İto'dan Osmanlı Çarşı Kültürü Kitabı

  Tarih ve Medeniyetin Beşiği Çarşılar adlı kitabı için Türkiye’nin dört bir yanına giden Öztürk , arastalar ile bedestenleri dolaştı ; esnaflarla mülakat yaptı . Kitabında Ahilik geleneğinden yararlanırken , bedestenler ve çarşıların hem tarihi hem kültürel katkılarına değindi .


İstanbul Ticaret Odası ( İTO ) yayınlarından çıkan kitapta zeytin , incir ve üzümün yetiştiği bölgelerde önemli uygarlıkların egemen olduğuna işaret edildi . Tarih ve Medeniyetin Beşiği Çarşılar’da ; ticarette atılımın 14’üncü asırda Osmanlı Devleti ile başladığı vurgulandı . Sınırları genişleyen devletin gittiği her yere kültürünü taşıdığı , çarşıları da kendine özgü mimarisi ile inşa ettirdiği belirtildi .


Eserde , “Osmanlı’da ticari kuralları devletle birlikte Ahilik teşkilatı belirler . Sonra sırasıyla vakıflar ve gönüllü kuruluşlar devreye girer . Yönetenelerin yönettiği bir ticaret anlayışından ziyade çalışanların yönettiği bir ticari kültür hâkim olur çarşı-pazara . Böylece 14’üncü asırdan 17’inci asıra dek kesintisiz , 19’uncu asrın ortalarına dek de kesintili olarak ‘insan odaklı bir medeniyet ve alışveriş kültürü’ denizaşırı ülkelere kadar gider ve kendisini kabul ettirir . ” denildi .


Kitap için havadan ve karadan binlerce kilometre yol kat edildi . Edirne’den Mardin’e , İzmir’den Tarsus’a , Safranbolu’dan Sivas ve Urfa’ya gidildi . Buralarda esnafın çayını , çorbasını içen yazar , diyaloglara dayanarak Osmanlı çarşılarının tarihini ve kültürünü yansıtmaya çalıştı . Kaynak olarak da Ahilik teşkilatından ve Evliya Çelebi’den faydalandı .

Tarih ve Medeniyetin Beşiği Çarşılar’da gözlemlerini öne çıkaran Hüseyin Öztürk , bedestelerin , çarşıların bugün kaderine terk edildiğinden , harap bitap halde bırakıldığından dert yandı .