Gül diyari olarak bilinen Isparta, hali denilince akla ilk gelen sehirlerden biri. 12. yüzyildan bu yana varligi bilinen ancak gelisen teknoloji ile görkemli günlerini geride birakan Isparta haliciligi, Yozgat’in Yenifakili ilçesinde yasatilmaya çalisiliyor. Yenifakili Belediye Baskani Soner Yalçin tarafindan kurulan hali ve kilim dokuma atölyesinde, Kirgiz Türkü kadinlar Isparta halilarini aslina sadik kalarak ilmek ilmek dokuyor.
Zorlu doga kosullari ve hastaliklar nedeniyle 1980´li yillarda Afganistan´in Pamir Yaylasi´ndan göç ederek 1982´de Türkiye´ye getirilen Kirgiz Türkleri, Van’in Ercis ilçesine 30 kilometre uzakliktaki Ulupamir Mahallesi´nden Yozgat’in Yenifakili ilçesine gelerek yasamlarini sürdürüyor. Kendilerine özgü yasamlari ile dikkat çeken Kirgiz Türkleri, Yozgat’ta hem Türk hem de kendi kültürlerini tanitmaya yönelik çalismalar yürütüyor. Halk Egitimi Merkezince açilan hali dokuma kursuna katilan kadinlar, burada hem geleneksel hali dokumaciligini gelecek kusaklara aktariyor hem de ürettikleri halilari satarak aile bütçelerine katki da bulunuyor. Usta ögreticiler gözetiminde tezgah basinda geçerek hali dokuyan kadinlar, Türk kültürünün çesitliligini yansitan motifleri rengarenk iplerle halilara isliyor. Her metrekaresinde binlerce dügümün bulundugu el emegi göz nuru halilari ilmek ilmek isleyen Kirgiz kadinlari, özellikle ismiyle bir dönem dünya çapinda nam yapmis Isparta halilarini tezgahta dokuyarak geleneksel ve kültürel degerleri yasatmaya çalisiyor.
“Bir meslek bir sanat ögrendik”
Hali dokuma atölyesinde Isparta halisi dokudugunu söyleyen Nusha Bildirici, “Ailemize katki saglamak hem de güzel zaman geçirmek için hali dokuyoruz. Biz Kirgiz Türkleriyiz, geleneksel olarak hali dokuyoruz. Burada hem ögreniyoruz hem de zamanimizi bosa geçirmemeye çalisiyoruz. Aile bütçemize katki da bulunuyoruz. Bir meslek bir sanat ögrendik. Isparta halisi yapiyoruz. Benimki bahari senlendiren bir desen, onu dokuyorum” dedi.
“Hali dokumaciligini yasatiyoruz”
Unutulmaya yüz tutmus hali dokumaciligini yasatmak için çalistiklarini anlatan Fatmanur Türk ise “Biz Kirgiz Türkleri olarak burada unutulmaya yüz tutmus kültürlerimizi gerçeklestiriyoruz. Hali dokumaciligi yapiyoruz. Isparta yün halilari suanda yaptiklarimiz. Onun disinda kendi motiflerimizi çikartiyoruz. Ben kendi harçligimi, burada bulunan bayanlarda kendi harçliklarini çikartiyorlar. Bir meslek bir sanat ögreniyoruz. Unutulmaya yüz tutmus bu kültürü yasatiyoruz burada” seklinde konustu.
“Aile bütçemize katkida bulunuyoruz”
Hacer Isik da, “Burada hali dokuyor ve geleneksel bir sanati yasatmaya çalisiyoruz, ailemize katkida bulunuyoruz. Elimizden geldigince ögreniyor ve burada dokuyoruz. Ürünleri satarak aile bütçesine katkida bulunuyoruz.” ifadelerine yer verdi.
Isparta Halilarina Kirgiz Eli Degdi
Desenleri, ilmigi, yün ve pamuk kalitesiyle dünya çapinda ün yapan, özellikle Uzakdogu ve Arap ülkelerinden meraklilarinin ilgi gösterdigi el dokumasi Isparta halilari, Yozgat’ta Kirgiz Türkü kadinlar tarafindan dokunuyor.
