Katı Atıklar Kadınların Elinde 'Enerjiye' Dönüşüyor

HALİL FİDAN - Şanlıurfa'da hayata geçirilen ve çalışanlarının büyük kısmı kadın olan katı atık depolama tesisinde işlenen çöplerden elde edilen enerjiyle günlük 30 bin konutun elektriği karşılanıyor.

Son yıllarda birçok alanda gelişen Şanlıurfa'nın nüfusu da giderek artıyor. Bu anlamda zaman zaman elektrik kesintilerinin yaşandığı kentte, son yıllarda hükümetin desteğiyle yetkililer ve girişimciler, özellikle yenilenebilir enerjiye yönelik yatırımlara ağırlık veriyor.

Şanlıurfa Büyükşehir Belediyesi de bu kapsamda merkez Eyyübiye ilçesindeki Yenice Mahallesi'nde 110 bin metrekare üzerinde kurduğu tesiste elektrik üretimine başladı.

Çöp depolama, istifleme, çöp ayrıştırma ve çöpten elektrik enerjisi üretme alanları bulunan tesiste enerji elde ediliyor.

Kent ve ilçelerde toplanan çöpler, kamyonlarla tesise taşınıyor. Tesiste görevliler tarafından ayrıştırılan çöplerden, iş makineleriyle istiflendikleri depolama alanında metan gazı elde ediliyor.

Borularla tesise aktarılan metan gazı ise sonrasında enerjiye dönüştürülüyor. Günlük yaklaşık 2 bin ton çöpün işlendiği tesiste ayda 30 milyon kilovatsaat elektrik üretimi yapılıyor. Günlük yaklaşık 30 bin konutun ihtiyacını karşılayacak miktarda enerji üretilen tesisten elde edilen gelir, kente yatırım olarak dönüyor.

Şanlıurfa Büyükşehir Belediye Başkanı Nihat Çiftçi, AA muhabirine, kentin her anlamda büyüdüğüne dikkati çekerek, çok önemli ve çevreci bir projeyi faaliyete geçirdikleri için mutlu olduklarını söyledi.

Tesisin aynı zamanda kadınlar için de önemli bir istihdam yerine dönüştüğünü anlatan Çiftçi, şöyle devam etti:

"Şanlıurfa'mız bu tür geri dönüşümlü projelerle daha da gelişecektir. Burada hem katı atıktan enerji üretiyoruz hem kadınımıza istihdam oluşturuyoruz. Bu tesiste aslında kadın istihdamına önem veriyoruz. Yüklenici firmamız yaklaşık 150 kadını istihdam ediyor. Hem çevreci bir proje hem de katı atığın en iyi şekilde değerlendirildiği bir çalışma. Kendi atığımızdan enerji ürettiğimiz için kurum olarak karlı çıkıyoruz. Kadın istihdamı açısından Şanlıurfa çok önemli bir yerde duruyor. Kadınlara ne kadar çok istihdam oluşturursak, onları ne kadar ayakları üstünde durmalarını sağlarsak, o kadar aile ekonomisi güçlenmiş olur. Dolayısıyla aile barışına katkı sağlıyoruz ve bu anlamda proje sosyal bir çalışma olarak da önemli."

- "Enerjiyi şehir şebekesine dahil ediyoruz"

Katı atık tesisinin müdürü çevre mühendisi Vedat Turmak da yaklaşık 3 yıl önce faaliyete geçen tesis sayesinde enerji üretilmeye başlandığını belirtti.

Şanlıurfa'nın 13 ilçesinden günlük olarak gelen yaklaşık 2 bin ton çöpü, çeşitli evrelerden geçirdikten sonra elektriğe dönüştürdüklerini ifade eden Turmak, şöyle konuştu:

"Çöpler önce ön ayrıştırma tesisine giderek ayrıştırılıyor. Ardından kalan organik çöpleri sahada stokluyoruz, üzerini toprakla örtüyoruz. Daha sonra belirli bir sürenin ardından oluşan metan gazını yerleştirdiğimiz yatay ve dikey borularla tesise taşıyoruz. Tesise çektiğimiz gazı arındırdıktan sonra motorlara gönderiyoruz. Şu an itibarıyla saatte 2 bin metreküp metan gazını bertaraf edip elektriğe çeviriyoruz. Bu şekilde ayda yaklaşık 30 bin konutun enerji ihtiyacını karşılıyoruz. Bunun yanı sıra atmosfere karbon salınımı vermiyoruz. Aylık ortalama 2 bin 500 megavat elektrik üretiyoruz. Ürettiğimiz enerjiyi direkt olarak şehir şebekesine dahil ediyoruz."

Turmak, tesis sayesinde Şanlıurfa'nın çevresinde çöp yığınlarının ve pis kokuların oluşmasının da engellendiğine de dikkati çekti.

- "Kötü kokuları önledik"

Söz konusu bölgedeki arsaların daha önce çöpten ve kötü kokudan dolayı maddi değerinin düştüğüne dikkati çeken Turmak, şunları kaydetti:

"Burada 300 civarında personelimiz var, bunların büyük kısmı kadınlardan oluşuyor. Bu tesis olmasaydı burada oluşan metan gazı kötü kokuya sebep olacaktı. Biz bu tesisle kötü kokuyu da engellemiş olduk. Ayrıca çevredeki arazilerin değeri de artmış oldu. Çünkü çöpün yakınında olduğu için buradaki arsaların maddi değeri düşüktü. Maddi anlamda da çok katkımız oldu. Kısaca burası yaşanabilir hale geldi. Diğer taraftan atmosfere verilecek kötü gazların önleyerek maddi değeri ölçülemeyecek seviyede bir çevre katkısına vesile oluyoruz. Bunun yanı sıra ayrıştırdığımız bazı malzemeleri geri dönüşüme göndererek çevreye zararını da önlemiş oluyoruz. Çevreye zararı minimize etmiş oluyoruz."