"Hayata Dönüş Operasyonu" Davası

Bayrampaşa Cezaevi‘nde F Tipi cezaevlerini protesto etmek amacıyla başlatılan ölüm oruçlarına son vermek için düzenlenen ve 12 kişinin ölümüyle sonuçlanan "Hayata dönüş operasyonu"na ilişkin görülen davada 39 erin yargılanmasına devam edildi. Bakırköy 13. Ağır Ceza Mahkemesi‘nde görülen duruşmaya sanıklar, vareste tutuldukları gerekçesiyle gelmedi.

Duruşmada, operasyon esnasında Bayrampaşa Cezaevinde C2 koğuşunda hükümlü olarak yatan Sakine Demir müşteki olarak ifade verdi. Sakine Demir silah sesleriyle uyandığını belirterek, "İçeri gaz bombaları atılıyordu, çığlıklar yükseliyordu, arkadaşlarımız yanıyordu. Yanan kadınları çok iyi tanıyordum. Attıkları bombalar elbiselerimizi değil, derimizi yakıyordu. Havalandırmaya çıktık. Hem yağmur yağıyordu hem üzerimize su sıkıyorlardı. Yanan koğuşlara değil bize su sıktılar. Parmaklıkların arasından dışarı

baktım. Savaş alanı gibiydi her taraf " diye konuştu.

Avukatlar, dönemin yetkililerinin yargılanması gerektiğini savunarak, operasyonda kullanılan mühimmatın niteliği için ilgili kurumlara yazı yazılmasını ve olaya ilişkin fotoğraf ve görüntülerin kurumlarca mahkemeye gönderilmesini istedi. Uzman Jandarma Çavuş olarak operasyona katılan Altan Sabsız, verdiği ifadede, ateşli silahlarla müdahaleye başlandığını ve envanterde bulunmayan değişik gaz bombaları ve özel otomatik tabancalar kullanıldığını söyledi. Koğuşlardaki yangına itfaiyenin de müdahale

etmediğini savunan Sabsız, bazı rütbelilerin, mahkumlara ‘sizi kurtaracağız, yaş battaniye atıyoruz, bunlara sarılın ve kendinizi koruyun‘ dediklerini ama battaniyelere yanıcı madde dökülmüş olduğunu, bu şekilde yanmayı hızlandırdıklarını iddia etti.

Duruşmanın bitimine yakın müdahil avukatlarının sayısı 30‘u bulan taleplerinin ardından mahkeme taleplerin değerlendirilmesi için kısa bir ara verdi. Aranın ardından mahkeme, talepler hakkındaki kararını açıkladı. Cezaevi müdahalesinde fiilen görev aldıkları anlaşılan jandarma özel asayiş komutanlığı personelinin görev ve açık kimliklerinin Genelkurmay Başkanlığı‘ndan müdahale planında açıkça yazılı olduğu için İstanbul Jandarma Bölge Komutanlığı İstihbarat Şube Müdürlüğü‘nden ve Jandarma Genel

Komutanlığından sorulması için müzekkere yazılmasını isteyen mahkeme, Bayrampaşa Cezaevinde hayata dönüş operasyonu ile ilgili 16 Ocak 2000 tarihli üçlü protokolün bir suretinin gönderilmesi için İçişleri Bakanlığı, Adalet Bakanlığı ve Sağlık Bakanlığı‘na yazı yazılmasına karar verdi.

Öte yandan operasyona katılan birliklerin komutanlarının bağlı bulundukları komutanlıklara sundukları nihai raporları isteyen mahkeme, operasyona katılanların açık kimlik ve rütbelerinin de mahkemeye gönderilmesini istedi. Operasyon sırasında yapılan video kayıtlarının Jandarma Genel Komutanlığı‘ndan isteyen mahkeme, olayda hayatını kaybeden Murat Ördekçi, Cengiz Çalıkoparan ve Mustafa Yılmaz‘ın vücudundaki çeşitli bölgelerindeki mermi giriş ve çıkış deliklerinin genişletildiğine dair görüntü ve

kayıtların yansıdığı adli raporların Adli Tıp Kurumu‘ndan mahkemeye celbini istedi.

Operasyonda kullanılan silahların niteliklerini Jandarma Genel Komutanlığı‘na sorulmasına karar veren mahkeme, ayrıca mahkumların vücutlarında erimeye neden olan herhangi kimyasal bir maddenin kullanılıp kullanılmadığını da sorulmasını istedi. Mahkeme son olarak taraf avukatlarının sanıkların duruşmalardan vareste tutulma kararının kaldırılması talebini reddetti.