilerek tekrar vatanın kucağına dönmesi, diğer yararının ise sivillerin savaştan zarar görmemesi olduğunu kaydetti.

- "Kentin coğrafi yapısı Hafter'i zorlar"

Emekli albay Ferac Vinnasa da olası Derne operasyonunun zor olacağını belirterek, Hafter'in kenti ablukaya aldığı 2014'ten beri kentteki savaşçıların, örgütün iyi yüzünü göstererek halkı kendilerine çektiğini aktardı.

Vinnasa, ablukanın ilk aylarında benzin ve diğer maddelerin kente girişinin engellenmesinin bölge sakinlerinde Hafter'e olan desteği azalttığını, Hafter'in bu durumu fark etmesinin ardından kente ihtiyaçları gönderdiğini söyledi.

Kentin engebeli sıra dağlardan oluşan coğrafi yapısının Derne Mücahitleri Şura Konseyi'ne bağlı unsurların saklanması ve barınmasını kolaylaştırdığını dile getiren Vinnasa, devrik lider Muammer Kaddafi'nin doksanlı yıllarda mücadele ettiği aşırılıkçı yapıların da bölgenin yapısından istifade ettiğini hatırlattı. Vinnasa, gerilla savaşı için uygun olan ve düzenli orduların zorlandığı engebeli arazi nedeniyle Kaddafi'nin sıradağlara havadan benzin bırakarak yaktırdığını ileri sürdü.

-"Kabilerle ittifak Hafter'e yarar"

Hafter'in işini kolaylaştıracak bazı etmenlerin de olduğuna değinen Vinnasa, geçen 4 yıl boyunca Derne Mücahitleri Şura Konseyi'ne bağlı unsurların, Bingazi'de, Bingazi Devrimcileri Şura Meclisi'ne katılarak savaştığını ve hepsinin öldüğünü kaydetti. Vinnasa, bu nedenle Derne Mücahitleri Şura Konseyi'nin, Bingazi'de tüm gücünü tükettiğine işaret ederek, kabilelerle koalisyon kurmanın da yine Hafter'in iyi kullandığı bir koz olduğunu ifade etti.

Vinnasa, "Özellikle Derne içindeki kabile üyeleriyle güçlü ittifaklar, Hafter'in kenti büyük bir hızla ele geçirmesi için başlatacağı operasyona büyük motivasyon sağlayacak. Derne'de abluka altındaki savaşçılara lojistik destek olduğuna dair istihbari bilgiler var. Ancak dışardan gelen desteğin büyük bir kısmı Bingazi'deki devrimcilere gidiyor. Çünkü onların çarpışması çok daha önemli." dedi.

Derne Mücahitleri Şura Konseyi, İslami gruplar tarafından, General Halife Hafter'in, "Bingazi’yi aşırı gruplardan temizlemek amacıyla" başlattığını ileri sürdüğü operasyona karşı 12 Aralık 2014’te kurulmuştu. Konsey, 2016 Nisan'da kentte kontrolü sağlamıştı.

Hafter, 1 Nisan'da yaptığı açıklamada, Mağrib El-Kaidesi'yle bağlantılı olduğu gerekçesiyle terör örgütü olarak nitelendirdiği Derne Mücahitleri Şura Konseyi'nin kontrolündeki, abluka altındaki Derne'ye yönelik operasyonun yaklaştığını duyurmuştu.

Temmuz 2017’de Bingazi’nin kontrolünü ele geçirdiğini ilan eden Hafter, o dönemde de operasyonların sırasıyla Derne, Sebha, Misrata ve Trablus’u “özgürleştirene” kadar devam edeceğini açıklamıştı.

Derne Mücahitleri Şura Konseyi, 2015 yılında terör örgütü DEAŞ'tan aldığı Derne kentini elinde tutuyor. Derne, ülkenin doğusunda Hafter güçlerinin kontrolünde bulunmayan tek kent durumunda. Konsey, İslami gruplar tarafından, General Hafter'in, "Bingazi’yi aşırı gruplardan temizlemek amacıyla" başlattığını ileri sürdüğü operasyona karşı 12 Aralık 2014'te kurulmuştu.