KKKA, Enfekte Insan Ve Hayvanlarin Vücut Sivisina Temasla Da Bulasabiliyor

GÖKSEL CÜNEYT IGDE - Kirim Kongo Kanamali Atesi (KKKA) hastaliginin, virüsü tasiyan kenelerin isirdigi omurgali hayvanlar ile insanlarin kan, idrar ve salyasina korunmasiz temas sonucunda da bulasabildigi belirtildi.

Sivas Cumhuriyet Üniversitesi (SCÜ) Tip Fakültesi Hastanesi Enfeksiyon Hastaliklari Anabilim Dali Ögretim Üyesi Doç. Dr. Seyit Ali Büyüktuna, AA muhabirine, KKKA'nin genelde virüsü tasiyan kenelerden bulasan, ates, halsizlik, bulanti, kirginlik ve ishalin yani sira bazi hastalarda kanama gibi agir bulgularla seyreden bir hastalik oldugunu söyledi.

Türkiye'de ilk kez 2002'de KKKA vakalarinin görüldügünü animsatan Büyüktuna, "Bu tarihten 2020 sonuna kadar toplamda 13 bin 87 vaka görülmüs ve maalesef bu hastalarin 606'sini kaybetmis durumdayiz. Sivas'ta ise hastaligin görüldügü 2003 yilindan itibaren 1938 vakadan 151'i hayatini kaybetti. Ilimizde 2021 yilinin baslangicindan bugüne kadar tespit edilmis vaka sayimiz ise 92, bu dönemde de 5 hastamizi kaybettik." dedi.

Büyüktuna, KKKA'ya neden olan virüsün insanlara sadece enfekte kenelerden bulasmadigina dikkati çekerek, söyle devam etti:

"Her 100 hastadan 60'i bize kene temasindan bahsediyor. Geri kalan 40'i israrla keneyle temasi olmadigini beyan ediyor. Virüs, insanlara enfekte kenelerle bulasabildigi gibi yine kenelerin isirmis oldugu omurgali hayvanlardan, örnegin büyükbas, küçükbas gibi hayvanlardan da bulasabiliyor. Kene bu hayvanlari isirdigi zaman virüsü aktariyor ancak hayvanlarda hastalik belirtisi olusmuyor. Isirilan hayvan ortalama 2 hafta da virüsü kaninda tasiyor. Iste bu süre içinde enfekte hayvanin kani, salyasi veya herhangi bir vücut sivisiyla mukozal temas olursa bulas tabii ki mümkün."

En önemli risk gruplarinin çiftçiler, hayvancilikla ugrasanlar, mezbaha çalisanlari, veteriner hekimler, kirsal alanda kamp yapan sporcular veya askeri birlikler oldugunu vurgulayan Büyüktuna, enfekte hastalarin kan, idrar veya diger sekresyonlarina korunmasiz sekilde müdahale eden saglik çalisanlarina da KKKA virüsü bulasabilecegi uyarisinda bulundu.

- Virüsün yayiliminda hayvan hareketlerine dikkat

Büyüktuna, risk gruplarinin mutlaka kendilerini korumasi gerektigini dile getirerek, "Araziye çikanlar, hayvancilikla ugrasanlar, mutlaka eldiven kullanmali. Uzun kollu, vücutta açik bir yer birakmayacak sekilde ve açik renkli giyinmeli, el hijyenine özen gösterilmeli. Bunun disinda araziden geldigimiz zaman da kenelerin en sevdigi alanlar olan kulak arkasi, koltuk altlari, genital bölge ve göbek çukuru kontrol edilmeli." ifadelerini kullandi.

KKKA'nin 2002-2003 yillarinda Tokat, Yozgat, Çorum ve Sivas bölgesinde çok sik görüldügünü, daha sonra Gümüshane, Erzurum, Erzincan, Giresun gibi illerin yer aldigi Kelkit Vadisi'nde de rastlanildigini hatirlatan Büyüktuna, "Son yillarda ülkemizin birçok ilinden KKKA vakalari bildirilmeye baslandi. Bunun birçok nedeni olabilir. Tabii ki kuslar enfekte keneleri tasiyabildigi gibi bunun disinda hayvan hareketleri de önemli. Önümüzde Kurban Bayrami var. Dogu illerinden hayvanlar satis için baska illere gönderiliyor. Bu sekilde hayvan hareketleriyle diger illerde de görülme olabilir." diye konustu.

Büyüktuna, vücuda yapisan kenenin en kisa sürede çiplak elle degil peçete, naylon parçasi gibi bariyer görevi görecek bir malzemeyle patlatmadan çikarilmasi gerektigine de deginerek, hastanenin laboratuvar ortaminda PCR yöntemiyle KKKA tanisi koyabildiklerini sözlerine ekledi.