'Insaatlarda Karne Sarti Ve Fenni Mesuliyet Sartini Hayata Geçirmemiz Gerekiyor'

Merkez üssü Kahramanmaras olan ve 10 ili etkileyen 7.7 ve 7.6 siddetinde yasanan depremler tüm Türkiye’yi yasa bogdu. Depremin etkilendigi illerde saglam olmayan yapilarin yikilmasiyla Türkiye’deki müteahhitlerin yeterliligi gündeme geldi. 2020 yilindaki rakamlara göre Türkiye’de yaklasik 450 binin üzerinde müteahhit mevcut. Almanya’da bu rakam 3 bin 500 civarindayken, tüm Avrupa’da toplam 50 bin müteahhit bulunuyor.

Türkiye’nin gelismekte olan bir ülke olmasi sadece konut degil, konut disi bir çok insaat faaliyetinde bulunan ve müteahhitlik yapan kisi sayisi da yüksek. Hatta yurtdisinda bir çok projede de Türk müteahhitler yer aliyor. Ancak bazi müteahhitlerin yeterliligi Türkiye’yi yasa bogan Kahramanmaras merkezli iki depremle birlikte yeni yapilan konutlarin yikilmasiyla gündeme geldi. Müteahhitler herhangi bir mesleki egitim ve yeterlilik belgesi sartindan geçmiyor. Uzmanlar, insaatlarda karne sarti ve belli bir fenni mesuliyet sartini hayata geçirilmesi gerektigine dikkat çekti.

Öte yandan uzmanlar, özellikle yüksek katli olup, daha önce yapi tatil tutanagi düzenlenmis ve belediyeler çerçevesinde riskli görünen binalarin hizli bir sekilde dönüsümünün gerçeklesmesi gerektigini belirtti.



"Ülkemizde bir müteahhit olmanin sartini belirleyen özel bir yeterlilik söz konusu degil"

Konuya iliskin degerlendirmelerde bulunan Altin Emlak Genel Müdürü Mustafa Hakan Özelmacikli, Türkiye’de çok sayida müteahhit oldugunu belirterek, "Müteahhit sayisi yaklasik 450 bini geçiyor. Bu çerçevede bakildigi zaman dünya ölçekleri kapsaminda da sayi karsilastirilabilir durumda degil. Müteahhit sayimiz fazla ancak bunun farkli nedenleri var. Ülkemizde bir müteahhit olmanin sartini belirleyen özel bir yeterlilik söz konusu degil. Bugün bu meslekte mezuniyeti olmayan herhangi bir kisi de maalesef ki dogrudan müteahhitlige soyunabiliyor. Hatta kisiler 500 metrekareye kadar hiçbir müteahhitlik sarti aramadan kendi insaatlarini yapabildikleri gibi H belgesi dedigimiz belgeyi de sadece bir oda kaydi bulunan herhangi biri alip neredeyse 2 bin metrekarenin üzerinde bir insaat yapabiliyor" dedi.



Özelmacikli, sektörde yeterlilikle ilgili farkli kosullar getirilmesi gerektiginin altini çizerek, "Mesleki Yeterlilik Kurumu tarafindan son dönemde insaatlarda çalisan siniflara göre bazi yetkilendirme ve yeterlilikler getirilmis olsa bile bunlari özellikle üretim asamasinda yeterli olmadigini görüyoruz" ifadelerini kullandi.

"Fenni mesullük tekrar gündeme getirilmeli"

Müteahhitlerin bu noktada herhangi bir mesleki egitim ve yeterlilik belgesi sartlari olmadigini söyleyen Özelmacikli, "Bu nedenle maddi imkanlari olan herkes bugün için belki bir müteahhit olabiliyor. Maalesef ki üzüntülü sonuçlar farkli afetlerle karsimiza çikabiliyor. Bu kisiler yeterlilik belgesine sahip olamayacak kimselerse eger mutlaka mühendis çalistirma zorunlulugu olabilir. Eskiden fenni mesullük dedigimiz bir kavram vardi. Insaati kontrol eden, yerinde denetleyen. Simdi bunlar biraz daha farkli kategorilere ayrildi. Fenni mesullük tekrar gündeme getirilmeli" diye konustu.



Özelmacikli, "Müteahhitlik özellikle yasam alanlarinin insa edilme sürecinde ülkemizde çok önemli bir müessese. Afetler karsisinda maalesef aciz kaldigimiz durum ancak bu insaatlarin baslangicindan itibaren düzenli bir üretim sürecine çok bagli" dedi.



Özelmacikli, sözlerine söyle devam etti: "Müteahhitler açisindan konusacak olursak, Türkiye gelisen bir ekonomi. Özellikle gerek limanlariyla gerekse akarsu ve dereleriyle birçok farkli projeler üreten müteahhitler de var. Ayrica yurtdisinda da müteahhitlik hizmeti veriliyor. Ülkemizin bu sektörün itibarini daha da yüceltmek anlaminda bu tür düzenlemelere ihtiyaç duyuyoruz."

Özellikle yüksek katli olup, daha önce yapi tatil tutanagi düzenlenmis ve belediyeler çerçevesinde riskli görünen binalarda hizli bir sekilde riskli yapi tespiti raporlari yapilmasi gerektiginin altini çizen Özelmacikli, "Riskli yapilari kentsel dönüsüme zorlamak ve burada bundan sonra olusabilecek deprem riski bulunan bölgelerde vatandaslarin daha güvenilir yapilarda bulusturma yükümlülügümüzü yerine getirmemiz gerekiyor" açiklamalarinda bulundu.

Özellikle yetki belgesi kisminda da bu siniflandirmalarin çok daha etkili bir sekilde yapilabilmesi için eski bayindirligin yükümlerine geri dönülmesi gerektigine dikkat çeken Özelmacikli, sözlerini söyle tamamladi: "Belediyelerde yapilan ve basit islemler aslinda is bitirme olarak kabul edilmemelidir. Siniflandirmalar tekrar gözden geçirilmelidir. Bu noktada belki de 2 bin metrekare de olsa 500 metrekare de olsa mutlaka insaatlarda belli bir karne sarti ve belli bir fenni mesuliyet sartini hayata geçirmemiz gerekiyor."

Fenni mesullük nedir?

Fenni mesul, sorumlulugunu üstlendigi yapinin kanuna, plana, yönetmeliklere, ilgili diger mevzuat hükümlerine, fen, sanat, saglik kurallarina, ruhsat eki projelerine, Türk Standartlari Enstitüsü standartlarina, teknik sartnamelere uygun yapilip yapilmadigini denetlemekle yükümlüdür.