TBMM Dışişleri Komisyonu Başkanı Murat Mercan : Beyaz bayrak çekmiş bir gemiye müdahale ederken silah kullanmanın anlatılabilir tarafı yok . Savaş hukukuna aykırı . İsrail karasularında olmuş olsa belki hakları doğabilirdi . Olaylar çok endişe verici . Türk milleti tepkilerini kendilerine yaraşır şekilde ortaya koymalı , provokasyona gelmemeli . İsrail ' in yaptıklarını tüm dünya izliyor , imajları zaten kötüydü . İsrail büyükelçisi çağırıldı . Gelişmeleri sükunetle izlemek lazım . Bundan sonraki süreç İsrail ' e bağlı biraz da . Eğer bu Türk bandrolü olan gemilere , Türk pasaportu taşıyan sivil insanlara müdahale ettilerse Türkiye ' nin bunu çok ciddi ele alacağı belli . Eğer İsrail bu bölgede illa benim dediğim olacak inadından vazgeçip Türkiye ile işbirliğine girerse sorun biter . Bu da hayal gibi gözüküyor . Bu nedenle bu gerilimin artma olasılığı maalesef vardır . İsrail ' e bu gerilimi tırmandırmamasını tavsiye ederim . Türkiye ili ilişkisi sağlıklı olmayan , bölgede hiç dostu olmayan İsrail ' in varlığını nasıl sürdüreceğini düşünmesi lazım . Türkiye her şeyi göze alabilecek büklükte bir ülkedir . Bölgede doğru bildiğini uygulamada cesur davranmaktadır . Bu nükleer silahlanma konusunda da böyledir .
CHP İstanbul Milletvekili Onur Öymen : Bu olayla Türkiye ilk defa Ortadoğu ' daki bu çatışmaların içine çekilmiştir . Önümüzdeki dönemde , ortaya daha da vahim bir tablonun çıkması kaçınılmazdır . Türkiye-İsrail ilişkileri eskisi gibi olmayacaktır . Kamuoyunda büyük bir tepki dalgası oluşacaktır . Türkiye ' de yaşayan Musevi vatandaşlar için hükümet özel önlem almalıdır .
Eski Büyükelçi İnal Batu : Türkiye kötü bir güne uyandı . İsrail devletler hukukunu hiçe sayan kanlı yeni bir zorbalık eylemi gerçekleştirdi . Hadisenin çeşitli boyutları var . İsrail ' in tek değer verdiği ABD ve Obama yönetimi bu kanlı müdahaleden evvel ne gibi uyarılarda bulundu İsrail ' e ve şimdi ne yapacak? Ve Türkiye ' nin de etkili olması lazım ABD üzerinde . Madem biz İsrail ' in bekçiliğine soyunduk şimdi artık bu işi götürmemiz lazım . İlk konuşacağım ülke ABD olmalı , sonra Mısır . Mısır , Gazze ' ye uygulanan insanlık dışı ablukanın sorumlularındandır . BM Güvenlik Konseyi ' nde Türk delegasyonunun süratle bir karar tasarısı hazırlayıp gündeme aldırması lazım . AB nezdinde temaslarda bulunmak lazım . İsrail ' e ikili ilişkilerde tepki gösterilmeli . Diplomatik noktalarda çok yönlü tepkiler göstermemiz gerekli .
Cihan Haber Ajansı Genel Müdürü Abdulhamit Bilici : Bütün dünyanın büyük bir tepki gösterip Türkiye ' nin yalnız bırakılmaması lazım . Tepkilerin de kesinlikle İsrail ' in durumunu mazur gösterir bir tarzda olmaması gerekli . Sağduyuyu kaybetmeden serinkanlı bir şekilde Türkiye tepkisini göstermeli . İsrail bu eylemi nedeniyle mahkum edilirse belki bundan sonrası için Gazze ' deki ambargo da kalkabilir . Orada 4 yıldır insanlık dışı bir durum yaşanıyor . İsrail normal ülke olsaydı bu mahcubiyetle insan içine çıkamayacak durumda olurdu .
Ortadoğu uzmanı Hüsnü Mahalli : İsrail insan haklarına saygı göstermediğini kanıtladı . İsrail ' in barış yapabileceğine , İsrail ' le barış yapılabileceğine inanan var mı hala? Buna inanmak mümkün değil . Hala İsrail ' in hukuka saygı , insan haklarına saygı çerçevesinde hareket edeceğini düşünenler var mıdır? İsrail , böyle davranamayacağına yönelik çok güzel bir kanıt sundu . İsrail bunu kurulduğu günden , hatta çok daha öncesinden beri yapıyor , farkında değil miyiz? Bunun çok daha fazlasını da yapabilirdi , bütün yardım gemilerini bombalayabilir , oraya gelen bütün insanları öldürebilirdi . Bu terördür .
Gazeteci Nihal Bengisu Karaca : Türk yönetiminin gerektiğinde sertleşen ve uluslararası yaptırıma teşvik etmesi gerekiyor . Bunu dünyaya anlatması kendisinin de siyasi yaptırıma gitmesi , sert politikalar uygulaması gerekiyor . Vicdanı dağılmış , incinmiş insanlara haklı olduğunu gösterecek politikalar uygulanmalı . Bu bir Yahudilik meselesi değil , Siyonizm ' in geldiği noktadır . Siyonizm ' in terörde geldiği noktayı görüyoruz bütün dünya olarak . Bunun bir din savaşı görüntüsüne dönüştürecek şekiller alınmasının önüne geçilmeli , provokasyonlara izin verilmemelidir . Yaşanan olaydan sonra İsrail ' le bağlar tümüyle koparılma noktasına gidilir . İsrail ilişkileri bakımından kötü günler yaşanacak gibi görünüyor . Kan akıtarak One Minute ' nin bedelini ödettiler . Ortadoğu ' nun jandarması olarak bilinen İsrail , kimi zaman sahipleri adına huzursuzluk çıkarıyor kimi zaman da kendi için huzursuzluk çıkarıyor .
Bilgi Üniv . Öğretim Üyesi Prof . Dr . İlter Turan : Her halükarda sanıyorum İsrail kendini çok yönlü bir baskı altında hissettiği için panik halinde ve yapılması hukuka uygunluğa son derece tartışmalı eylemlere girişmektedir . İsrail haklı olduğunu dünya kamuoyuna anlatmaya çalışacaktır . Fakat uluslararası kamuoyunda bu müdahaleye büyük tepkiler olacağı kesin . Zannediyorum İsrail ' in uluslararası ortamda anlayışla karşılanması ve destek bulması pek mümkün değil .
Today ' s Zaman yazarı Ayşe Karabat : Amaç yalnızca insani yardım değildir . Amaç Gazze ' ye üç yıldan beri süren blokajı , ambargoyu delebilmektir . Gazze ' de yaşayan her beş kişiden dördü dışarıdan gelecek yardıma muhtaç . Yüzlerce insan ağır hastalıklarla mücadele ediyor ama Gazze ' den dışarı çıkamıyor . Dolayısıyla bu ambargonun delinmesi son derece meşru bir durum . İsrail ' in önlemek istediği bu ; gemidekilerin de asıl yapmak istediği buydu . Dünyada bazı diplomatik kurallar değişti . Ülkelerin müdahale edemediği yerlerde ve zamanlarda artık kendisini dünya vatandaşı olarak tanımlayan kişiler devreye giriyor . Zaten bu yardım filosundakiler kendisini dünya vatandaşı olarak tanımlıyorlardı . Gazze ' de insani durum tam bir içleracısı . Orası adeta tam bir açık hava hapishanesi .
İşadamı Sami Kohen : İsrail ' in daha da yalnızlaşmasına , baskı altında kalmasına yol açacaktır . Türkiye-İsrail ilişkileri daha da gerilecektir . Çok ciddi bir gelişme . Bundan sonra ne olacağını tahmin etmek çok zor . Önümüzdeki saatlerde İsrail bu gemileri , insanları ne yapacak? Orada tavrını gözden geçirecek mi , böyle mi devam edecek bilmiyoruz . Eğer bir şekilde aynı tavrını sürdürürse çok ciddi bir olayla karşı karşıya kalacağız . Tepki sadece söylemle kalmayabilir . Bu bir savaş nedeni olmaz , o noktaya geleceğini tahmin etmiyorum . Başbakan seyahatte şu an . Değerlendirmektedirler bu durumu . Ama savaştan önce başka yapılabilecek şeyler vardır . Böyle bir durum zaten çok daha vahim olur . Daha çok erken . Türkiye tepkisini gösterecektir .
Prof . Dr . Doğu Ergil : İsrail , kendi ideolojisine göre vaat edilmiş topraklarda kurulmuş bir devlet . Onlar için o topraklar üzerindeki egemenlik Tanrı vergisidir . Toprak her hal ve şart altında korunmalıdır . Bu amaca ulaşmak için insani mülahazalar ve hukuk hiç önemli değildir . Bu egemenliğin ve o toprakların korunması onlar için birincil varlık nedenidir . Gazze ' deki Filistin halkının varlığı İsrail için tehdit olarak görülmektedir . Şimdi Gazze ' ye yardım da onların terörist olarak nitelendirdiği örgüte bir yardımdır . İsrail kendi ulusal varlığına tehdit olarak her şeyi kolaylıkla ortadan kaldırabilmekte . İsrail ' in arkasında yaptığı işleri meşru gören bir ABD olduğu müddetçe bu pervasızlık sürecektir . Ahlaki olarak İsrail fırlanmıştır . İnsani olarak İsrail cani olarak görülmektedir . Dünya vatandaşları olarak bir uluslar arası toplumu örgütlemek ve bunu bu yardım organizasyonlarından daha büyük bir şekilde yapmak lazım . Dünya artık İsrail ' i askeri ve siyasi olarak değil bu şekilde insani olarak karşısına almalı . "
Uluslararası İlişkiler Uzmanı Soli Özel : Olabilecek en kötü senaryo gerçekleşti . Ortadoğu ' da dengeler eskisi gibi olmayacak . İsrail ' in yeryüzünde bir meşrutiyeti yok zaten . Şimdi yaptıklarıyla bu daha fazla tartışılacak . Olabilecek en kötü senaryo gerçekleşti . İsrail ' in bir müdahalede bulunması bekleniyordu ve bunu zaten kendileri de söylemişlerdi . Ama tek ümit , bu müdahalenin ölümlü bir müdahale olmamasıydı . Ama bu da oldu . Bu olay dünyada büyük bir tepkiye yol açacaktır . Çok vahim sonuçları olacak olayın . Bu bir Musevi düşmanlığına dönüştürülmemeli . Yapılanlara elbette sessiz kalınmamalı ama provokasyonlar da olmamalı . Şimdiye kadar sağduyulu davranıldı , bundan sonra da bu şekilde davranılmalı , meşru şekilde tepkiler ortaya konulmalı . Her ülkenin karasuları 12 mildir ama İsrail bunu 58 mile çıkardı . Bu davranış biçimi bize yaptığının meşru olmadığını gösteriyor . Ölenlerin hangi ülke uyruklu olduğunun bir anlamı yok . Türkiye İsrail arasındaki ilişkiler yeniden gözden geçirilecek . Türkiye ' nin İsrail ile Suriye arasında arabuluculuk yaptığı dönemde bunun yaşanması tepki ile karşılanması gereken bir durum .
