KOAH Hastalığı Nedir?
Kronik obstrüktif akciğer hastalığının kısaltması olan KOAH, dispne ile karakterize bir akciğer hastalığıdır. KOAH, kalıcı ve ilerleyici doğası nedeniyle 'kronik' ve tedavi edilmediği takdirde ölümcül olabilen hava yolu daralması nedeniyle 'obstrüktif' olarak tanımlanır. Belirtileri birdenbire ortaya çıkmayan bu hastalığa neden olan en önemli faktör sigaradır. Bu hastalıkta sigara, zararlı gazların ve partiküllerin solunum yollarını daraltmasına ve kalınlaşmasına neden olur ve bu da oksijenli havanın akciğerlere kolayca girip çıkmasını engeller. Bronşların daralması, tedavi edilmediği takdirde giderek kötüleşecek, geri dönüşü olmayan bir durumdur.
Sigara ve diğer tütün ürünlerinin yanı sıra çevresel faktörler, zararlı gazlar ve kimyasallar, iç ortam hava kirliliği, sosyoekonomik düzey, yaş, cinsiyet, genetik faktörler, Akciğer gelişimi gibi faktörlerin gelişmesi ve değişmesi ile hava kirliliği dumanlı ve tozlu bir ortamda çalışmak zorundadır. sorunlar, kronik bronşit, solunum yolu enfeksiyonları ve astım da KOAH gelişimine yol açan faktörlerdir. KOAH çok ciddi bir sağlık sorunudur. Semptomlar çok geç ortaya çıktığı için bazı hastalara zamanında teşhis konulamayabilmektedir. Nefes darlığı, balgam ve öksürük hafif olduğunda doktora gitmeyen hasta sayısı daha fazla olduğundan tanı oranı düşüktür. Türkiye'de yaklaşık 3 milyon KOAH hastası olduğu tahmin edilmektedir. KOAH, ülkemde en yaygın ölüm nedenleri arasında dördüncü sırada yer almaktadır.
KOAH Hastalığı Belirtileri Nelerdir?
KOAH hastalığının en belirgin belirtisi öksürük ve balgamlı öksürüktür. Hafif evrede öksürük aralıklı olsa da ilerleyen evrelerde her gün görülebilmektedir. Balgam genellikle kalın ve kirli beyazdır. Artan balgam KOAH belirtisi olabilir veya bronşit ile ilişkili olabilir. Erken evredeki hastalar genellikle şikayet etmezler veya nefes darlığından habersizdirler, sadece çok fazla efor gerektiren aktiviteler sırasında. Orta evrede öksürük, balgam çıkarma ve nefes darlığı daha belirgindir. Hızlı yorgunluk, rahat nefes alamama ve buna güçsüzlük eşlik eden nefes darlığı nedeniyle hasta doktora gitme ihtiyacı hisseder ve genellikle bu aşamada KOAH teşhisi konur.
KOAH Son Evre Belirtileri
Çarpıntı
Şiddetli baş ağrısı
Terleme
Dudak, dil ve parmak uçlarında morarma
Uykusuzluk
Unutkanlık
Asabiyet
Zayıflama
Kabızlık
Cinsel isteksizlik
Karın şişliği
Ellerde titreme ve uyuşma hissi
Boyun damarlarında belirginleşme
Bacaklarda ödem
KOAH Hastalığına Ne İyi Gelir?
Düzenli egzersiz yapmak, kasların güçlenmesi ve nefes darlığının azalmasını sağlar. Ancak, yapılan egzersizlerin çok ağır olmamasına dikkat edilmelidir. Örneğin, haftanın 5 günü, en az 30 dakika şeklinde yapılacak yürüyüşler ve her sabah 10 dakika yapılacak basit egzersizler, KOAH hastaları için yeterli olacaktır.
Hava kirliliğinin yoğun olduğu ortamlardan mümkün olduğunca uzak durulmalıdır.
Sigara içilen, dumanlı ve tozlu ortamlardan uzak durulmalıdır.
Az miktarda, sık sık yemek yenilmelidir.
Yiyeceklerin nefes borusuna kaçmaması için oturarak yemek yenilmelidir.• Beslenme planında genellikle sulu gıdalara yer verilmelidir. Katı ve ağır yemekler nefes darlığına neden olabilir.
Bol sıvı tüketimi kritik önem taşır.
Alkol ve sigara kullanımından kaçınılmalıdır.
Gaz ve hazımsızlığa neden olacak yiyecek ve içecekler tüketilmemelidir.
Nefes darlığının şiddetlendiği dönemlerde nefes egzersizleri yapılmalıdır.
Obezite, KOAH hastalığının daha ağır seyretmesine neden olabilir. Bu nedenle, KOAH hastalarının ideal kilolarına ulaşması oldukça önemlidir.
Her sonbaharda grip aşısı yaptırılmalı ve grip virüsü taşıyan kişilerden mümkün olduğunca uzak durulmalıdır.
Enfeksiyon hastalıklarına yakalanmamak için diğer kişilerle yakın temastan kaçınılmalıdır.
Nefes almayı engelleyecek kıyafetler tercih edilmemelidir.• Dinlenerek merdiven çıkılmalı, varsa asansör tercih edilmelidir.
Mola vererek çalışılmalıdır.
