Kovid-19 Nedeniyle Geçen Yil Azalan Organ Nakilleri Artmaya Basladi

AYBÜKE INAL KAMACI - Türkiye Organ Nakli Vakfi Baskani Eyüp Kahveci, Kovid-19 salgini nedeniyle geçen yil yaklasik yüzde 50 düsen organ nakil sayilarinin bu yilin ilk 6 ayinda iyilesme gösterdigini ancak nakil bekleyen 25 bin 190 hasta için daha fazla donöre ihtiyaç duyuldugunu belirtti.

Kahveci, Kovid-19 salgininin organ nakli bekleyen hastalara etkisini ve bagis ile nakil oranlarina iliskin sayisal verileri AA muhabiriyle paylasti.

Bu dönemde organ nakli bekleyen hastalarin birçogunun Kovid-19'a yakalanarak hayatini kaybettigini belirten Kahveci, kronik organ yetmezligi olan hastalarin bagisiklik sistemlerinin baskin oldugunu ve hastalikla mücadele edemedigini söyledi.

Kahveci, salgin döneminde kadavradan nakil sayisinda azalma yasandigini ve canli vericilerin oraninin yüzde 90'lara çiktigini belirterek söyle konustu:

"Donör havuzu genellikle trafik kazasi, yüksekten düsme, bogulma, zehirlenme, spontan beyin kanamasi, darp vakalari gibi travmatik beyin hasari alarak hayatini kaybetmis vakalardan olusuyor. Salgin döneminde de sokaga çikma kisitlamalari nedeniyle hem trafik hem de insan dolasiminda bir azalma oldu ve potansiyel donör sayilari düstü. Buna karsilik, bekleme listesindeki hastalar, aile içinden veya tanidiklarindan organ bulmaya çalisti. Bu, böbrek ve karaciger nakli bekleyenler için bir çareydi."

Organ naklinde temel felsefenin canli donörleri riske etmeden, ölen insanlarin organlariyla hastalari yasama tutundurmak oldugunu belirten Kahveci, bunun yetersiz kaldigi noktada ise kisinin yakinina organini verebildigini, bu operasyonlarin da Türkiye'de basarili sekilde gerçeklestirildigini söyledi.

- "2021'in ilk 6 ayinda organ nakli sayisi 3 bin 703"

Eyüp Kahveci, hastanelerdeki yogun bakim servislerinde farklilasan öncelikler ve vaka çesitliligindeki azalmanin da yine bagis oranindaki düsüsün sebebi oldugunu aktararak, önceki yila oranla 2020'de organ naklinde yaklasik yüzde 50 düsüs yasandigini söyledi.

Salginin etkilerinin hafiflemesiyle ise 2021'in ilk 6 ayinda hizli bir iyilesme dönemine girildigini aktaran Kahveci, su verileri paylasti:

"Saglik Bakanligi verilerine göre, 2019'da organ nakli sayisi 9 bin 548'di. Bu sayi, 2020'de 5 bin 502 oldu. 2021'in ilk 6 ayinda ise organ nakli sayisi 3 bin 703 olarak kayitlara geçti. Bunlardan 10'u kalp, 8'i akciger, 1593'ü böbrek, 766 karaciger, 1326'si kornea nakliydi. Tabii su an itibariyla organ ve doku nakli bekleyen hasta sayisi da 25 bin 190. Bunlarin 952'si kalp, 68'i akciger, 20 bin 878'i böbrek, 1716'si karaciger, 283'ü pankreas, 1293'ü de kornea nakli bekliyor."

- "2022'de salgin öncesindeki performansin ötesine geçecegimizi düsünüyorum"

Kahveci, Türkiye'nin saglik teknolojisi, fiziki altyapisi ve insan kaynaklari açisindan çok güçlü bir saglik sistemi oldugunu ve kisa sürede salgin öncesindeki rakamlara ulasilabilecegini belirterek, sözlerini söyle sürdürdü:

"Teknolojik imkanlarimiz ve fiziki kapasitemiz yüksek hasta sayilarini kaldirmaya müsait ve son derece nitelikli, adanmis saglik personelimiz var. Zaten bu sayede pandeminin yikici etkisini diger ülkelere göre daha kolay atlattik. Dolayisiyla, planlanan rakamlara ulasmamiz çok zor degil. Sadece, pandeminin olusturdugu öncelikler nedeniyle bir gerileme oldu. Bu, sadece Türkiye'de degil, diger ülkelerde de yasandi.

Yeni dönemde, organ nakliyle hayata tutunmayi bekleyen hastalar açisindan çok uzun bir bekleme süreci yok. Türk organ nakli sistemi güven veren bir sistemdir. Bu sene içinde de önemli ölçüde toparlanacak ve 2022'de hem organ bagisi hem de organ nakli hizmetlerinde salgin öncesindeki performansin çok daha ötesine geçecegimizi düsünüyorum."

- "Organ nakli için toplumsal dayanisma son derece önemli"

Organ nakli için toplumsal dayanismanin son derece önemli oldugunu ve saglik sisteminin çabasinin tek basina yeterli olmadigini vurgulayan Kahveci, sunlari kaydetti:

"Organ nakli için organa ihtiyaç var. Organi da ölüden veya canlidan temin ediyoruz. Her ikisinde de bir bagis mekanizmasi söz konusu. Dolayisiyla nakil bekleyen hastalar için daha çok gönüllüye ihtiyaç var. Insanlarimizin bu noktada hassasiyetle davranmasi, özellikle ölen yakinlarinin organlarini bagislama noktasinda bir gün kendilerine ya da bir yakinlarina organ ihtiyaci olacagi düsüncesiyle hareket etmesi gerektigini düsünüyorum. Bizim toplumumuzda da yardimlasma esastir. Bu yardimlasmanin organ bagisi gibi kutsal bir olguda da kisa süre içinde çok iyi bir noktaya gelecegini düsünüyorum ve buna inaniyorum."