Kırım Tatar Milli Meclisi'nden Kırım'ın Geleceği Beyannamesi

Kırım Tatar Milli Meclisi (KTMM) Başkanı Refat Çubarov, Kiev’de gerçekleşen Kırım Tatar Milli Meclisi (KTMM) toplantısında kabul edilen “Kırım’ın geçici olarak Rus işgali şartları altında Kırım Tatar halkının devredilemez hakları” başlıklı bir beyanname yayınladı. Kırım’ın Rusya tarafından işgalinin geçici olduğu hususunun vurgulandığı açıklamada, ‘‘Kırım Tatar halkının haklarının devredilemez’’ olduğu ve bu hakların korunmasının etkili olarak uygulanması gerektiği hususuna dikkat çekildi.

Yerli halkların kendi kaderini tayin etme haklarının teyit edildiği yazılı açıklamada ayrıca ilgili sözleşmeleri imzalayan devletlerin Birleşmiş Milletler (BM) Tüzüğüne uygun olarak kendi kaderini tayin etme haklarının yerine getirilmesini teşvik etmesi ve ona saygı duyması gerektiği cümlesi yer aldı.

Kırım Tatar Milli Meclis Başkanı Refat Cubarov’un Kırım Haber Ajansı’nda (QHA) yer alan açıklaması şöyle:

‘‘Ukrayna’nın bir parçası olan Kırım Özerk Cumhuriyeti ve Sivastopol kentinin devam eden geçici Rus işgalini reddederek ve ilhak girişimini tanımadığımızı bir kez daha vurguluyoruz. Uluslararası tanıma kavramı çerçevesinde Ukrayna toprak bütünlüğü, egemenliği, birlik ve siyasi bağımsızlığının teyit edildiği 27 Mart 2014 tarihli 68/262 numaralı BM Genel Kurulu kararına ve Kırım Özerk Cumhuriyeti ve Sivastopol kentindeki (Ukrayna) insan hakları durumuna dair 19 Aralık 2016, 19 Aralık 2017 ve 22 Aralık 2018 tarihli 71/205, 72/190 ve 73/263 numaralı BM Genel Kurulu kararları ve “Kırım Özerk Cumhuriyeti ve Sivastopol kenti (Ukrayna), ayrıca Karadeniz ve Azak Denizindeki askerileştirme sorunu” başlıklı 17 Aralık 2018 tarihli 73/194 numaralı BM Genel Kurulu kararlara dayanarak aşağıdaki beyannameyi yayınlıyoruz."

Toplam 4 maddeden oluşan beyannamenin geleceğe yönelik önemli hususları ise şöyle:

"1-Bu açıklamayla uluslararası hukuk tarafından kabul edilen ve garanti edilen Ukrayna’nın bölünemez bir parçası olan tarihi toprakların Kırım’da kendi kaderini tayin etme hakkı dahil olmak üzere yerli Kırım Tatar halkının ayırt edilemez doğal haklarını bir kez daha teyit ediyoruz.

2-Ukrayna Cumhurbaşkanını, Anayasal Komisyonunun çalışma grubu tarafından hazırlanan ’Anayasanın 10. bölümüne değişikliklerin yapılması hakkında’, ’Kırım Tatar halkının statüsü hakkında’, ’Ukrayna’nın yerli halkları hakkında’ başlıklı yasa tasarılarını derhal Ukrayna Parlamentosuna sunmaya çağırıyoruz.

3-Kırım Tatar halkının temsil organı Kırım Tatar Milli Meclisi’nin onayı olmadan Kırım ve Kerç Boğazı, Sivaş, Azak Denizi ile Karadeniz’deki deniz bölgesinin statüsünün tayin edilmesiyle ilgili kaynakların kullanma şeklini ve rejimini belirlenmesinin kabul edilemez olduğunu vurguluyoruz.

4-Kırım’ın yerli halkı olan Kırım Tatar halkının haklarını ihlal edilerek Kerç Boğazı, Sivaş, Azak Denizi ile Karadeniz’deki deniz bölgesi dahil olmak üzere geçici olarak Rusya Federasyonu tarafından işgal edilen Kırım ile ilgili alınan herhangi sözleşme, karar veya yetkililerinin eylemlerinin kabul edilme veya uygulama anından itibaren yasa dışı olarak görüyor ve Kırım Tatar halkı tarafından tanınmayacağını, Kırım Tatar halkı dahil olmadan bu alanda yapılan anlaşmaların uluslararası hukuk şartlarına uymayan bir anlaşma olarak kabul edileceğini beyan ediyoruz."

17 Kasım 2019 tarihinde Kiev’de Kırım Tatar Milli Meclisi oturumunda oylanarak kabul edilen beyannamenin zamanlaması ise dikkat çekti. Zira, bir süre önce Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodımır Zelenskiy ve Rusya Cumhurbaşkanı Vladimir Putin’in Paris’te barış görüşmelerine başlayacağı açıklanmıştı.