İsrail'in Kahire Büyükelçiliğinin Yeniden Açılması

AA muhabirine değerlendirmelerde bulunan Mısırlı uzmanlar, İsrail'in Kahire Büyükelçiliği'nin yeniden açılmasının arkasında, "elçiliğin varlığını gerekli kılan bazı uluslararası yasal zorunluluklar, iki ülke arasındaki ortak siyasi çıkarlar, Mısır tarihinde daha önce benzeri görülmemiş şekilde güçlenen İsrail-Mısır ilişkilerini taçlandırmak ve 4 yıl önce gerçekleşen bir baskın sonrasında kapatılan büyükelçiliğin yıllar sonra aynı gün açılarak Mısır halkına mesaj vermek" gibi nedenler yattığını belirtti.

- Uluslararası alandaki yasal zorunluluklar

İsrail uzmanı Tarık Fehmi, İsrail Büyükelçiliğinin yeniden açılmasının en önemli nedeninin "ilişkilerin tabi bir şekilde sürmesi için büyükelçiliğin varlığını gerekli kılan bazı uluslararası alandaki yasal zorunluluklar" olduğunu savundu.

İsrail-Mısır ilişkilerinin iyi gittiğini, anlaşmazlığı doğuracak herhangi bir gerginliğin olmadığını dile getiren Fehmi, bunun neticesinde de böyle bir adım atılarak büyükelçiliğin açıldığını söyledi.

-İki ülke arasındaki ortak çıkarlar

Uluslararası İlişkiler uzmanı Said el-Lavendi de "Mısır halkı, Kahire ile Tel Aviv arasındaki her türlü yakınlığa şiddetle karşı çıksa da iki ülke arasındaki ortak çıkarlar, tarafları diplomatik ilişkileri normalleştirmeye götürdü" değerlendirmesinde bulundu.

İsrail Büyükelçiliğinin yeniden açılmasının, iki tarafın da bir anlamda siyasi çıkarlarını sağlam bir temele oturtmak amacı taşıdığını ifade eden Lavendi, şunları kaydetti:

"İsrail, kendisini siyasi ve güvenlik alanında istikrar isteyen Ortadoğu ülkesi olarak görüyor. Komşusu Mısır'daki istikrar da İsrail'in lehine."

Lavendi, Mısır'ın İsrail ile ilişkilerinin en üst düzeyde yeniden başlaması şeklindeki bu adımını, "Bölgede hakim olan istikrarsız ortamda, İsrail cephesinin teskin edilmesi ve bu ülkeyle herhangi bir düşmanlık içine girilmemesi için Mısır yönetimi tarafından gösterilen siyasi bir zeka" olarak nitelendirebileceklerini ifade etti.

İsrail'in Kahire'de Büyükelçilik açmasının Filistin davasına olumsuz bir etki oluşturma ihtimalini uzak bulduğunu belirten Lavendi, "Filistin davası, ne olursa olsun Mısır yönetiminin öncelikleri arasında kalmayı sürdürecek" dedi. Lavendi, Gazze'deki direniş güçlerine karşı Kahire ve Tel Aviv arasında herhangi bir askeri işbirliği olacağı şeklindeki görüşlere ise katılmadığını dile getirdi.

Öte yandan Mısırlı düşünür ve Filistin uzmanı Muhammed Seyfuddevle ise ülkesinin İsrail'e yeniden Büyükelçilik açmasına izin veren tavrını eleştirdi.

- Güçlenen İsrail-Mısır ilişkilerini taçlandırmak

Seyfuddevle, "Yaşanan, Mısır tarihinde daha önce benzeri görülmemiş şekilde güçlenen İsrail-Mısır ilişkilerini taçlandırmaktan başka bir şey değil. Öyle ki ABD ve İsrailli uzmanlar bu ilişkinin Mısır tarihinde görülmemiş bir şekilde derinlik kazandığını ifade ediyor" dedi.

ABD'ye göre İsrail-Mısır ilişkilerinin arabulucu gerektirmeyecek bir düzeyde olduğuna işaret eden Seyfuddevle, "Mısır'ın Gazze Şeridi ile arasında tampon bölge oluşturduğu, Refah Sınır Kapısı'nı kapattığı ve tünelleri yıktığı bir dönemde, iki ülke arasındaki çok uluslu gücün de çekilebileceğini" savundu.

Seyfuddevle, Mısır ve İsrail arasındaki tüm bu samimi görüntünün arkasında, "mevcut Mısır yönetiminin İsrail aracılığıyla uluslararası arenada kabul görme çabasının yattığını ve bu konuda nispeten başarılı olduğunu" ileri sürdü.

- Dört yıl sonra aynı gün açılarak devrimcilere 'biz buradayız' mesajı

Büyükelçiliğin açılması için 9 Eylül tarihinin özellikle seçildiğini dile getiren Seyfuddevle, "Devrik Cumhurbaşkanı Hüsnü Mübarek'in yargılanmasını isteyen göstericilerin 9 Eylül 2011'de düzenlediği baskının ardından Kahire'deki elçiliğini kapatmak zorunda kalan İsrail, açılış için aynı günü seçerek Mısır halkına ve devrimcilere 'biz buradayız' mesajı vermek istedi" diye konuştu.

İsrail hükümeti sözcüsü Ofir Gendelman, dün, İsrail'in, 4 yıl aradan sonra Kahire Büyükelçiliği'ni yeniden açtığını duyurmuştu.

Gendelman, Dışişleri Bakanlığı Genel Direktörü Dore Gold başkanlığında bir heyetin büyükelçiliğin açılış törenine katılmak üzere Kahire'ye gittiğini, törene Mısır Dışişleri Bakanlığı'ndan yetkililer, ABD'nin Kahire Büyükelçisi, İsrail'in Kahire Büyükelçisi Haim Koren ve elçilik çalışanlarının katıldığını belirtmişti.

İsrail, Mısır'da devrik Cumhurbaşkanı Mübarek'in yargılanmasını isteyen göstericilerin, 9 Eylül 2011'de düzenlediği baskının ardından Kahire'deki elçiliğini kapatmak zorunda kalmıştı.

Mısır'da askeri darbeyle görevinden alınan Cumhurbaşkanı Muhammed Mursi yönetimi de İsrail'in Gazze'ye düzenlediği saldırının ardından Kudüs Büyükelçisi'ni Kasım 2012'de geri çekmişti. Uzun bir aradan sonra Mısır, Kudüs'e bu yılın başında büyükelçi atamıştı.