Iznik Surlarindaki 'Devsirme' Taslar Dikkat Çekiyor

Iznik’in dört noktasindaki tarihî kapilar ve surlar turistlerin ilgisini çekmeye devam ediyor. M.Ö. 4. yüzyilda insa edilmeye baslayan surlar, Roma ve Bizans devirlerindeki yeni eklentilerle günümüze kadar geldi. Surlar, yaklasik 4 bin 970 metre uzunluguna sahip. Yüksekligi 10 -13 metre arasinda degisen surlarda yuvarlak ve kare seklinde 114 burç bulunuyor.

Iznik’in iki ana caddesinin kesistigi noktadan bakildiginda dört ana kapi görülüyor. Istanbul, Lefke, Göl ve Yenisehir kapilari turistler tarafindan en çok ziyaret edilen yerler arasinda geliyor. Iznik’in dogusunda yer alan Lefke Kapi’da geçen yil restorasyon çalismalari tamamlandi. Istanbul Kapi ile büyük benzerlige sahip Lefke Kapi’nin da kesin yapilis tarihî bilinmiyor. Iznik’e disaridan giriste iki silindirik kulenin arasinda kalin mermer sütunlarin olusturdugu, üst silmesi agaçtan olan dikdörtgen kapi yer aliyor. Kapi üzerindeki kemerin içinin örüldügü görülüyor. Ayrica kapinin sol tarafinda ‘devsirme’, yüksek kabartma görünümü veren bir friz bulunuyor. Üzerinde bulunan insan figürleri çok sikisik olarak gösteriliyor.

Sanat tarihçisi Dogan Özgün Kolaç, “Burasi taç kapi olarak da geçiyor. Geçen yil restorasyonu tamamlandi. Bu restorasyonlarin güzel oldugunu düsünüyorum. Burada bulunmamizin sebebi ise ‘devsirme’ tabir edilen malzeme kullanilmasidir. Baska yerlerde de bunlarin örneklerini görebiliyoruz. Devsirme demek, aslina uygun yapilan yerden alinip, baska yerde kullanilmasidir. Burada kullanilmasinin sebebi malzeme eksikligi ve savaslarda tahribata ugrayan yerlerin güçlendirilmesi. Surlar savasta zarar görünce çevrede bulunan malzemeler kullaniyorlardi” dedi.

Lefke Kapi’nin üzerindeki devsirme taslarin bir lahit mezara ait olabilecegini sözlerine ekleyen Kolaç, “Burada iki parça kabartma malzeme kullanilmis. Burada savas sahnesi görüyoruz. Askerler ve ellerinde kalkanlar görülüyor. Yerde yarali bir insan figürü var. Bir digerinde o döneme ait insanlar, hayvanlar, hayvanlarin yük tasidigi görülüyor. Bu taslarin asil yerlerinin neresi oldugu belli degil. Turizme kazandirildiktan sonra buraya gelen insanlar bu taslari görünce saskinlikla tepki veriyorlar” diye konustu.