İran'daki Uçak Kazası Ülkede 'Eski Uçak' Tartışması Başlattı

MUSTAFA MELİH AHISHALI - İran'da pazar günü düşen yolcu uçağında 66 kişinin hayatını kaybetmesi, ülkede kullanılan 25 yaşındaki eski uçakların yenilenmesi gerektiği tartışmalarını tekrar gündeme taşıdı.

Ortalama yolcu uçağı yaşının 23 olduğu ülkede, düşen Aseman Hava Yolları'na ait çift motorlu ATR-72 tipi yolcu uçağının 25 yaşında olması ve arıza sebebiyle hangarda 7 yıl yattığı bilgileri kamuoyunda rahatsızlığa yol açtı.

Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani'nin 5+1P ülkeleriyle vardığı nükleer anlaşmalardan sonra yaklaşık 35 milyar dolar tutarında yeni uçak alımı çabalarına Ruhani muhalifi muhafazakar kesim ülkenin öncelikli ihtiyacı olmaması gerekçesiyle karşı çıkıyor.

- "Düşen sadece uçak değil"

Reformistlere yakınlığıyla bilinen Mardomsalari gazetesi, İran’daki yolcu uçaklarının çok eski olduğunu ve yenilenmesi gerektiğini yazdı.

Bir diğer reformist gazete Bahar, “Siyaset Kurbanları” başlığıyla yazdığı başyazısında ülkedeki bazı muhafazakarların yaklaşık bir yıl önce nükleer anlaşmanın ardından yeni yolcu uçağı almak isteyen Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani’yi eleştirmelerini gündeme taşıdı.

Gazete başyazısında,ülkenin etrafına duvar örmekle suçladığı bazı muhafazakarlara seslenerek "Bugün düşen sadece bir uçak değil, aynı zamanda siyasettir." ifadelerine yer verdi. Gazetede görüşlerine yer verilen Huşeng Şehbani de 10 ila 15 yıl kullanılan yolcu uçaklarının "uçuşu riskli uçaklar" grubuna girdiğini söyledi.

- "Yeni uçak alımını eleştirenler şimdi neredeler?"

Ruhani hükümetine yakınlığıyla bilinen khabaronline.ir internet haber sitesi, Ruhani muhaliflerinden bazı muhafazakarların ülkeye yeni uçak alımına itiraz ettiklerini hatırlatarak, “Eleştirenler kimdi?” başlıklı bir makale yayımladı.

Muhammed Hüseyin Necati imzalı makalede, ekonomik yaptırımların ülkeye olumsuz etkilerini görmezden gelen muhafazakarlar eleştiriliyor. Yaptırımlar nedeniyle ekonomik darboğaza giren halkın eski ve yıpranmış uçaklar sebebiyle hayatlarını kaybettiğine işaret edilen makalede, muhafazakar kanadın gazetelerine ve yetkililere eleştirilerde bulunuluyor.

Necati makalesinde muhafazakarların önde gelen gazetelerinden Keyhan, İslam Koalisyonu Partisi (İKP) Merkez Şura Başkanı Mustafa Mir Selim ve eski İran meclisi milletvekillerinden Ali Rıza Zakani gibi isimlerin “Yeni uçak ülkenin öncelikli ihtiyacı değildir” türden çıkışlarını hatırlatarak “Bu açıklamayı yapanlar şimdi neredeler" sorusunu yöneltiyor.

- 500 adet yeni uçağa ihtiyaç var

İran Sivil Havacılık Organizasyonu (CAO) tarafından hazırlanan bir belgeye göre, İran gelecek on yılda uçak filosunu makul bir seviyeye ve kaliteye çekmek için 500 adet yeni uçağa ihtiyaç duyuyor.

Ülkede, Aralık 2016'da İran Hava Yolları (İran Air) ile Fransız uçak üreticisi Airbus yetkilileri arasında 100 yolcu uçağı ve Amerikan havacılık ve uzay şirketi Boeing ile yine aynı İran şirketinin yaptığı anlaşmada 80 yolcu uçağı alımına ilişkin nihai anlaşmalar imzalanmıştı.

Nükleer anlaşmaların ardından ülkeye yeni uçak alabilme fırsatını değerlendirmek isteyen Cumhurbaşkanı Ruhani'ye muhalefet eden muhafazakarlar, yeni uçak almanın gereksiz olduğunu ülkenin başka önceliklerinin olduğunu savunmuşlardı.

Ruhani ise bu eleştirilere, "Halk yeni uçaklarla yolculuk yapmak istiyor. Siz istiyorsanız eski uçaklara binersiniz." şeklinde yanıt vermişti.

Pazar günü Tahran-Yasuc seferini yapan Aseman Hava Yolları'na ait çift motorlu ATR-72 tipi yolcu uçağı İsfahan eyaletine bağlı Semirom ilçesinde düşmüş, uçakta bulunan 66 kişi hayatını kaybetmişti. Uçağın enkazı dün bulundu. Şu ana kadar 32 kişinin cesedine ulaşıldığı bildirildi.

İranlı hava yolu şirketleri, ABD'nin yaptırımları nedeniyle 1979'dan önce satın aldığı uçaklarla veya kullanılmış uçakları satın alma yoluyla hizmet veriyor. Uçak filosu yenilenemediği için kaza riskinin artması, son 39 yıl içinde 200'den fazla uçak kazası yaşanmasına ve 2 binin üzerinde insanın hayatını kaybetmesine neden oldu.