Isitme Kaybi Tedavisinde Rehabilitasyon Sart

Ege Ses Terapi Özel Egitim ve Rehabilitasyon Merkezi kurucusu Fatih Karaçali, isitme kayipli kisilerin yasam standardinin yükselmesi ve çevresiyle daha saglikli bir iletisim kurabilmesi için rehabilitasyonun önemli oldugun belirtti.

Isitme kayipli çocuklara 15 yildir isitsel rehabilitasyon alaninda çalismalar yapan Karaçali, yaptigi yazili açiklamaya göre, kurucusu oldugu Ege Ses Terapi Özel Egitim ve Rehabilitasyon Merkezi’nde dil ve konusma güçlügü yasayan çocuklara hizmet veriyor.

Ege Üniversitesi Kulak Burun Bogaz Anabilim Dali Odyoloji ve Konusma Bozukluklari Bölümü’nde yüksek lisans yapan Karaçali, isitsel rehabilitasyonun, isitme cihazi ve koklear implant kullanicilarinin iletilen uyarimlara adapte olabilmeleri, bu uyarimlari anlamli isitsel bilgiye dönüstürebilmeleri ve isitme kaybinin sebep oldugu olumsuz durumlari en aza indirebilmek için zorunlu bir süreç olarak öne çiktigini belirtti.

- Rehabilitasyon sürecinde yas siniri yok

Fatih Karaçali, isitme kayipli çocuklarin isitsel rehabilitasyon sürecinin yürütüldügü merkezde, isitme kayipli kisilerin yasam standartlarini yükseltmeye ve çevresiyle daha saglikli iletisim kurabilmesine olanak saglandigini ifade etti.

Isitme kayipli hastalarda rehabilitasyon sürecine karar verilme asamasi hakkinda bilgi veren Karaçali, sunlari kaydetti:

"Isitme kaybi tanilanip gerekli medikal/cerrahi tedavi uygulandiktan sonra vakit kaybetmeden rehabilitasyon sürecinin baslamasi çok önemli. Yas siniri olmamakla birlikte tani, tedavi ve egitim sürecinin erken baslamasi özellikle bireyin dil gelisimi açisindan kritik rol oynuyor. Tedavi süreci aile ve çocuga içinde bulunduklari durumu kabullendirmekle baslayip, çocuk ve ailenin ihtiyaçlari dogrultusunda devam ediyor."

- MEB destegiyle ücretsiz egitim

Karaçali, isitme kayiplarinin farkli tip ve derecelerde görülebildigini, dil ediniminden önceki veya sonraki süreçte baslayabilecegini belirtti. Isitme kayiplarinda degiskenlerin kisiye özel oldugunu ifade eden Karaçali, tüm isitme kayiplilar için rehabilitasyonun gereklilii oldupunu vurguladi.

Rehabilitasyon sürecinde Milli Egitim Bakanliginin (MEB) desteginin altini çizen Karaçali, "Isitme kayiplilar, tani ve tedaviden sonra devlet hastanelerine basvurarak ÇÖZGER (Çocuklar için Özel Gereksinim) raporu edinebiliyorlar. Bu rapor ile bagli bulunduklari Rehberlik Arastirma Merkezi’nden (RAM) çikardiklari egitim raporu ile özel egitim ve rehabilitasyon merkezlerinde MEB destegiyle ücretsiz egitim alabiliyorlar." açiklamasinda bulundu.

- "Isitme kayiplilar için altin kural: 3E"

Fatih Karaçali, koklear implantasyon sonrasi süreçle ilgili de açiklamalarda bulundu. Koklear implant ameliyatindan sonra, isitme kayiplilar için altin kural seklinde nitelendirdikleri "3E" kuralinin erken tani ve erken tedavi kisminin tamamlanmis oldugunu belirten Karaçali, söyle devam etti:

"3E kuralinin üçüncüsü olan erken egitim basamaginin es geçilmesi çocugun sesi fark etme, tanima, anlama ve anlamlandirma asamalarindan geri kalmasina, böylece duydugu sesten tam verim alamamasina sebep olur. Dil gelisimi açisindan kritik dönem olan 0-3 yas rehabilitasyon süreci baslamadan geçirildigi ve çocuk isitsel algi becerileri konusunda desteklenmedigi takdirde ileriki dönemde çocugun alici ve ifade edici dil yasinin akranlarindan geri düzeyde kalmasi söz konusu olabilir. Bunun yani sira çocuk okul döneminde, okudugunu anlama-yorumlama, söyleneni yazma becerilerinde zorluk; akranlarina göre daha sinirli sayida sözcük kullanimi gibi bazi akademik beceri problemleri ile karsilasabilir."

- "Rehabilitasyon sürecinde multidisipliner çalismak gerekiyor"

Isitsel rehabilitasyon sürecinin multidisipliner bir çalisma gerektirdigini belirten Karaçali, "Bu süreçte sadece ögretmen ve odyolog yeterli degil. Ameliyati yapan klinikteki uzman ekip, ögretmen, odyolog, konusma bozukluklari uzmani, psikolog ve aile is birligi içinde olmali. Ayrica, rehabilitasyona baslayan ailenin kaygi düzeyi çok yüksek oluyor. Uzmanlar tarafindan gerekli yönlendirmelerin yapilmasi ile aile, çocuga dogru sekilde yaklasmayi ve iletisim yöntemlerini ögreniyor. Böylece çocukta olumlu yönde gelismeler gözle görülür hâle geliyor." degerlendirmesinde bulundu.