Hafter, Libya Genelinde Hakimiyetini Artırıyor

MUSTAFA DALAA - Libya Ulusal Ordusu (LUO) isimli silahlı grubun lideri Halife Hafter, ülkenin güneyindeki Çadlı militanları temizleme bahanesiyle başlattığı operasyonla, ülke genelindeki hakimiyetini petrol zengini Fizan bölgesiyle genişletirken aynı zamanda başkent Trablus'u güneyden ve doğudan kuşatıyor.

Libya'nın tartışmalı savaş beyi Halife Hafter'in yönetimindeki LUO, ülkenin doğusunda hakimiyetini kurmasının ardından, 15 Ocak'ta ülkenin güneyine, "Çadlı silahlı muhalif grupları temizlemek, insan kaçakçısı çeteleri bölgeden çıkarmak, El-Kaide ve DEAŞ gibi terör gruplarıyla savaşmak" mazeretleriyle operasyon başlattı.

Güneyde Sebha kentinde hakimiyetini kurduktan sonra Çadlı muhalif grupların bir kısmıyla çatışma yaşayan Hafter birlikleri, Tuareg asıllı siyahi Tabu kabilesine karşı "evleri basma, adam kaçırma, alıkoyma, yargısız infaz" gibi ihlallerde bulunduklarına ilişkin bölgeden çok sayıda haber geldi.

Hafter yönetimindeki LUO, Sebha kentinde güvenliği sağladıktan sonra batıya doğru ilerleyerek Fizan bölgesindeki petrol zengini noktalara doğru ilerleyişini hızlandırdı.

Ülkenin güneyindeki en büyük petrol sahası Şerare'yi ele geçiren Hafter birlikleri, kuzey batıya ilerleyerek Ubari kentine doğru ilerledi.

LUO, aynı zamanda, ülkenin güneyindeki tüm sivil ve ticari uçuşların kendilerinin izni ve onayı dahilinde gerçekleştirilmesi gerektiğini duyurdu.

Hafter'in ülke sahnesine çıktığı andan itibaren hakimiyet kurduğu bölgeler şöyle sıralanıyor:

- Antik çağlardan miras Batı Libya

Libya'nın batısındaki bu bölge, antik Roma dönemindeki şehir devletinden dolayı Serenika şeklinde de isimlendiriliyor. Libyalılar ise bu bölge için yine antik Yunan'daki ismi Barka'yı kullanıyor.

Hafter'in Libya sahnesine çıktığı 2014 yılından bugüne kadar temel faaliyet bölgesi olarak Batı Libya öne çıkıyor. Hafter, beraberindeki güçlerle 2017 yılında Serenika'nın başkenti olarak kabul edilen Bingazi'yi ele geçirmesiyle bu bölgedeki hakimiyeti yönünde önemli bir merkez kazandı.

Hafter, 2017 yılından geçen yaz aylarına kadar Petrol Tesisleri Muhafızları isimli milis grubuyla girdiği kanlı çatışmaların ardından, ülke petrolünün yüzde 60 üretiminin ve ihracatının yapıldığı Petrol Hilali isimli bölgesini ele geçirdi.

Libya'nın güney batısındaki Sudan, Çad ve Mısır sınırındaki Kefra bölgesine yerel kabilelerle anlaşarak hakim olmasının ardından Hafter, Libya'nın doğusunda Derna kenti hariç tüm bölgelerde hakim oldu.

Hafter kontrolündeki LUO, geçen mayıs ayında Derna kentine operasyon başlattı ve burayı yakın zamanda ele geçirdiğini duyurdu. Derna kentinden önce Bingazi ve diğer şehirlerde olduğu gibi sivil can kayıplarına aldırmaksızın bölgeyi ele geçiren Hafter, ülkenin doğusunda hakimiyetini perçinledi.

- Sahra Çölü'nün kuzey ucu Fizan bölgesi

LUO, ülkenin güneyi boyunca uzanan ve Osmanlı döneminde de aynı ismi taşıyan Sahra Çölü'nün kuzey ucunda yer alan Fizan bölgesinde de son yıllarda hakimiyetini artırmaya çalıştı.

Güney'deki bazı kabilelerle işbirliği yaparak bölgeyi kontrolüne almayı tercih eden Hafter, geçen ay ortasında ülkenin güneyine operasyon başlattığını duyurdu.

LUO güneydeki operasyonun gerekçesini "Çadlı silahlı muhalif grupları temizlemek, insan kaçakçısı çeteleri bölgeden çıkarmak, El-Kaide ve DEAŞ gibi terör gruplarıyla savaşmak" olarak sundu. Ancak, uzmanlar, Hafter için güneye düzenlediği operasyonda, "petrol sahalarını ele geçirmek ve başkenti kuşatmak" istediği değerlendirmesinde bulundu.

Güneyde Sebha kentini geçen ay sonlarında ele geçirdikten sonra, ülkenin en büyük petrol sahası Şerare'ye yönelen Hafter birlikleri, Aralık ayından bugüne silahlı göstericilerin baskını nedeniyle üretimin durduğu Şerare'de geçen hafta güvenliği sağladığını duyurdu.

Şerare'yi ele geçirmesiyle ülkenin güneyindeki tüm ticari ve sivil uçuşların kendi izin ve onayıyla yapılması gerektiğini duyuran LUO, bu kararı uygulamak için el-Fil petrol sahasından havalanmaya hazırlanan ticari bir uçuşu engellemek adına, petrol sahasının kalkış pistini bombaladı.

Hafter birliklerinin bir sonraki hedefinin ülkenin güneyindeki el-Fil Petrol Sahası ve yanındaki hava üssü olması bekleniyor. Ülkede hava gücünü elinde bulunduran Hafter, hakimiyet alanı için petrol sahaları ile birlikte liman ve havalimanlarını tercih etmesi öne çıkıyor.

- Trablus bölgesi

Trablus bölgesi, Libya'nın en can alıcı toprak parçası olarak öne çıkıyor. Diplomatik temsilcilikler ve bağımsız devlet kurumlarının bulunduğu başkent Trablus bölgesi, ülke nüfusunun üçte ikisine ev sahipliği yapmasıyla muhtemel seçimler açısından kritik önem arz ediyor.

Libya'nın hırslı generali Halife Hafter, daha önceden de birçok kez Trablus bölgesini ele geçirmeyi arzu ettiğini söylemekten çekinmedi.

Ancak Hafter'in bu bölgedeki hakimiyeti sınırlı. Başkentin 170 kilometre güneyindeki Zintan kentinin en büyük milis grubunun taraf değiştirmesiyle bölgedeki hakimiyeti azaldı.

Hafter'in ülkenin batısındaki hakimiyeti irili ufaklı milis grupları, eski rejim yanlılarından oluşan küçük bir grupla sınırlı kalıyor.