Tü ; rk Mü ; hendis ve Mimar Odaları Birliği ( TMMOB ) Makina Mü ; hendisleri Odasının hazırladığı ' ' Asansö ; rlerde Durum Raporu ' ' na gö ; re , Tü ; rkiye ' de denetlenen ortalama 2 asansö ; rden 1 ' i ' ' kesinlikle kullanılamaz ' ' durumda .
Bu tabloya rağmen denetimin sınırlı kalmasının eleştirildiği raporda , geç ; en yıl ü ; lkedeki yaklaşık 177 bin asansö ; rden sadece yü ; zde 5 , 5 ' inin oda tarafından kamu denetimine tabi tutulduğu bildirildi .
Ç ; eşitli illerden toplam 38 belediyede yapılan denetimlerde toplam 9 bin 763 asansö ; r incelendi . Bunların 4 bin 645 ' inin ( yü ; zde 48 ) ' ' kesinlikle kullanılamaz ' ' , 2 bin 975 ' inin ( yü ; zde 30 ) ' ' eksikleri giderildikten sonra kullanılabilir ' ' ve 2 bin 136 ' sının ( yü ; zde 22 ) ' ' iyi ' ' durumda olduğu belirlendi .
Ç ; ANKAYA ' DA 3 . 916 ASANSÖ ; R ' DEN 315 ' İ İYİ DURUMDA
Sö ; z konusu belediyelerden Ç ; ankaya ' da 3 bin 916 asansö ; r kontrol edildi ve bunların sadece 315 ' i uygun bulundu . 2 bin 671 ' inde bazı eksiklikler tespit edildi , 930 ' unun ise kullanılmasının sakıncalı olduğu belirlendi .
İzmir Bornova ' da kontrol edilen 1 . 569 asansö ; rü ; n 1 . 054 ' ü ; nü ; n tehlikeli olduğu anlaşıldı . 415 ' inin durumu iyi bulundu , 100 ' ü ; nü ; n de eksiklikleri giderildikten sonra kullanılabileceğine karar verildi .
Mersin ' in Akdeniz ilç ; esinde de 1 . 131 asansö ; rü ; n kontrolü ; yapıldı . Bunların 908 ' ini kullanılamaz kabul edilen ' ' kırmızı etiketli ' ' , 28 ' ini eksiklerinin bulunduğunu gö ; steren ' ' mavi etiketli ' ' , 195 ' ini de iyi durumda olduğunu ifade eden ' ' yeşil etiketli ' ' asansö ; rler oluşturdu .
Ö ; te yandan , listede , Edirne , Lü ; leburgaz , Keşan gibi denetlenen tü ; m asansö ; rlerin ' ' yeşil etiketli ' ' belirlendiği belediyeler de yer aldı . Edirne ' de kontrolü ; yapılan 100 , Lü ; leburgaz ' da 99 , Keşan ' da 9 asansö ; rü ; n tü ; mü ; nü ; n ' ' iyi durumda olduğu tespit edildi .
ASANSÖ ; RLERİN YÜ ; ZDE 31 ' İNİN KULLANIMINDA SAKINCA YOK
Rapora gö ; re , Oda tarafından 2004-2009 yılları arasında yapılan tü ; m denetimlerin ortalaması alındığında denetlenen asansö ; rlerin yü ; zde 51 , 3 ' ü ; nü ; ' ' kesinlikle kullanılamaz ' ' , yü ; zde 17 , 1 ' ini ' ' eksikleri bulunan ' ' , yü ; zde 30 , 7 ' sini ise ' ' kullanılabilir ' ' durumdaki asansö ; rler oluşturdu .
Sö ; z konusu dö ; nemde Makina Mü ; hendisleri Odası ile protokolü ; bulunan toplam 51 belediye sınırlarındaki asansö ; rlere yö ; nelik kontrol verileri şö ; yle :
- Tü ; rkiye ' deki toplam asansö ; rlerin 2004 ' te yü ; zde 6 , 5 ' i , 2005 ' te 14 , 2 ' si , 2006 ' da yü ; zde 5 ' i , 2007 ' de yü ; zde 8 , 3 ' ü ; , 2008 ' da yü ; zde 6 , 2 ' si , 2009 ' da yü ; zde 5 , 5 ' i kontrol edildi .
- Denetimden geç ; irilen asansö ; rlerin 2004 ' te yü ; zde 44 , 8 , 2005 ' te yü ; zde 63 , 3 , 2006 ' da yü ; zde 52 , 7 , 2007 ' de yü ; zde 54 , 5 , 2008 ' de yü ; zde 45 , 5 , 2009 ' da ise yü ; zde 47 , 5 ' inin ' ' kesinlikle kullanılamaz ' ' durumda olduğu tespit edildi .
- 2004 ' te asansö ; rlerin yü ; zde 37 , 2005 ' te yü ; zde 22 , 2006 ' da yü ; zde 33 , 1 , 2007 ' de yü ; zde 28 , 8 , 2008 ' de yü ; zde 41 , 9 , 2009 ' da ise yü ; zde 21 , 8 ' inin kullanılmasında sakınca olmadığı saptandı .
Oda raporunda , ' ' Genel olarak bu tablo halkımızın can gü ; venliğinin nasıl bü ; yü ; k bir tehlike iç ; inde olduğunun aç ; ık kanıtıdır ' ' denildi .
RUHSATSIZ BİNALAR TÜ ; MÜ ; YLE DENETİM DIŞI
Denetimlere ilişkin tablodaki sayısal bü ; yü ; klü ; klerin Ankara , İzmir ve Mersin ' in bü ; yü ; k ilç ; e verilerinden oluştuğuna dikkat ç ; ekilen raporda , ' ' Bu yö ; nü ; yle mevcut tablonun asansö ; rlerdeki denetimsizliğe ilişkin Tü ; rkiye ortalaması hakkında tahmini/takribi oranlara yö ; nelik veri sunduğu sö ; ylenebilir ' ' denildi .
Asansö ; rlerin ' ' bilinmeyen kü ; ç ; ü ; k bir yü ; zdesinin de yetkisiz , yetersiz ve denetimsiz firmalarca kontrol edildiği ' ' kaydedilen raporda , Makina Mü ; hendisleri Odası ( MMO ) ve Elektrik Mü ; hendisleri Odası ' nın ( EMO ) belediyelerle ortak protokol imzalayarak yaptığı kamu denetimlerinin , mesleki esaslara ve standartlara uygun yü ; rü ; tü ; ldü ; ğü ; vurgulandı .
MMO ve EMO ' nun kamu adına yü ; rü ; ttü ; ğü ; kontrollerde , bir asansö ; rü ; n 132 ayrı noktadaki durumunu belirleyen bir rapor dü ; zenlendiği belirtilerek , ' ' Eksikleri tespit edilen ya da kullanılması sakıncalı gö ; rü ; len asansö ; rler , eksikleri giderildikten sonra ikinci bazen ü ; ç ; ü ; ncü ; kez kontrol edilmekte ve raporlanmaktadır . Yıllık kontroller , can ve mal gü ; venliğini sağladığı gibi , işini doğru yapmayan , uygunluk belgesi olmayan , gerekli koşulları yerine getirmeyen bakımcı firmaların tespit edilmesinde de etkili olmaktadır ' ' denildi . Ö ; zellikle piyasadaki denetim boşluğunun eleştirildiği raporda , ö ; ne ç ; ıkan bazı ç ; ö ; zü ; m ö ; nerileri şö ; yle :
- Asansö ; r Yö ; netmeliğinde , halen kullanılmakta olan asansö ; rlere ilişkin bir yaptırım bulunmuyor . Yeni yapılan asansö ; rlerde uygulanmakta olan gü ; venlik kriterlerinin , kullanımdaki asansö ; rlere de uygulanması yö ; nü ; nde dü ; zenleme yapılmalı .
- Asansö ; rlerin ilk denetimleri belediyelerce veya valiliklerce yapılarak ruhsat verilmekte , odalar ise ancak protokoller ç ; erç ; evesinde ruhsatlandırma sü ; reç ; lerinde devreye girebiliyor . Oysa Tü ; rkiye ' de ç ; ok sayıda iskansız bina bulunuyor ve bu binaların asansö ; r denetimleri yasal boşluklar nedeniyle yapılamıyor . Bu durum , birç ; ok binadaki asansö ; rlerin topraklamasız , emniyetsiz ve fren tertibatı bulunmaksızın ç ; alışması anlamına geliyor . Sö ; z konusu binalara ve denetimsiz asansö ; rlerine yö ; nelik de ç ; alışmalar yapılmalı .
- Bina sorumluları-yö ; neticileri , belediyeler ve valiliklerin duyarlı kılınması ve yasal mevzuat doğrultusunda davranmaları sağlanmalı . İşbirliği ve eşgü ; dü ; m , belediyeler ve valilikleri de iç ; ererek , topluma yayılmalı .
TABLOLAR
2004-2009 dö ; neminde Makina Mü ; hendisleri Odası ile protokolü ; bulunan toplam 51 belediye sınırları iç ; inde kullanımda bulunan asansö ; r kontrollerine ilişkin veriler :
2004 2005 2006 2007 2008 2009 Toplam Ort . ( % )
Kontrol Edilen 8 . 245 19 . 283 13 . 079 14 . 192 10 . 667 9 . 763 75 . 229 8 , 2
Mavi Etiketli* 1 . 502 2 . 752 1 . 849 1 . 958 1 . 296 2 . 975 12 . 332 17 , 1
Kırmızı Etiketli**3 . 696 12 . 217 6 . 900 7 . 263 4 . 856 4 . 645 39 . 577 51 , 3
Yeşil Etiketli*** 3 . 047 4 . 259 4 . 331 4 . 091 4 . 470 2 . 136 22 . 334 30 , 7
*Mavi Etiketli : Eksiklikler giderildikten sonra kullanılabilir asansö ; r
**Kırmızı Etiketli : Kesinlikle kullanılamaz asansö ; r
***Yeşil Etiketli : Kullanılmasında sakınca olmayan asansö ; r
MMO raporuna gö ; re , 2009 ' da bazı belediye sınırları iç ; indeki yü ; rü ; tü ; len denetim sonuç ; ları şö ; yle :
Belediye Kontrol Mavi Kırmızı Yeşil
Edilen Etiketli Etiketli Etiketli
Ç ; ANKAYA 3 . 916 2 . 671 930 315
ELMADAĞ 4 1 1 2
EDİRNE 100 - - 100
LÜ ; LEBURGAZ 99 - - 99
KEŞAN 9 - - 9
KÜ ; TAHYA 584 70 428 86
BORNOVA ( İZMİR ) 1 . 569 100 1 . 054 415
NARLIDERE ( İZMİR ) 487 34 372 81
AKDENİZ ( MERSİN ) 1 . 131 28 908 195
YENİŞEHİR ( MERSİN ) 828 6 522 300
MEZİTLİ ( MERSİN ) 696 7 385 304
PALANDÖ ; KEN ( ERZ . ) 148 42 29 77
ZONGULDAK 59 2 - 57
KASTAMONU 32 3 2 27
KDZ . EREĞLİ 49 - 5 44
Her 2 asansörden 1'i kesinlikle kullanılamaz
Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği Makina Mühendisleri Odasının hazırladığı ''Asansörlerde Durum Raporu''na göre, Türkiye'de denetlenen ortalama 2 asansörden 1'i ''kesinlikle kullanılamaz'' durumda.
