Hatay ekonomisinin tarıma dayalı geliştiğini ancak inovasyon çalışmaları yapılmadığından tek yöne kaydığını söyleyen Mustafa Kemal Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Şerefettin Canda Hatay'da tarımın önemli bir üretim kolu olan hayvancılık ve su ürünlerinin gelişiminin yok denecek kadar az olduğunu belirtti.
Yeni tarım teknikleri kullanmada, ürünlerin pazarlanması organizasyonunda ve çiftçi örgütlenmesinde ciddi sorunlar yaşandığına dikkat çeken Canda, klasik tarımsal üretim bilgileri ile üretim yapan Amik çiftçisinin girdi maliyetlerinin yüksekliği ve ürünlerin değerinde satılamaması nedeniyle üretimden uzaklaşmaya başladığını belirtti.
Öğrencilik yıllarında Amik Ovasında tarım işçisi olarak çalışan Rektör Canda ovanın yeniden eski görkemli günlerini dönmesi için üniversite olarak yoğun çaba harcadıklarını anlattı.
Hatay'da tarımsal üretimin zor koşullarda yapıldığını bu nedenle çiftçilerin üretimden uzaklaştığını söyleyen Canda, "Genel olarak Hatay'da tarımda üretim geleneksel ve aktarma yolu ile elde edilen bilgilerle üretim yapılmaktadır. Geleneksel tarım uygulamaları girdi maliyetlerin yükselmesi, küresel ısınmadan kaynaklanan iklim değişiklikleri nedeniyle sürdürülebilirliği sıkıntılıya girmiştir. Tarımın canlanması için üretim bilgisine yeni üretim bilgilerinin eklenmesi gerekiyordu. Çağdaş üretim bilgilerinin aktarılması için Mustafa Kemal Üniversitesi Tarımsal Araştırma Merkezi kurduk. Araştırma merkezine bağlı çiftliklerimizi modernize ettik. Bu çiftliklerde bölgeye yeni ürün desenlerinin geliştirilmesi için çalışmalar yapılıyor. Geleneksel ürünlerin birim alandan daha fazla verim nasıl alına bileceği araştırılıyor" dedi.
Canda, ayrıca tarımsal araştırma merkezi çalışmalarının dışında Ziraat ve Veteriner Fakültesindeki genç bilim insanlarının alanları ile ilgili yeni bilgileri çiftçileri aktarmak için köylerde paneller düzenlendiğini ve yurt dışından gelen bilim insanları ile ortak sempozyumlar, paneller ve uygulama çalışmaları yapıldığını belirtti.
Bu çalışmaların en dikkat çekeninin hayvanların genetik kapasitelerinin yükseltilmesine amaçlayan embriyo transferi çalışması olduğunu sözlerine ekleyen Canda, "Embriyo transferi çalışması pratik, uygulanabilir noktaya getirilmiştir. Uygulamanın yaygınlaşması için veteriner hekimlere yönelik kursların açılmasına çalışılıyor. Embriyo transferinin yaygınlaşmasının bölge ve ülke hayvancılığının gelişmesinde devrim niteliği taşır." dedi.
Yapılan çalışmaların akademik ve üniversite sınırlarında kalmaması, üretilen bilginin çiftçilere ulaşması için tüm ilçelerde tarımsal üretim ile ilgili Meslek Yüksek Okulları açtıklarını da ifade eden Canda, "Meslek yüksek okullarını ilçelerin tarımsal üretim şekillerine göre açıyoruz. Mesela Erzin ilçesinde narenciye ile ilgili (üretilmesi, saklanması, pazarlanması), Samandağ'da hayvan yetiştiriciliği, seracılık, Altınözü'nde zeytin yetiştiriciliği, zeytinyağı teknolojisi, Hassa'da bağcılık üzerine eğitim verilmektedir. Bu okullarda yalnızca öğrenci yetiştirilmiyor, aynı zamanda yöre çiftçilerine uygulamalı olarak yeni üretim teknikleri gösteriliyor. Tarımda yaşanan sıkıntının büyük bölümünün eğitim eksikliğinden kaynaklandığına inanıyorum. Eğitimin ne kadar önemli oldugunu örnek vermek gerekirse Brezilya örneğini gösterebiliriz. Brezilya uyguladığı 10 yıllık tarımsal eğitim programı sonunda üretimi 4 kat arttırarak dünyanın sayılı tarım üreticileri arasına katılmıştır. Ülkemizde de uygulanacak eğitim programları ile yıllık 50 Milyar dolar olan üretimimizi 200 milyar dolara çıkacağına inanıyorum. İlgili fakülteler, meslek yüksek okulları ve genç bilim nisanları ile üniversite tarımsal üretim bilgisinin merkezi durumuna gelmiştir. Amik Ovasında önümüzdeki on yılda üretim patlaması yaşanacaktır. Tarımsal üretime yapılan her katkıyı ulusal bir görev olarak kabul etmekteyiz." şeklinde konuştu
Tarımsal üretimin önemli merkezlerinden biri olan Hatay'da arazilerin yüzde 61'inde tarımsal üretim yapılıyor. Türkiye genelinde maydanoz, marul, erik ve trabzon hurması üretiminde ilk sırada yer alan Hatay'da patlıcan, turunçgiller, zeytin, pamuk, domates ve buğday üretiminde ise ilk 10'da yer alıyor.
