EFSUN ERBALABAN YILMAZ - Izmir'in Menemen ilçesinde yer alan Neonteikhos Antik Kenti'ndeki mezarlarda bulunan kabartma masklar, Iyon savasçisi eslerinin arkasindan yas tutan kadinlarin acisini gözler önüne seriyor.
Kuzey Ege Otoyolu'nun Menemen kesimindeki insaati sirasinda rastlanan antik kent mezarliklarinda 2018 ve 2019'da gerçeklestirilen kurtarma kazilarindan elde edilen essiz buluntular gün yüzüne çikiyor.
Savasçi mezarlarindaki en önemli eserlerden olan ve milattan önce 5. yüzyilda kabartma seklinde yapilmis kadin masklari, restorasyon çalismalari sonrasi Izmir Arkeoloji Müzesinde sergilenmeye baslandi.
Pismis topraktan hazirlanan masklarda, takidan saçlara her detayin düsünüldügü, göz ve yüzlerde hüzünlü bir ifadenin yer aldigi görülüyor. Bölgede 2 bin 500 yil önce kadinlarin, savasçi eslerini kaybettikten sonra matemlerini anlatmak için masklar yaptirdigi, bunlari da ölümden sonra eslik etmesi için mezarliklara koyduklari tahmin ediliyor.
Masklar "Göremediklerinizi Göreceksiniz" projesi kapsaminda kasim boyunca sergide kalacak.
- Yas tutan kadinlarin yüzü ölen eslerine bakiyor
Izmir Arkeoloji Müzesi Müdürü Hünkar Keser, AA muhabirine, masklarin dünya çapinda önemli bir degere sahip oldugunu söyledi.
Ilk kez ziyaretçiyle bulusan masklarin farkli bir hikayesi bulundugunu belirten Keser, kurtarma kazisi çalismalarini söyle anlatti:
"Izmir'den Çanakkale'ye giden Kuzey Ege Otoyolu yapilirken Neonteikhos Antik Kenti kalintilarina rastlandi. Müzedeki uzmanlarla 2017 yilindan itibaren kurtarma kazilarina basladik. Bölgeden antik bir yolun geçtigi ve bu yolun milattan önce 600 yilinda yapildigi ortaya çikti. Yolun çevresinde de nekropol var. Tüm buluntular belgelendi. Antik yolu ve mezarlari kurtarmak için dünyada pek uygulanmamis yöntem denedik. Yolun, taslarin rölövesi çikarildi, rezerv alaninda saklandi. Otoyol çalismalari tamamlandiktan sonra da kodlarina ve egimlerine kadar her sey birebir yerlestirildi, mezarlar da eski yerini aldi."
Kurtarma kazilari sirasinda çok önemli eserlerin ortaya çiktigini ifade eden Keser, bunlar arasinda mezarlara ters birakilmis kadin masklarinin da yer aldigini dile getirdi.
Kadin masklarinin gerdanlik ve küpelerle süslendigini kaydeden Keser, Ionya bölgesindeki isyan ve savaslardaki matem havasinin heykeltirasliga da yansidigini aktardi.
Keser, eski Misir ve Arkaik Yunan heykellerinde kullanilan "frontal stil"in matem havasiyla geride kaldigini ve arkaik gülümsemenin de yerini kas, göz ile dudak çevresindeki üzgün ifadelere biraktigini belirtti.
Böylece heykeltiraslikta ciddi bir stilin ortaya çiktigina isaret eden Keser, "Ölmüs esin ardindan yakilan agit ve matem havasi kendini göstermis. Kadin masklari mezarlara da yüzüstü birakilmis, yani ölen esine bakiyor." diye konustu.
Mezarlara birakilan hediyelere antik dönemde sikça rastladiklarini ancak kadin masklarinin farkli bir özelliginin bulundugunu vurgulayan Keser, "Ölüm her zaman ayrilik, aci getirir. Bu masklarda esinden ayrildigina çok üzülen kadinlari görüyoruz. Onunla birlikte gitmek istiyor ama gidemedigi için bir maskla ölümden sonra da esine eslik etmeye çalisiyor." dedi.
Hünkar Keser, masklarin restore edilerek 3 yilda teshire hazirlandigini, buluntulara iliskin akademik çalismalarin da sürdügünü sözlerine ekledi.
Iyon Savasçilarinin Mezarindan Kadinlarin 2 Bin 500 Yillik 'Hüznü' Çikti
Kuzey Ege Otoyolu insaati sirasinda bulunan ve savasta eslerini kaybeden kadinlarin yüzünü yansitan tarihi masklar, Izmir Arkeoloji Müzesinde ilk kez teshire çikti Müze Müdürü Hünkar Keser: 'Ölüm her zaman ayrilik, aci getirir. Bu masklarda esinden ayrildigina çok üzülen kadinlari görüyoruz. Onunla birlikte gitmek istiyor ama gidemedigi için bir maskla ölümden sonra da esine eslik etmeye çalisiyor'
