'Kazakistan İle 4-5 Milyar Dolarlık Ticaret Hedefini Yakalayacağız'

ALİİA RAİMBEKOVA - Türk-Kazak İşadamları Birliği (TÜKİB) Başkanı Fırat Develioğlu, Türkiye'nin Kazakistan ile arasındaki 2,5 milyar dolar civarında olan ticaret hacminin birkaç yıl içinde 4-5 milyar dolara çıkacağını belirterek, "Bunu önümüze Cumhurbaşkanı Erdoğan bir hedef olarak koymuştu. Biz bunu önümüzdeki kısa zaman içinde yakalayacağız." dedi.

Develioğlu, Kazakistan'ın 1991'de bağımsızlığını ilan etmesinden hemen sonra ülkeye ilk olarak Türk firmalarının geldiğini, yatırım yaptıklarını ve üretime başladıklarını belirterek, "Telekomünikasyon operatörlerini satın aldılar, bankalar kurdular. Kazakistan’ın Batılı manada ekonomik sisteme geçişine Türkler ön ayak oldu." ifadelerini kullandı.

Ülkedeki çağdaş ilk 5 yıldızlı otellerin de Türkler tarafından yapıldığına işaret eden Develioğlu, şöyle konuştu:

"Batı’daki binalara benzer binaları yine Türk iş adamları yaptı. Bu yıllar içinde Türk iş adamlarının bir derneği oluştu. Fakat daha sonra derneğin içine kimin girip çıktığı belli olmayınca o dernek geçersiz hükme geçti ve onun hemen arkasından 2016’da Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın uygun bulmasıyla ve Kazakistan Cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayev’in kabulüyle TÜKİB'i kurduk."

Develioğlu, şu anda Kazakistan’da 3 bine yakın Türk firmasının faaliyet gösterdiğini dile getirerek, Kazakistan'daki Türk sermayesinin yüzde 90'ının TÜKİB çatısı altında temsil edildiğini söyledi.

Misyonlarının Kazakistan'daki Türk iş adamlarının sorunlarını çözmek ve onların uygun şartlarda çalışmalarını sağlamak olduğuna dikkati çeken Develioğlu, "Kazakistan, yatırım yapmak için iyi bir ülke. Burada Türk vatandaşları rahatlıkla işlerini yapabilirler. Gelsinler, akraba bir halk olan Kazak halkıyla ortak iş, üretim yapsınlar." diye konuştu.

Fırat Develioğlu, Türk iş adamlarının yaşadıkları çeşitli anlaşmazlıkları mahkemeye gitmeden önce dostluk ve kardeşlik yoluyla çözmeye çalıştıklarını, haksızlığa uğradıklarını düşünen Türk vatandaşlarını Kazak devlet kurumlarına yönlendirdiklerini, onların da kendilerine destekçi olduğunu dile getirdi.

Develioğlu, ayrıca Türkiye’de yatırım ve üretim yapmak isteyen Kazak iş adamlarının da Türkiye’de konforlu bir ortamda çalışabilmesini sağlamaya çalıştıklarını ifade etti.

-"Kazakistan'da lojistik sorunlar bulunmamakta"

Kazakistan'ın 200 milyon nüfusa sahip Avrasya Ekonomik Birliği (AEB) pazarı içinde bulunduğunu söyleyen Develioğlu, "Burada demiryolu olduğu için herhangi bir lojistik sorunu bulunmamaktadır. Almatı’da yapacağınız bir imalatı çok rahat St. Petersburg’a, Kaliningrad’a veya Vladivostok’a gönderebilirsiniz." değerlendirmesinde bulundu.

Develioğlu, AEB ülkelerinde Türk malları için ekstra bir vergi alındığını ancak gümrük birliğinde bu verginin olmadığına dikkati çekerek, "Dolayısıyla şu an için AEB ülkelerinin lehine gibi gözükse bile uzun bir vadede her zaman kaliteli standartlarda üretilen Türk malları bu pazarda yerini bulacaktır." ifadelerini kullandı.

- "Bakü-Tiflis-Kars demiryolu lojistik ve navlun sorunlarını azalttı"

Kazakistan'da lojistik ve navlun fiyatlarının yüksekliği gibi sorunların olduğunu söyleyen Fırat Develioğlu, "Bu da şimdi Bakü-Tiflis-Kars demiryolu hattının harekete geçmesiyle nispeten azaldı." bilgisini verdi.

Develioğlu, söz konusu demiryolu hattının bir ayağı olan Hazar Denizi'ndeki Kazakistan'ın Aktau’da limanının uluslararası standartlara uygun çalışmasıyla Türkiye’ye Çin sınırından başlayan ve Orta Asya üzerinden geçen ticaretin artacağını söyleyerek, şöyle devam etti:

"Çünkü nakliye maliyetleri ve süreleri azalacaktır. Bunlar tüketicilere olumlu yansıyacaktır. Kazakistan ile şu an 2,5 milyar dolar civarında olan ticaret hacmimiz birkaç yıl içinde 4-5 milyar dolara çıkacaktır. Bunu önümüze Cumhurbaşkanı Erdoğan bir hedef olarak koymuştu. Biz bunu önümüzdeki kısa zaman içinde yakalayacağız."

Kazakistan’daki Türk yatırımlarının geçen yıl itibarıyla 3,7 milyar doları bulduğunu aktaran Develioğlu, "Geçen yıl yapılan ek yatırımlarla şu anda bunu 4,5 milyar dolara çıkartmış durumundayız." dedi.

Develioğlu, Kazakistan yatırım şirketi "Kazakh Invest" ile bu yıl Türk yatırımcılara Çin sınırındaki Horgos Ekonomik Bölgesi'nin tanıtımını yapacaklarını kaydederek ayrıca Türk iş adamlarının Türkistan eyaletine yapabilecekleri yatırımlar hakkında seminerler düzenleyeceklerini aktardı.

Kazakistan’da ilk kez yap-işlet-devret modeliyle uygulanmakta olan Büyük Almatı Çevre Yolu İnşaat Projesi'ne (BAKAD) Türk firmaları Alarko ve Makyol konsorsiyumu tarafından başladığını dile getiren Develioğlu, bunun Kazakistan için büyük bir fırsat olacağını ve projenin ülkeyi bir aşama ileriye götüreceğini sözlerine ekledi.