'Hakki Devrim, Dürüst, Inandigini Yazan, Inanmadigina Yüz Vermeyen Bir Gazeteciydi'

SEMRA ORKAN - Yayin yönetmenligini yaptigi Meydan Larousse ansiklopedisiyle neredeyse her eve giren gazeteci ve yazar Hakki Devrim, vefatinin 5. yilinda aniliyor.

1929'da Istanbul'da dogan, Behçet Necatigil ve Faruk Nafiz Çamlibel gibi sairlerin de aralarinda bulundugu isimlerin ders verdigi Kabatas Erkek Lisesini ve Istanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesini bitiren Devrim, 1950-1954 yillari arasinda ögrenciyken Istanbul Radyosu söz ve temsil yayinlarinda reji asistanligi yapti.

Türkiye Turizm Kurumu Müdürü olarak da görev yapan Devrim, gazetecilige 1952'de Son Saat'te röportaj yazari olarak basladi, Tercüman, Havadis, Yeni Sabah, Ege Ekspres ve Tasvir gazetelerinde çesitli görevler üstlendi. Yeni Sabah'ta genel yayin yönetmenligi yapan ve Sabiha Deren takmak adiyla "Fisilti" kösesinin de yazarligini yapan Devrim, 1965'te Meydan dergisinin kuruculari arasinda yer aldi.

Meydan Larousse ansiklopedisinin genel yayin müdürlügünü yapan Devrim, 1973'te arkadaslariyla Kaynak Kitaplar Yayinevini kurdu. Bir süre gazetecilige ve yayinciliga ara veren Devrim, 1980'de tavuk çiftligi isine girse de sürdüremedigi bu girisimin adindan basin dünyasina Aydin Dogan'in Milliyet gazetesinde ansiklopedik yayinlari yönetmek üzere döndü.

Dogan Yayin grubu çatisi altinda 21 yil çalisan Devrim, Milliyet, Posta ve en son Radikal'de (Cihannüma) köse yazilari yazdi, CNN Türk'te çesitli programlar yapti ve Dogan Grubu Yayin Konseyi, Aydin Dogan Vakfi Mütevelli Heyeti ve Dogan Kitapçilik Yayin Kurulu üyeliklerinde bulundu.

1953'te evlendigi, iki çocugunun annesi esi Gülseren Cankat'i 2008'de kaybeden Hakki Devrim, 15 Haziran 2016'da 87 yasinda vefat etti.

- "Çok dürüst bir gazeteciydi"

Gazeteci ve yazar Dogan Hizlan, Türk basin tarihinin öncü isimleri arasinda yer alan gazeteci Hakki Devrim'in vefatinin 5. yilinda AA muhabirine Devrim ile uzun yillara dayanan arkadasligini anlatti.

Hizlan, Devrim ile dostlugunun Meydan Larousse ansiklopedisi ile basladigini vurgulayarak, sunlari kaydetti:

"Hakki Devrim, çok dürüst, inandigini yazan, inanmadigina yüz vermeyen bir kusagin adami ve gazetecisiydi. Onlarin tavizsiz tavri daima hosuma gider ve takdir ederim. O dönemde meslektaslari gibi görevlerine son derece sadik idi. Hakki Devrim sabah ise geldiginde bütün gazeteleri okur, degerlendirir ve o günün siyasi ahvalini inceleyip, özümsedikten sonra kendi yazisini yazardi. Hakki Devrim'in yazilarinda bir ironi de vardir ama çok ince ve zariftir. Öyle karalayici bir tarzi yoktur, o kusakta da yoktur, inceden elestirirler. Yeni nesil gazeteciler onun isine bagliligini, dürüstlügünü ve inançli olmasini örnek almali. Hakki Devrim'in hayatinda önemli bir iste Meydan Larousse'u yönetmesidir. Bu projede çok degerli yazarlar ve akademisyenlerle çalisti ve müracaat edilen bir ansiklopedi hazirladi. Öyle bir ansiklopediydi ki gazeteler tiraj almak için kuponla ansiklopedi vermeye basladi. Bu yüzden hala kaynaktir bu ansiklopedi. Her konuyu bir uzman yazmistir. Geçici ve yüzeysel bir bilgi degildir."

Hizlan, Hakki Devrim'in çok hos sohbet oldugunu ve bu yaninin yaptigi televizyon programlarinda ortaya çiktigini dile getirerek, disa dönük bir insan oldugunu ve tiyatro basta olmak üzere sanata çok ilgi duydugunu sözlerine ekledi.

- "Ben artik gençlerin özledikleri dedeleri rolünü üstleniyorum"

Hakki Devrim'in oglu gazeteci Serdar Devrim de babasinin önceliginin esi, çocuklari yani ailesi oldugunu belirterek, "Çocukla çocuk olmayi bilen ama bir taraftan da size esiti muamelesi yapan, deger veren, arkadaslik yapan, karsisinda oldugunuz konularda da tartisan, böylece sizin kisiliginizi ezmeden, gelismenize katki sunan iyi bir babaydi. O bakimdan biz çocuklari olarak çok sansliydik." diye konustu.

Devrim, bir süre babasinin gazetecilige ara verdigini, yayimcilik yaptigini daha sonra bütün bu islerden farkli olarak tavuk çiftligi kurdugunu hatirlatarak, 1990'li yillarda ansiklopedi furyasinin baslamasiyla babasinin yayimciliga tekrar döndügünü dile getirdi.

Babasinin önce Milliyet Gazetesinde ansiklopedilerin yeniden yayimlanmasi isini üstlendigini anlatan Devrim, "Bir kere basin dünyasina dönünce kendini tutamadi tekrar gazetecilige basladi. Posta ve Radikal'de yazmaya basladi. Babamla çok kisa bir süre gazetecilik yaptik. Milliyet gazetesinde birlikte çalistik. Onlarin gazeteciligi çok farkli bir gazetecilikti. Çok genç yasta Yeni Sabah'in Genel Yayin Yönetmenligini yapti. Son dönemlerinde bilindigi gibi köse yazarligi yapiyordu." ifadelerini kullandi.

Devrim, babasinin Okan Bayülgen’in sundugu Medya Krali programinin daimi konugu olarak genis kitlelerce tanindigini hatirlatarak, "Yeni nesil babami daha çok bu programla tanidi. Kendisi de hatta o program için, 'Ben artik gençlerin evlerinde olmayan veya bilmeden özledikleri dedeleri rolünü üstleniyorum' derdi. O programla yeni nesillerin dedesi oldu." dedi.

- "Hayatimizda agirligi olan bir babaydi"

Serdar Devrim, bir baba olarak Hakki Devrim'in çok özlendigini vurgulayarak, "Babam ve annem, kardesim ve benim, danistigimiz, fikir tartismasi yaptigimiz, entelektüel olarak da beslendigimiz insanlardi. Öyle olunca sadece anne ve babanizi kaybetmiyorsunuz bir anda arkadasinizi, akil danistiginiz bir insani, bir referansi kaybediyorsunuz. Hayatimizda agirligi ve çok yeri olan bir babaydi. Bizim çok hayran oldugumuz bir insandi." degerlendirmesini yapti.

Anne ve babasinin arasinda çok derin bir bag oldugunu aktaran Devrim, "Ilk evlendiklerinde babam anneme, 'Senden iki ricam var, ben evde öyle gördüm, lütfen sabahlari benden erken kalk, ikincisi de mutlaka benden sonra öl' demis. Annem 60 yil babamdan hep önce kalkti ama ne yazik ki ikinci istegini yerine getiremedi ve ondan önce vefat etti. Annemin, babamin hayatinda çok önemli bir yeri vardi ve en iyi arkadasiydi. Annemi çok ani kaybettik, ondan sonra babam adeta sudan çikmis baliga döndü. Onsuzluk babama hiç yaramadi, onsuz geçen 8 yil babam için çok aciydi." diye konustu.

Babasinin gençliginde oldukça basarili bir gazeteci oldugunu anlatan Serdar Devrim, sözlerini, "Onlarin gazeteciligi çok farkliydi, bir dönem onlarla kapandi. Hakki Devrim, gazetecilik, köse yazarligi ve televizyon programi yapsa da 'ne ile hatirlanacak?' derseniz, 'Meydan Larousse' derim. O tarihte Türkiye'de bitmis ansiklopedi yoktu. O dönem bu ansiklopedi, egitimde bir referansti. Bugün internette bir çok kaynak var ama onlarin da referans aldigi kaynak bu ansiklopedilerdir. O dönemin en iyi profesörleri görev aldi bu projede. Daktilo yok, bilgisayar yok, kartonlara yazilip, arsivlendi bilgiler. Bugünkü nesillerin hayal edemeyecegi sartlarda yapildi bu ansiklopedi çalismasi." diye tamamladi.