Kamu Denetçiliği Kurumu Emekli İkramiyeleri İçin Israrcı

S. AHMET AYTAÇ - Kamu Denetçisi Abdullah Cengiz Makas, Kamu Denetçiliği Kurumu (KDK) olarak emekli ikramiyeleriyle ilgili bir tavsiye kararı aldıklarını ancak tam olarak çözüme kavuşturulmayan konuyu özel rapor olarak tekrar gündeme getirmeye hazırlandıklarını açıkladı.

Kamu Denetçisi Makas, AA muhabirine yaptığı açıklamada, kamuda ve idari işlemlerde vatandaş memnuniyetinin esas alınması gerektiğine vurgu yaptı. KDK olarak hazırladıkları raporların amacının kamu idareleri ile ilgili problemleri tespit edip tıkanan noktaları belirlemek ve yasama organının ve kamuoyunun bilgisine sunmak olduğunu belirten Makas, 'Böylelikle vatandaş memnuniyetine katkı sağlamış oluyoruz. Temel hedefimiz, hem kamu hizmetlerinin kalitesinin artırılması, hem de vatandaş ile devlet arasındaki bağın daha da güçlenmesine katkı sunmaktır' dedi.

Makas, tek başına bir bireyin kamusal yetkilerle donatılmış bir idarenin, gücün karşısında sesini yükseltmesinin çok zor olduğuna dikkat çekerek, 'Hiç bir şey yapmasa bile ombudsmanın, vatandaşın bir şikayetini dikkate alarak, idareye 'Sen bu işi yanlış yapmışsın' demesi bile çok değerli ve anlamlıdır. Bir anlamda denetçinin yaptığı vatandaşın sesi olmaktır' ifadelerini kullandı.

- Emekli ikramiyeleri ile ilgili şikayet

Emekli ikramiyeleri ile ilgili başvurular hakkında kuruma gelen şikayetler olduğunu belirten Makas, 2005 ve öncesinde emekli olmuş ama bir şekilde emekli ikramiyelerini alamamış vatandaşların sıkıntısını çözmek için çaba sarf ettiklerini aktardı.

Makas, şikayetler ve çözümle ilgili süreç hakkında şunları söyledi:

'Olayı ve başvuru sürecini kısaca özetlemem gerekirse, 2005 ve öncesinde emekli olmuş ama bir şekilde emekli ikramiyelerini alamamış vatandaşlarımızın bir kısmı, yargıya gitmiş ve haklarını alabilecekleri kararıyla Sosyal Güvenlik Kurumu'na başvurmuşlar.

Örneğin,1994 yılında emekli olmuşsun, ne kadar ikramiye tahakkuk etmiş, o zamanın para birimiyle, 1 milyon küsur lira. SGK, günümüz şartlarıyla tutardan 6 sıfırı atıyor ve kalan 1 lira küsur kuruşu ikramiye olarak ödüyor. Aslında kurum yargı kararını uyguluyor ama hakkaniyet bu değil. Kurum yetkilileriyle konuştuk, 'Bu hakkaniyet değil' dedik. Kurum buna cevap veremedi. 'Biz bunu tek başımıza yapamayız. Yaklaşık bu durumda olan 300 bin kişi var. Çok büyük bir meblağ tutuyor. Bunun Hazine ve Maliye Bakanlığı boyutu var' dediler.'

Bunu bir sorun olarak gördüklerini ve çözümü için çalıştıklarını belirten Makas, 'Kuruma şunu öneriyoruz. O günkü tutarı ne üzerinden değerlendirirseniz değerlendirin, ister altın, ister başka bir şey ama ortalama bir hesaplama yapın. Vatandaşın hakkını bu günün şartlarında verin, güncelleyerek ödeme yapın. Emekliye haksızlık yapmayın' ifadesini kullandı.

Makas, tavsiye kararının ardından herhangi bir işlem yapılmayan emekli ikramiyeleriyle ilgili konuyu özel bir rapor hazırlayarak yeniden gündeme getireceğini belirtti.

Konuyla ilgili AA muhabirinin ulaştığı Sosyal Güvenlik Kurumu yetkilileri ise, konunun yasal düzenleme gerektirdiğini ve çözümü için çalışıldığını kaydetti.

- 'Bir çok başvuru telefon ve e-posta ile çözülüyor'

Vatandaşın anayasal hakkı olan başvuruların ücretsiz olduğunu, ve internet üzerinden de yapılabildiğini kaydeden Makas, bununla birlikte Cumhurbaşkanı, Meclis yasama faaliyetleri, yargı kararları ve sırf askeri nitelikli faaliyetlerle ilgili başvuru yapılamayacağını kaydetti.

Kanunda, Kamu Denetçiliği Kurumuna telefon, fax, mail hatta sosyal medya gibi tüm iletişim araçlarını kullanabilmesi yetkisinin verildiğini ve bir çok başvurunun telefon veya e-posta yoluyla çözüme kavuşturulduğunu vurgulayan Makas, çözüme kavuşturdukları bir olayı şöyle anlattı:

'Bir yetimin başvurusuyla binlerce yetimin istifade ettiği bir sonuç ortaya çıktı. Kanuna göre,18 yaşına kadar yetim aylığı alınabiliyor. Yetim, 18 yaşından sonra üniversite eğitimine devam ederse aylığı da 25 yaşına kadar devam ediyor. 25 yaşından sonra, yüksek öğrenim bitince ve ikinci bir yüksek öğrenim programına geçince de maaş kesiliyor. İdare bu kanunu 'İkinci yüksek öğrenim nedir?' diye Yüksek Öğretim Kurulu'na (YÖK) sormuş. YÖK de 'İki yıllık yüksek okul yüksek öğrenimdir' diye cevap yazmış. İdare de iki yıllık yüksek okul kazanarak daha sonra derslerinde başarılı olup dikey geçiş yapan bir yetim öğrencinin maaşını, bu cevaba dayanarak kesmiş. Biz de konuyu araştırıp bunun haksızlık olduğunu ve hakkaniyete uygun davranmaları gerektiğini idareye bildirdik. Böylece SGK'nın oturmuş bir teamülü bir genelgeyle değişti. Artık yetim, iki yıllık yüksek okuldan dört yıllık fakülteye dikey geçiş yapınca aylığı kesilmiyor. Ayrıca, Antalya'da 18 yaşına geldiği ve çalışabilecek durumda olduğu iddia edilerek yetim aylığı kesilen ve mağdur olan çaresiz bir down sendromlu vatandaşımıza, çalışmamız sonucunda yetim aylığı bağlanmasına vesile olduk.'

- Kamu Denetçiliği Kurumu nasıl çalışıyor?

Kamu Denetçiliği Kurumu, bir başdenetçi ve 5 denetçiden oluşuyor. Her bir denetçi, kendi alanıyla ilgili dosyalar üzerinde uzmanlarla birlikte çalışıyor. Her bir denetçi, kuruma bir başvuru olmaksızın, kendi inisiyatifiyle özel raporlar da hazırlayabiliyor.

Kamu Denetçiliği Kurumu her yıl sonunda, çalışmalarını içeren bir raporu da Meclis Başkanlığına sunuyor.

Denetçilerin, çözüme ulaştırdıkları konularla ilgili tavsiye kararları ilgili kurumlara gönderiliyor. Bu kararların bağlayıcılığı bulunmuyor ancak çözüm tavsiyesine rağmen gereğini yapmayan kurumlarla ilgili şikayetlerin yargıya taşınması durumunda KDK'nın kararları dikkate alınacağı için bu aşamaya gelmeden sonuca ulaşılıyor.