'Kolay Para Kazanma Devri Kapandı'

Ekonomi Bakanı Mustafa Elitaş, 2015 Yılı Dış Ticaret Değerlendirme toplantısına katıldı.

Bakan Elitaş, Türkiye İhracatçılar Meclisi Başkanı Mehmet Büyükekşi ile birlikte 2015 ihracat rakamlarını açıkladı.

Toplantının açılış konuşmasını yapan Bakan Elitaş, dünyanın 2008 ekonomik krizinden bu yana, fırtınaların, dalgaların, girdapların olduğu bir küresel ekonominin içerisinde olduğunu belirterek, “Tüm bu yaşanan süreç bize şunu gösteriyor: Küresel ekonomide başarı bedava değil. Evet, küresel ekonomide kolay para kazanma devri kapandı. Küresel rekabet her zamankinden şiddetli. Hepimizin yenilikçi diye kabul ettiği bir teknoloji, sadece birkaç sene içerisinde demode olup düşük kar marjları sunuyor. Diğer taraftan, siyasi olaylar ve çatışmalar özellikle çevremizde büyük bir istikrarsızlık kaynağı haline gelmiştir. Ticari ilişkilerimizin sorunsuz ilerlediği bir bölgede, hiç beklemediğimiz bir olumsuzluk vuku bulabiliyor. Bu yeni duruma, kısa sürede yeni stratejilerle cevap vermek zorunda kalabiliyoruz. Şunu rahatlıkla ifade edebilirim ki dalgalar ne kadar yaman olursa olsun dümenin başında, Türkiye ekonomisi için ustalıkla gelişmeleri takip ediyor, gerekli önlemleri derhal alıyoruz” diye konuştu.



"2015 YILINDA KÜRESEL TİCARET DURGUNLAŞTI"

2015 yılında küresel ticaretin durgunlaştığına dikkat çeken Bakan Elitaş, “Hem gelişmiş hem de gelişme yolundaki ülkelerin zayıf büyüme performansı, küresel ihracat ve ithalattaki canlılığı da negatif etkiledi. Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ) toplam mal ticareti hacminin 2015’te yüzde 2,8, 2016’da yüzde 3,9 artmasını bekliyor. Dünya ekonomisinin son 30 yılına baktığımızda ise, bugüne kadar gelişmekte olan ülkelerin büyümeleri küresel büyümeyi yukarı çekerken, bu sene küresel büyümeyi gelişmiş ülkelerin büyüme performansı yukarı yönlü etkiledi. Yine son 30 yılda küresel ticaretteki büyümenin küresel hasıladaki büyümeden fazla olduğunu görmüştük. 2015 yılında ise küresel büyüme ve ticaretteki büyüme neredeyse başa baş gerçekleşti. Tabi burada küresel ticaretteki büyümeden kasıt miktar anlamındaki büyüme. Dolar bazında gerçekleşmelere baktığımızda dünya ticaretinde yüzde 11,2 gerileme görüyoruz. Bu dönemde ihracatını dolar bazında artırabilen sadece 4 ülke oldu. Bu ülkeler Vietnam, El Salvador, İrlanda ve Guetamala’ydı. Diğer taraftan, AB’nin ihracatında yüzde 13, Almanya’nın yüzde 12, Brezilya’nın yüzde 16, ABD’nin yüzde 6, Çin’in yüzde 2 daralma yaşadığını görüyoruz” ifadelerini kullandı.

“2015 YILININ İLK 10 AYLIK DÖNEMİ İÇİN CARİ AÇIK GEÇEN SENENİN AYNI DÖNEMİNE KIYASLA YÜZDE 24,9 GERİLEDİ”

Yaşanan olumsuz gelişmelere rağmen, Türkiye ekonomisinin büyüdüğüne dikkat çeken Bakan Elitaş, “Avrupa’da ekonomik durgunluğun, çevremizde siyasi olayların devam ettiği bir süreçte, Türkiye ekonomisi, 2015 yılı ilk çeyrekte yüzde 2,5, ikinci çeyrekte yüzde 3,8, son olarak üçüncü çeyrekte de yüzde 4 büyüme başarısını elde etmiştir. 2015 yılı ilk 3 çeyreği için ise, ortalama yüzde 3,4’lük bir büyüme oranı yakalamıştır. Cari açığı sürdürülebilir seviyelere indirme noktasında da Türkiye ekonomisi 2015’te takdire değer bir performans sergiledi. 2015 yılının ilk 10 aylık dönemi için cari açık geçen senenin aynı dönemine kıyasla yüzde 24,9 geriledi ve 25,4 milyar dolara kadar indi. Petrol fiyatlarının tarihi dip seviyeleri gördüğü bugünlerde OPEC ülkelerinin üretimi kısmama kararı almasıyla birlikte 2016 yılında da petrol fiyatlarının düşük seviyelerde seyretmesini bekliyoruz” dedi.

2015 yılında, istihdam yaratma konusunda son 1 yılda ekonomi de 1 milyon kişilik ilave istihdam sağlandığını belirten Elitaş, Eylül ayı itibariyle toplam istihdamın 27 milyon 156 bin kişi olduğunu söyledi.



“2015 YILINDA İHRACATIMIZ YÜZDE 8,6 GERİLEYEREK 143,9 MİLYAR DOLAR, İTHALATIMIZ İSE YÜZDE 14,5 GERİLEYEREK 207,1 MİLYAR DOLAR OLDU”

2002 yılında 36,1 milyar dolar olan mal ihracatı değerinin, 2015 yılında yaklaşık 4 katına çıkarak 143,9 milyar dolara ulaştığını ifade eden Bakan Elitaş, “Türkiye’nin yakın çevresinin siyasi ve ekonomik buhranına ve dünya ekonomisinin içinden geçtiği durgunluğa rağmen yakalanan 143,9 milyar Dolarlık ihracat rakamı, oldukça önemli bir seviyedir. 2015 yılında ihracatımız yüzde 8,6 gerileyerek 143,9 milyar dolar, ithalatımız ise yüzde 14,5 gerileyerek 207,1 milyar dolar oldu. Bu yıl dış ticaret açığımız yüzde 25,5 gerilerken, ihracatın ithalatı karşılama oranı ise yüzde 65,1’den yüzde 69,5’e yükseldi” diye konuştu.

İhracatın ithalatı karşılama oranının 2013 yılından itibaren artış eğilimine girdiğini kaydeden Bakan Elitaş, “Türkiye’nin son iki yıldır büyürken dış ticaret açığını da aynı zamanda düşürmeyi başarmıştır” dedi.



“2015 YILINDA ÜLKEMİZDEN 239 ÜLKE VE GÜMRÜK BÖLGESİNE İHRACAT GERÇEKLEŞTİRİLMİŞTİR”

Ülke gruplarına göre ihracat oranlarını açıklayan Bakan Elitaş, “Bu yıl yüzde 46,4’lük pay ve 62 milyar dolarlık tutarla Avrupa Birliği en fazla ihracat gerçekleştirdiğimiz bölge olmuştur. Bu dönemde AB’ye ihracatımız çoğunlukla parite kaynaklı etki sebebiyle yüzde 8,3 azalmıştır. AB’ye ihracatımızın büyük çoğunluğunu euro ile yapıyoruz. Bu bölgeye Euro bazında ihracatımız yüzde 10,8 artmışken, Euro ve dolar paritesindeki gerileme sebebiyle dolar bazında yüzde 8,3 gerileme görülmektedir. Söz konusu bölgeyi yüzde 19,5’lik pay ve 26,1 milyar dolar ile Ortadoğu’ya olan ihracatımız takip etmektedir. Ortadoğu ülkelerine ise ihracatımız çoğunlukla Irak etkisi sebebiyle yüzde 10,4 gerilemiştir. Yine 2015 yılında, Rusya’da önemli bir ekonomik daralma baş göstermiş; hızla değer kaybeden Ruble ve Ukrayna-Rusya krizi diğer Bağımsız Devletler Topluluğu ekonomilerini de olumsuz yönde etkilemiştir. Bu nedenlerle Bağımsız Devletler Topluluğu ülkelerine ihracatımız yüzde 31,6 gerilemiştir. Bu dönemde Afrika’ya olan ihracatımız ise petrol ve emtia fiyatlarındaki gerilemenin etkisiyle bölge ülkelerinin alım gücü düşmesi neticesinde yüzde 8,8 gerileyerek 12,3 milyar dolar olmuştur. 2015 yılında ülkemizden 239 ülke ve gümrük bölgesine ihracat gerçekleştirilmiştir” ifadelerini kullandı.

2015 YILINDA EN ÇOK İHRACATIN GERÇEKLEŞTİRİLDİĞİ ÜLKE 13,4 MİLYAR DOLARLA ALMANYA OLDU

2015 yılında en çok ihracatın gerçekleştirildiği ilk on ülkeyi de açıklayan Bakan Elitaş, “13,4 milyar dolarla Almanya ilk sırada yer alıyor. Bu ülkeyi sırasıyla; 10,6 milyar dolarla İngiltere, 8,5 milyar dolarla Irak, 6,9 milyar dolarla İtalya ve 6,4 milyar dolarla ABD’nin takip ettiğini görüyoruz. İngiltere, İsviçre ve ABD hariç ilk onda yer alan diğer ülkelere ihracatımız 2015 yılında bir önceki yıla göre azalmış durumda. Bu yıl ihracatımızda artış yaşadığımız 74 ülke arasından değer bazında en fazla ihracatımızı artırdığımız ülke 2,5 milyar dolar ile İsviçre olurken, bu ülkeyi 663 milyon dolar ile İngiltere ve 425 milyon dolar ile Suudi Arabistan takip etmiştir. Bu yıl, özellikle petrol ve emtia fiyatlarında yaşanan gerileme, parite ve fiyat etkisi ile jeopolitik gelişmeler sonucunda, tutar bazında ihracatımızda en fazla düşüş yaşadığımız ülkeler sırasıyla Irak, Rusya, Almanya, Azerbaycan ve Libya olmuştur. Almanya başta olmak üzere Avrupa ülkelerine ihracatımızın düşmesinin temel sebebi Euro ve dolar paritesindeki gerileme olmuştur. Bu konuya ve ihracatımızın düşmesine sebep olan diğer hususlara birazdan değineceğim” diye konuştu.

En çok ihracat yapan ilk beş ili de sırasıyla açıklayan Elitaş, açıklamalarına şöyle devam etti:

“İstanbul 71,1 milyar dolar, Bursa 7,9 milyar dolar, İzmir 7,6 milyar dolar, Kocaeli 6,7 milyar dolar ve Ankara 6,3 milyar dolar oldu. 2002’de Türkiye ihracatında oldukça düşük oranlarda pay alan illerimizin ihracat paylarını yükselttiğini görüyoruz. 2002’de İstanbul haricinde 8 ilimizin Türkiye’nin ihracatındaki payı yüzde 1’in üzerindeyken 2015’e gelindiğinde bu sayının 13’e yükseldiğini görüyoruz. Yine 2002 yılında 1 milyar doların üzerinde ihracat yapan il sayımız 5 iken, şimdi bu rakam 14’e yükseldi.”

Bakan Elitaş, ithalatın 66 bin 517 firma tarafından gerçekleştirildiğini kaydederek, “Bunların arasında yer alan 37 firma 500 milyon dolardan daha fazla ithalat yapan firmalarımızdır. Bu firmalar toplam ithalatımızın yüzde 32,6’sını gerçekleştirmiştir. 100 milyon ile 500 milyon Dolar arası ithalat gerçekleştiren 220 firma ise toplam ithalatımızın yüzde 22’sini; 100 bin dolar ile 100 milyon dolar arasında ithalat gerçekleştiren 31 bin 113 firma ise toplam ithalatın yüzde 44,6’sını gerçekleştirmiştir. 100 bin doların altında ithalat gerçekleştiren 35 bin 145 firma ise toplam ithalatımızın sadece binde 5’ini gerçekleştirmiştir” dedi.

’2015 yılı sonu itibariyle toplam 107 ülkede 322,6 milyar dolar değerinde 8 bin 693 proje üstlenilmiştir’ diyen Elitaş, “Projelerin 276 milyar doları aşan yüzde 85’lik kısmı 2003-2015 yılları arasında Hükümetlerimiz döneminde üstlenilmiş bulunmaktadır. 2015 yılında da, geleneksel pazarlarımızı olumsuz etkileyen petrol fiyatlarındaki düşüş gibi konjonktürel zorluklara ve siyasi istikrarsızlıklara rağmen bugüne kadar 19,4 milyar dolarlık toplam 156 proje üstlenilmiştir. 2016 yılı başında gelecek 2015 yılına ait yeni proje bilgileri ile geçtiğimiz yılı da 20 milyar doların üzerinde toplam proje bedeli ile kapatacağımızı öngörüyoruz.”

2016 yılı için hedefleri ve öncelikleri sıralayan Bakan Elitaş, “Amacımız, firmalarımızın dağıtım kanallarına doğrudan girişini hızlandırmak. Tanıtım ve lojistik imkanlarını artırmak. Markalaşma sürecine güçlü destek vermek. Katma değerli üretim ve ihracat yapısını geliştirmek ve sürdürülebilir kılmak. İhraç ürünlerimizin teknolojik düzeyini yükseltmek. İhracatçılarımızın önündeki engelleri bertaraf etmek. Pazar çeşitlendirmesine dönük bölgesel stratejileri yürütmek olacak Diğer taraftan, ithalatın kontrol altına alınması, yerli üreticinin korunması için de önceliklerimiz söz konusu. İthalatın uluslararası anlaşmalar ile kalkınma planları ve yıllık programlarda öngörülen ilke, hedef ve politikalar çerçevesinde yürütülmesini sağlamak üzere gerekli tedbirler alınacaktır. Yeni dönemde temel önceliğimiz, dünya ekonomisi ve ticaretinde, ikili, bölgesel ve küresel düzeylerde Türkiye’nin uygun bir şekilde konumlandırılması, kural koyucu hale gelmesi ve dünya ekonomisindeki dönüşüm sürecini şekillendirecek bir aktör olarak varlığını ve konumunu güçlendirmesidir. 2023 yılı hedeflerine ulaşmak amacıyla ihracatımızı yeni pazarlara genişletmek, yatırımcılarımıza yeni alanlar açmak, müteahhitlerimize yeni projeler kazandırmak, dışa açılmış, küresel rekabet gücüne sahip firma sayımızı artırmak üzere, Türkiye İhracatçılar Meclisi ve diğer sivil toplum kuruluşlarının etkin katılım ve katkısıyla çok yoğun bir ticaret diplomasisi yürüteceğiz. 2016 yılında teşvik politikalarına ilişkin en önemli önceliğimiz sanayimizde yapısal dönüşümü sağlayacak ve uluslararası rekabet gücümüzü artıracak, yüksek ve orta-yüksek teknolojili ve AR-GE içeriği yüksek yatırımların daha avantajlı destek oranı ve süreleri ile desteklenmesi olacaktır. Yatırımların artırılması için en az teşvik edici tedbirler kadar önemli olan bir diğer gereksinim de yatırım ortamının kalitesinin artırılmasıdır. Bu anlamda, yaklaşık son 15 yıllık dönemde hükümetimizin etkili bir şekilde işletmekte olduğu ’yatırım ortamının iyileştirilmesi reformu’ sürecinin yapısını Yatırım Ortamının İyileştirilmesi Koordinasyon Kurulu (YOİKK) vasıtasıyla 2016 yılında daha da etkin hale getireceğiz” şeklinde konuştu.

Bakan Elitaş, açıklamalarına şöyle devam etti:

“Devlet ve özel sektör düzeyinde, tüm paydaşların katılımı ile 2 yıllık bir çalışmanın sonunda tarihimizi, medeniyetimizi, sanayimizin gücünü, hizmet sektörümüzün kalitesini, insan kaynağımızı, kültürümüzü, sanatımızı ve potansiyelimizi yansıtacak şekilde ’Turkey Discover The Potential-Türkiye Gücünü ve Potansiyelini Keşfet’ logosunu oluşturduk. Ekonomi Bakanlığı olarak bu logonun küresel lansmanı ve dünya ölçeğinde ülkemiz tanıtım faaliyetlerini 30 Kasım-1 Ocak 2015 tarihleri arasında yurtdışındaki görsel, basılı, dijital mecralarda gerçekleştirdik. Türkiye Markası ile dünya ölçeğinde ülkemiz tanıtım faaliyetlerinin ilk aşamasını; Almanya, ABD, Fransa, İngiltere, İtalya ile Birleşik Arap Emirlikleri, Suudi Arabistan ve Katar’ın yer aldığı Körfez Ülkelerinde tamamladık. Bu ülkelerde yaptığımız tanıtım faaliyetleri kapsamında, televizyonlar, önde gelen gazete ve dergiler, havalimanlarındaki billboardlar ve dijital medya kullanılmıştır. Bu kapsamda tanıtımlar, 8 ülkede toplam 23 televizyon kanalında, 25 gazetede, 20 dergide, 21 havalimanındaki billboardlarda ve birçok dijital ortam ve sosyal medyada gerçekleştirilmiştir. Tanıtım faaliyetlerimiz sonunda hedef kitlemize uygun asgari 150 milyon kişiye ulaşmış bulunmaktayız.”