'İmam Matüridi'de Kadın Algısı' Başlıklı Konferans SAÜ'de Verildi

Konuşmasında, kadının bir problem olarak algılanmasının iki yüz yıllık geçmişe sahip bir sorunun izdüşümü olduğunu belirten Doç. Dr. Hülya Terzioğlu, daha sonra ana hatlarıyla problemin tarihsel arka planını anlattı. Bu çerçevede feminist hareketlerin nasıl ortaya çıkıp temelde felsefe ile dinlerin kadın algısına karşı çıktığına değinen Doç. Terzioğlu, buna karşın Osmanlı’nın son döneminde konuyla ilgili bir duyarlılığın oluştuğunu ve Ferid Vecdi, Mustafa Sabri, Musa Carullah ve Muhammed İkbal gibi İslam düşünürlerinin kadınla ilgili sorunları tartışan eserler kaleme aldığını söyledi.



Konuyla ilgili zikrettiği tarihsel arka planın akabinde Doç. Terzioğlu, bin yıl önce yaşamış ve dönemindeki birçok probleme akıl, hikmet ve maslahat merkezli çözümler sunmuş olan İmam Matüridi’nin kadınla ilgili görüşlerinde ve söylediklerinde bugünün sorununa dair de bir takım çözümlerin tespit edilebileceğini ifade etti.

Matüridi’nin kadınla ilgili görüşlerini “Varoluşsal Açıdan Kadın”, “Psikolojik ve Sosyolojik Açıda Kadın” ve “Hukuki Açıdan Kadın” olmak üzere üç ana başlıkta açıklayacağını belirten Terzioğlu, varoluşsal açıdan kadınla ilgili olarak Matüridi’nin görüşlerinde en dikkat çekici olan hususu şöyle açıkladı: “Matüridi, insanoğlunun yaratılış hikayesini anlatırken kendisinden önceki dönem alimlerinden farklı olarak Adem’in eşinin onun kaburga kemiğinden yaratılması bahsine girmemiştir. Bu konuda onun en önemli açıklaması “nefs-i vahide” kavramı hususunda olup o, nefs-i vahideyi kadın ile erkeğin arasındaki yakınlığın kaynağı olarak açıklamaktadır. Ona göre, bu kurbiyet de kadın ile erkek arasında tesis edilen huzur ve sekinetin temelini oluşturmaktadır. Erkeğin kadına kavvam oluşu konusunda da Matüridi’nin yaptığı açıklamalar bütüncül olarak okunduğunda onun bu kavvamlığı erkeğin kadına bir derece üstünlüğü değil dünyevi işlerde bir çeşit görev ve sorumluluk tanımlaması olarak gördüğü anlaşılmaktadır.”

“Psikolojik ve Sosyolojik Açıdan Kadın” başlığı altında kadının manevi yönü, anneliği, Hz. Peygamber’in eşleri ve kadınların peygamberlik durumu gibi konuları ele alan Terzioğlu, bu çerçevede Matüridi’nin Hz. Meryem, Hz. Yusuf’a duygularını açık eden kadın ve Sebe melikesi Belkis’a dair yaptığı açıklamalarında, kadının çalışma ve sosyal hayattaki konumuna dair önemli ilkelerin bulunduğunu söyledi.

“Hukuki Açıdan Kadın” başlığı altında da Doç. Terzioğlu, nikah, tesettür ve cariyelik gibi konulara değindi.

Son olarak Doç. Terzioğlu, Kur’an’da kadının ve erkeğin sırf cinsiyetlerinden ötürü övülüp yerilmediğini aksine övgü ve yerginin temel sebebinin kişilerin amel ve davranışları olduğunu, kişinin iradesi dışında meydana gelen cinsiyetinden ötürü üstünlük sahibi olması ve aşağılanmasının Kur’an’ın ortaya koyduğu düşünceye aykırı olduğunu belirterek konuşmasını bitirdi. Konuşmanın ardından SAÜ İlahiyat Fakültesi Dekan Yardımcısı Doç. Dr. Osman Güman tarafından Doç. Dr. Hülya Terzioğlu’na hediye takdim edildi.