Iran'da Muharrem Ayi Etkinliklerinin Kovid-19'U Daha Tehlikeli Hale Getirmesinden Endise Ediliyor

MUHAMMET KURSUN - Asilama oranlarinin çok düsük oldugu Iran'da son günlerde zirve yapan yeni tip koronavirüs (Kovid-19) vakalari ve can kayiplarinin muharrem ayi etkinlikleri ile daha da tehlikeli hale gelmesinden korkuluyor.

Iran'da pazartesi günü salgindan 588 kisi hayatini kaybederken 40 bin 808 kisinin de testi pozitif çikti. Bu sekilde ülkede salginin basindan bu yana en yüksek vaka ve can kaybi kaydedildi.

- Iran'da asilama oranlari çok düsük

Asilama çalismalarinin 9 Subat'ta basladigi Iran'da Sinopharm, Sputnik V ve AstraZeneca'nin yani sira 14 Haziran'da acil kullanimina izin verilmesinin ardindan 25 Haziran'dan beri de yerli asi COVIRAN Bereket kullaniliyor.

Nüfusu yaklasik 83 milyon olan ülkede 13 milyon 520 bin 127 kisiye asinin ilk dozu, 3 milyon 274 bin 980 kisiye ise ikinci dozu yapildi. Böylece ülkede su ana kadar 16 milyon 795 bin 107 doz asi uygulandigi açiklandi.

Göreve yeni baslayan Cumhurbaskani Ibrahim Reisi'nin baskanligindaki Koronavirüsle Ulusal Mücadele Kurulu, vakalarin ve can kayiplarinin rekor seviyelere çikmasi nedeniyle Saglik Bakanligi tarafindan sunulan ve ülke genelinde 15 günlük kapanmayi öngören teklifi kabul etmedi.

Muhafazakar aday Reisi'nin, muharrem etkinlikleri ve asure günü törenleri nedeniyle kisitlamalara yanasmadigi belirtiliyor. Saglik yetkilileri ve Saglik Bakanligi, kisitlamalarin artirilmasi gerektigini savunurken hükümet, ülkedeki ekonomik kriz nedeniyle bunu kabul etmiyor.

Birçok eyalette hastanelerin kapasitesinin tamamen doldugu, artan can kayiplari nedeniyle mezarliklarda da yer kalmadigi ifade ediliyor.

Iran'in 31 eyaletinin neredeyse tamami çok yüksek riskli olarak belirlenen kirmizi kategoride ve muharrem ayi etkinliklerinin yapilmasi halinde salginin çok daha tehlikeli bir hal alabilecegi yorumlari yapiliyor.

AA ekibi olarak, baskent Tahran'in en hareketli bölgelerinden biri olan Inkilap Meydani'nda, halka mikrofon uzattik ve artan vakalar ile muharrem etkinliklerinin düzenlenip düzenlenmemesiyle ilgili görüslerini sorduk.

- "Muharrem ve yas törenleri yasaklanmalidir"

Tahranli Riza Azizi, muharrem ayi etkinlikleri ve yas törenlerinde saglik kurallarina riayet edilmedigini ve bunun da virüsün artisina neden oldugunu belirterek, "Bence muharrem ve yas törenleri yasaklanmalidir. Insanlar evlerinde de yas tutabilir. Bir araya gelmemize ve birisinin bize vaaz vermesine gerek yok." diye konustu.

Azizi, hükümetin asilama konusunda da çok zayif kaldigini ve Iran'in bu konuda diger devletlerin gerisinde oldugunu söyledi.

Muhsin Rizayi de toplu tasima araçlari ve metrolarin çok kalabalik olmasinin da salginin artisinda rol oynadigini ifade ederek, "Muharrem ayi etkinliklerinde saglik protokollerine uymak çok önemli. Halkin daha fazla salgina yakalanmamasi için hükümet kisitlamalari artirmalidir. Günlük ölü sayisi 600'e çikti ve bu ülkemiz için bir faciadir." görüslerini paylasti.

- "Hazreti Hüseyin'i anmak için kapali alanlarda bulunmak zorunda degiliz"

Tahran Üniversitesi Ögretim Görevlisi Muhammed Riza Sahrudi de muharrem ayi ve asure günü etkinliklerinin kapali alanlarda yapilmasi nedeniyle virüsün yayilmasina neden oldugunu dile getirerek, söyle konustu:

"Hazreti Hüseyin için yas tutmak, sadece bu seneye has degil. Matem kalbi bir durumdur. Kapali alanlarda toplanmamiz gerekmiyor. Bu günleri medyayi takip ederek ve kitap okuyarak evimizde geçirebiliriz. Hazreti Hüseyin'i anmak için kapali alanlarda bulunmak zorunda degiliz. Muharrem, tasua ve asure günü törenlerinde insanlarin bir araya gelmesinin basimiza ne belalar açacagini Allah bilir. Kendimizi kontrol etmeli ve evlerimizde kalmaliyiz."

- "Kisitlamalar ve yasaklar artirilmalidir"

Tahran metrosunda çalisan Hüseyin Sultani de saglik kurallarina uyma oraninin yüzde 40 civarinda oldugunu ve insanlarin Kovid-19'u ciddiye almadigini kaydederek, "Kisitlamalar ve yasaklar artirilmalidir. Muharrem ayi etkinlikleri de var önümüzde, bu vakalarin ve can kayiplarinin daha fazla olmasina yol açacaktir. Bu konuda önlemler artirilmalidir ve sartlar agirlastirilmalidir." ifadelerini kullandi.

Hukuk ögrencisi Muhsin Guderzi ise hükümete muharrem ayi etkinliklerini sinirlamasi çagrisinda bulunarak, salginin gittikçe tehlikeli bir hal aldigini ve buna karsi tedbirler alinmasi gerektigini dile getirdi.

Iranli ögrenci, kisitlama karari alinmamasini da elestirerek, sunlari kaydetti:

"Hükümet hiçbir önlem almiyor ve kalabalik azalmiyor. Hastalik bu sekilde kontrol altina alinmaz. Özellikle muharrem ayi etkinlikleri için kisitlama getirmelidir. Ben Tahran'in güneyinde oturuyorum ve oralarda çok kalabalik oluyor, insanlar toplaniyor."