Kazakistan'dan Kırgızistan'a 'Aral'ı Canlandırma' Önerisi

Kazakistan Çevre, Jeoloji ve Doğal Kaynaklar Bakanı Magzum Mirzagaliyev, Kırgızistan'a Aral'ı Kurtarma Fonu (IFAS) çerçevesinde iş birliğini canlandırmayı önerdiklerini söyledi.

Mirzagaliyev, düzenlediği basın toplantıda, Aral Gölü'nün kurtarılması için 1993'te Kazakistan, Kırgızistan, Özbekistan, Türkmenistan ve Tacikistan arasında kurulan IFAS'ın mevcut çalışmaları hakkında bilgi verdi.

Fonun aktif şekilde çalışmalar yürüttüğünü belirten Mirzagaliyev, ancak Kırgızistan'ın 2015'te IFAS'ın faaliyetlerinden çekilmesinin fonun faaliyetlerinde bir sorun olduğunu söyledi.

Bakan Mirzagaliyev, "Bir hafta önce (Kırgızistan'ın başkenti) Bişkek'te meslektaşlarım ve hükümet üyeleriyle görüştüm. Kırgızistan'a IFAS çerçevesinde iş birliğini yeniden canlandırmayı önerdik." dedi.

Kırgızistan'ın fona üyeliğinin Kazakistan için önemini vurgulayan Mirzagaliyev, Aral Gölü'nü besleyen Siriderya'nın (Seyhun) suyu Kırgızistan'ın Narın Nehri'nden aldığını dile getirdi.

Mirzagaliyev, 5 ülkeyi birleştiren IFAS'ın aktif çalışmasının Kazakistan ve diğer Orta Asya ülkeleri için önemli olduğunu vurguladı.

Aral Gölü'nün Kazakistan kısmında inşa ettikleri Gök Aral Barajı sayesinde 27 milyar metreküp suyu biriktirdiklerini kaydeden Mirzagaliyev, "Aral Gölü'nün Kazakistan kısmı her geçen yıl büyüyor. Bununla kalmıyoruz. Sorunun çözümü için bölgedeki beş ülke çalışmaları sürdürmeliyiz." diye konuştu.

Bakan Mirzagaliyev, geçen hafta yaptığı açıklamada, bu yıl Türkistan eyaleti tarım alanlarının sulaması için Kırgızistan'dan Narın-Siriderya havzası üzerinden 300 milyon metreküp su aldıklarını, gelecek yıl 550 milyon metreküp su isteyeceklerini söylemişti.

Kırgızistan, 2016 yılında IFAS'ın bölgedeki bazı ülkelerin su kullanımında hidro enerji yönünü dikkate almadığını, fonda reformların yapılması önerisinin göz ardı edildiğini savunarak IFAS'ın faaliyetlerine katılımını dondurma karar aldığını açıklamıştı.

Orta Asya'nın en büyük nehirleri Amuderya (Ceyhun) ve Sırderya (Seyhun) sularının, eski Sovyetler Birliği döneminde tarım ve pamuk arazilerinin sulanması için plansız kullanılmasıyla Aral Gölü'nün yüzde 90 kurumasına neden olmuştu.

Gölcüklere bölünen Aral'ı yeniden canlandırmak için 1993 yılında Kazakistan, Kırgızistan, Tacikistan, Türkmenistan ve Özbekistan arasında kurulan IFAS, 25 yıldır gölün çevreye ve bölge halkına olumsuz etkilerini gidermeye çalışıyor.