İki Bin Yıllık Gelenek 'Kandıra Bezi' Yeniden Canlandırılıyor

METİN GİRGİN - Anadolu'da 2 bin yıllık geçmişe sahip olan, dayanıklılığıyla bilinen ve halk arasında "Kandıra bezi" olarak tanınan keten bezi, gerçekleştirilecek projeyle yeniden canlandırılacak.

Kaymakamlık, Kandıra Belediyesi, Halk Eğitim Merkezi Müdürlüğü ve Kocaeli Üniversitesi Kandıra Meslek Yüksekokulu tarafından gerçekleştirilmesi planlanan proje kapsamında Kandıra bezinin, üretiminde kullanılacak ham madde girdilerinin sağlanması, üretiminin yaygınlaştırılması ve ekonomiye kazandırılması amaçlanıyor.

Dayanıklılığıyla bilinen ve "Çalı yırtmaz" diye adlandırılan Kandıra bezinin ilk olarak Romalılar döneminde dokunmaya başlandığı, çift kat dokunarak yelkenlerde, bir rivayete göre de nem çekici özelliği nedeniyle Mısır'da mumyalama işlemlerinde kullanıldığı belirtiliyor.

Yerli Kandıralıların günlük yaşamlarında üste cepken, gömlek ve içlik alta fistan veya şalvar, başa örtme, yarım fes ve çember, ayağa çarık-çorap ve lastik giyerken aksesuar olarak kullanılan Kandıra bezi, bazı köylerde yaşlılar tarafından da halen tercih ediliyor.

- "Ninelerimizin çeyizliklerinden çıkan bezlerle bu işlemeleri yapabiliyoruz"

Kandıra Halk Eğitim Merkezi Müdürü Ayhan Kazancı, AA muhabirine yaptığı açıklamada, 2 bin yıllık geçmişi olan, Anadolu kültürü içerisinde keten bezi olarak bilinen Kandıra bezinin dayanıklı olduğunu söyledi.

Kazancı, yöre halkının geçmişte kendi imkanlarıyla yaptıkları tezgahlarda dokuyup işledikleri, giysi ve süs eşyası olarak kullandıkları keten bezinin ter geçirmez, neme karşı daha dayanıklı ve kullanışlı olduğunu belirterek, "Geçmişte gömlek ve elbise kullanılmış. Dayanıklılığı tescillenmiş bir bezdir. Kullanımı şu anda çok az çünkü keten ekimi yapılmamaktadır. Ketenin ekilmesi, biçilmesi ve işlenmesi zahmetli bir iş. Eskiden yapılıyordu fakat şu an yapılmadığı için biz bu ürünlerden şu anda istifade edemiyoruz. Ninelerimizin çeyizliklerinden, sandıklarından çıkan bezlerle bu işlemeleri yapabiliyoruz." diye konuştu.

Kandıra bezinin eski tezgahlarda dokunup işlendiğini ancak son zamanlarda bu işi yapanların yaşlandıklarını ifade eden Kazancı, yeni neslin de uğraşmak istemediğini dile getirdi.

Ayhan Kazancı, Kandıra bezinin maliyetli olduğunu aktararak, şöyle devam etti:

"Kandıra bezini yeniden nasıl canlandırabiliriz, neler yapabiliriz diye çalışmalarımız devam ediyor. Yeniden Kandıra motifini, keten bezine nasıl işleyebiliriz? Kalıcı kılabiliriz diye proje üretiyoruz çünkü Kandıra bezi unutulmaya yüz tutmuş bir değerimiz artık. Bunu diriltmemiz gerekiyor. Yakın bir zamanda bunun kararını verip, potansiyel olan yerlerde Kandıra bezini motifleriyle birlikte işlemeye çalışacağız."

- "Kandıra bezini ekonomiye kazandıracağız"

Proje kapsamında, ilçe merkezi ve köylerinde kuracakları dokuma tezgahlarında, ev hanımları ve yetişkin kızların hem bu mesleği öğrenmeleri hem de evlerine ekonomik katkı sağlamalarını düşündüklerini anlatan Kazancı, şunları kaydetti:

"Biz bu bezi ürettikten sonra bir pazara da ihtiyaç olacaktır. Kandıra'nın turizme açılan sahil kenti olması, plajlarının bulunması, kışın 50 bin civarında nüfusun yaz aylarında 500 bine çıkması ciddi potansiyel. Yaptığımız ürünleri yerli ve yabancı turistlere satmak için de ciddi bir pazar. Yapılacak olan bu çalışmalarla ev hanımlarımız ve yetişkin kızlarımız Kandıra bezini işleyerek, hem maddi destek sağlayacak hem de Kandıra bezini, unutulmaya yüz tutmuş bu değerimizi korumuş olacağız."

Usta öğreticiler nezaretinde yaptıkları ürünleri internet ortamında pazarlayabilen, hatta Dubai'ye kadar satan kişilerin olduğunu kaydeden Kazancı, bunu tekrar canlandırmak, ahde vefa göstermek gerektiğini vurguladı.

Kazancı, Kandıra bezinin, süs eşyası, perdelik, masa örtüsü, nişanlık, gelinlik ve kına gecelerinde kullanılabileceğini sözlerine ekledi.