Ihracatçilardan Findik Ticaretinde 'Çocuk Is Gücü' Ve 'Karbon Ayak Izi' Uyarisi

KFMIB Yönetim Kurulu Baskani Ilyas Edip Sevinç ile IFMIB Yönetim Kurulu Baskani Ali Haydar Gören adina yapilan ortak yazili açiklamada, findigin her yil bu aylarda basta Karadeniz Bölgesi olmak üzere tüm ülke gündeminde önemli bir yer isgal ettigi kaydedildi.

Bu yil da rekoltenin miktari ile findik fiyatlarinin ne olacagi konularinin basinda yer almaya basladigina isaret edilen açiklamada, "Halbuki madalyonun öbür yüzünde öyle gelismeler yasanmaktadir ki gerekli tedbirler alinmadigi takdirde gelecek yillarda rekolte ve fiyat tartismasi yapmaya mahal bile kalmayacaktir, çünkü tabiri caiz ise 'ati alan Üsküdar'i geçmis' olacaktir." ifadesi kullanildi.

Açiklamada, Italya'nin 160 bin ton, ABD'nin 72 bin ton ve henüz yeni sayilacak üretici ülkelerden Sili'nin 60 bin ton üretim miktarina ulasmis olmasina dikkati çekilerek, söz konusu üretim artisinin giderek daha da fazlalasacagindan endise duyuldugu, dolayisiyla tüm paydaslarin findikla ilgili konularda ufku dar tutmamasi gerektigi aktarildi.

Bu çerçevede Türkiye'de sadece rekolte ve fiyat üzerinde enerji harcanarak, findik için tehlike arz edebilecek konularin iskalanmamasi gerektiginin alti çizilen açiklamada, birisi 'çocuk is gücü', digeri ise "karbon ayak izi" olmak üzere ticareti etkileyecek iki büyük soruna vurgu yapildi.

Açiklamada, en büyük ihraç pazari olan Avrupa Birligi'nin bu konulari içeren yasal düzenlemeleri hayata geçirmek için çalismalarini tamamlamak üzere oldugu belirtildi.

Son zamanlarda AB parlamentosu tarafindan insan haklari, çevre ve iyi yönetim kurallarina aykiri davranan firmalara yönelik olarak bir yasama girisimi baslatildigi aktarilan açiklamada, söz konusu düzenlemenin AB disindaki firmalari da etkileyebilecegi, diger hususlarin yani sira çocuk isçilik gibi insan haklari ihlalleri ile baglantisi bulunan ürünlerin ithalatinin yasaklanmasi ve çesitli müeyyideler uygulanmasi gibi hususlari da kapsadiginin bilindigi kaydedildi.

Açiklamada, su ifadelere yer verildi:

"Diger taraftan, Almanya'da da 'Arz Zincirinde Ortak Özen Yükümlülügü Yasasi' isimli benzer bir yasa, 2023 yili basinda yürürlüge girmek üzere 11 Haziran 2021 tarihinde onaylanmis olup, her ne kadar Almanya'da yerlesik firmalari kapsamakta olsa da, Alman sirketlerin hammadde tedarik ettigi sirketlerin de söz konusu yasal düzenlemeye uyum saglamalarinin önem arz edecegi izahtan varestedir. Türkiye'deki findik bahçelerinde çocuk isgücü kullanildigina dair asilsiz itham ve iddialarin geçtigimiz yillarda Avrupa basininda sik sik yer aldigi ve bu iddialarin neredeyse her hasat döneminde tekrar gündeme getirildigi hususlari göz önünde bulunduruldugunda, her ne kadar olmasa da, ülkemizde çocuk isgücü kullanildigina yönelik propagandalara neden olabilecek davranislardan kaçinilmasi ve önleyici tedbirlerin alinmasi için çalismalara baslanmalidir."

Avrupa Birligi'nin 2050 yili itibariyla sifir karbon salimina sahip bir kita olma yönündeki hedefi çerçevesinde, iklim degisikliginin gelecek yillarda Birligin sanayi ve ticaret politikalari da dahil tüm politikalarina nüfuz etmesini öngören "Avrupa Yesil Mutabakati"nin açiklandigi animsatilan açiklamada, "Yesil Mutabakat baglaminda, AB tarafindan karbon azaltim mekanizmalarinda kullanilan maliyetin, bu maliyete yeterince katlanmak istemeyen ülkelerden ihraç edilecek ürünlere yansitilmasi seklinde özetlenebilecek bir vergi mekanizmasinin uygulamaya alinmasi planlanmaktadir. Ürünlerde tespit edilecek karbon ayak izine göre vergi uygulamasina iliskin 'Sinirda Karbon Düzenlemesi'nin 2021 yilinda AB ilgili makamlarina sunulmasi beklenmektedir." ifadeleri kullanildi.

Açiklamada, "Bu baglamda, findik ihracatinin yüzde 75'inin AB ülkelerine yapildigi göz önüne alinarak, findik üretiminde karbon ayak izinin belirlenmesine yönelik çalismalara ivedilikle baslanmasina ve bu yeni verginin findik ihracatimiza olasi etkilerinin de iyi analiz edilmesine ihtiyaç duyulmaktadir." degerlendirmesinde bulunuldu.