İki hafta önce Arjantin’in Repsol’e ait petrol şirketi YPF’yi kamulaştırmasından sonra Bolivya Devlet Başkanı Evo Morales de bir diğer İspanyol şirketi Red Electrica’nın (REE) ülkedeki birimine el koyma talimatı verdi.Morales’in açıklamasından yaklaşık bir saat sonra askerler, polisler ve Morales taraftarları Transportadora de Electricidad’ın (TDE) tesislerine gelerek şirketin ofislerini ele geçirdi.1 Mayız İşçi Bayramı dolayısıyla başkent La Paz’daki hükümet sarayında düzenlenen etkinlikte konuşan Evo Morales, “Bugün bir kez daha, doğal kaynakları ve temel hizmetleri geri almak için çaba gösteren işçiler ve Bolivya halkının onuruna, Transportadora de Electricidad’ı kamulaştırıyoruz.” dedi.
Bolivya Devlet Başkanı, karara gerekçe olarak, İspanyol şirketinin 16 yılda 81 milyon dolar yatırım yaptığını ve bunun yetersiz olduğunu söyledi.
Evo Morales, kamulaştırmayla birlikte elektrik şebekesinin yüzde 73’ünün devlet şirketi olan Empresa Nacional de Electricidad’ın (ENDE) kontrolüne geçeceğini açıkladı.
Ülke çapında bin 961 kilometre uzunluğundaki elektrik iletim hattı ve 22 trafoya sahip TDE’nin değerinin dört ay içerisinde bağımsız bir şirket tarafından belirleneceği belirtildi. 2006 yılında hidrokarbon kaynaklarının kamulaştırmasını başlatan Evo Morales, iki sene sonra İspanyol Repsol’e ait Andina şirketi dahil üç petrol firmasını devlet kontrolüne almıştı. ARJANTİN, VENEZUELA VE EKVADOR1990'lardan sonra Latin Amerika’ya açılan İspanyol şirketleri, son yıllarda Bolivya dışında Arjantin, Venezuela ve Ekvador hükümetlerinin kamulaştırma politikalarından etkilendi. 2006 yılında Arjantin’de Kirchner hükümeti, Fransız Suez ve İspanyol Agbar ortaklığında bulunan su hizmetleri ve Buenos Aires sanitasyonu kontratını iptal etti.2007 Kasım ayında Arjantin Havayolları’na (Aerolíneas Argentinas) ait hisselerin büyük bölümünü elinde bulunduran İspanyol Marsans grubu hükümetin yüzde 5 olan hissesini yüzde 20’ye çıkarma talebiyle karşılaştı. Temmuz 2008’de ise Devlet Başkanı Cristina Fernández, 890 milyon dolar borcu olan şirketin kamulaştırıldığını açıkladı.
Dört ay sonra özel emeklilik fonlarını kamulaştıran Arjantin Kongre’sinin bu kararından BBVA bankasına ait Consolidar fonu da nasibini aldı.Öte yandan Venezuela Devlet Başkanı Hugo Chavez, 2008 yılının Temmuz ayında İspanyol Santander bankasına ait Banco de Venezuela’yı kamulaştıracağını açıkladı.
Yaklaşık bir sene süren müzakerelerden sonra Santander, Venezuela şubesini 1.050 milyon dolara devlete satmaya razı oldu.Aynı yıl Ekvador hükümeti de İspanyol petrol devi Repsol ile yürütülen görüşmelerde çıkan anlaşmazlıklar nedeniyle sözleşmesinin bitiminden önce feshedildiğini duyurdu .
İspanyol Şirketlerine Latin Amerika’dan Darbe Üstüne Darbe
Latin Amerika’da büyük yatırımları bulunan İspanya’nın çok uluslu şirketleri, hükümetlerin kamulaştırma politikalarıyla darbe üstüne darbe yiyor.