Birçok çalismasinda Yunanca kaynak kullanmasi nedeniyle alaninda Türkiye’de birkaç isimden biri olan Istanbul Üniversitesi Atatürk Ilkeleri ve Inkilap Tarihi Enstitüsü ögretim üyesi Doç. Dr. Nilüfer Erdem “Sorularla Karamanlilar Anadolulu Ortodoks Türkler” baslikli son kitap çalismasindan hareketle bir konferans gerçeklestirdi.
Rektör Prof. Dr. Erhan Tabakoglu ve çok sayida akademisyen ile ögrencinin katilimiyla gerçeklestirilen konferans Balkan Arastirma Enstitüsü Müdürü Doç. Dr. Ibrahim Kelaga Ahmet’in açilis konusmasi ile basladi.
Doç. Dr. Nilüfer Erdem, Karamanlilarin Osmanli millet sistemi içerisinde Türk dilli, Türkçe konusmalari ve Türkçe disinda baska hiçbir dil bilmemeleri nedeniyle ayri bir konuma sahip olduklarini belirterek basladigi konusmasinda “Karamanlilar diger Ortodoks topluluklardan farkli olduklarinin bilincine sahiptiler. Karamanlica kaynaklara bakildigi zaman kendilerini ‘Anadolulu Hiristiyanlar’, ‘Anadolulu Ortodoks Hiristiyanlar’ olarak adlandirdiklarini ve kendilerini diger Rum milleti içerisinde apayri bir yere koyduklarini görürüz. Agirlikli olarak Karamanoglu Beyligi’nin bulundugu ve oldukça genis bir cografyada yasayan Karamanlilar ile ilgili eserler ancak 18. yüzyil itibariyla karsimiza çikmaktadir. Karamanlilarda Türk kültürüne ait pek çok iz görülür. Örnegin; ata kültü dedigimiz atalarin türbelerini ziyaret etme geleneginin, Müslüman Türklerde oldugu gibi çaput baglama geleneginin ve eski Türklerde olan ates kültünün Karamanlilarda da var oldugunu görürüz. Karamanlilarda, aslinda pek çok eski Türk gelenegi Hiristiyanlikla harmanlanarak ortaya çikmistir. Türk halk kültüründe oldugu gibi kuyruklu yildiz, Karamanlilar tarafindan da ugursuz bir öge olarak kabul edilir. Mübadele, Karamanlilar için kolay bir süreç olmadi. Aslinda onlar Anadolu’da kalmayi çok istemislerdi. Çünkü onlar için Anadolu memleket anlamina geliyordu” dedi.
19. yüzyila kadar birçok Karamanlinin Türkçe isimler tasidiklarini söyleyen Doç. Dr. Nilüfer Erdem, zamanla ekonomik nedenlerle içlerinden kiyi bölgelerine göç etmek zorunda kalanlar oldugunu ve onlarin diger Ortodoks cemaat içerisinde daha iyi bir konuma gelebilmek için Yunanca isimler almaya basladiklarini söyledi.
Özellikle Amerikan misyonerlerin Karamanlilara yönelik faaliyetlerini de irdeleyen Doç. Dr. Nilüfer Erdem, Karamanli din adamlarin bundan rahatsiz olduklarini belirtti.
Yine 19. yüzyil itibariyla Karamanlica nesriyatta din disi eserlerin yayinlanmaya basladigini ifade eden Doç. Dr. Nilüfer Erdem, Karamanlilarin dinsel metinlerine bakildiginda Yunanca ’Theos’ kelimesi yerine Türkçe ’Allah’ ve ’Rab’ kelimelerini kullandiklarini söyledi.
Doç. Dr. Nilüfer Erdem, “Karamanlilar kendilerini daima Türk toplumunun bir parçasi olarak gördü. Hiçbir zaman mübadeleye tabii olacaklarina inanmadilar. Karamanlica yayin yapan gazetelerde bile kendilerini Türk olarak tanimlayan yazilarin varligini görüyoruz. Dolayisiyla mübadele kapsaminda topraklarini terk etmek zorunda kalan birçok Karamanlinin, Yunan asilli birileriyle karsilasmasi ilk defa İçel’den bindikleri gemideki mürettebatla olmustur. Yunanistan’a gittikten sonra birçok Karamanli, Yunanca bilmemesi nedeniyle ciddi zorluklar yasamistir. Mübadele sonrasinda Karamanlilar, Yunanistan’a toplu sekilde yerlestirilmis, yerlestikleri yerlerde kendi geleneklerini yasatmaya devam etmis ve buralara, Anadolu’daki kendi yerlesim yerlerinin, köylerinin isimlerini vermislerdir” diyerek günümüzde üçüncü nesil Karamanlilarin Yunan toplumuna adapte oldugu gerçegini kabul etmek gerektigini söyleyerek sunumunu tamamladi.
Iki saat boyunca devam eden konferans, soru-cevap bölümüyle sona erdi.
'Karamanlilar Açiklamasi Anadolulu Ortodoks Türkler' Konferansi
Trakya Üniversitesi, Balkan Arastirma Enstitüsü tarafindan düzenlenen “Karamanlilar: Anadolulu Ortodoks Türkler” baslikli çevrim içi konferansta Istanbul Üniversitesi’nden Doç. Dr. Nilüfer Erdem’i konuk etti.
