Korona virüs salgini ile beraber ekonomik beklentilerini döviz ve kripto para borsasina baglayan vatandaslar yatirimlarini bu borsaya yönlendirdi. 2020 yilinin ilk aylarinda 250 milyar dolar olan piyasa, 2021’in haziran aylarinda 2.5 trilyon dolara kadar yükseldi. Ekonominin insan üzerinde psikolojik etkisi oldugunu söyleyen Düzce Saglikli Hayat Merkezi Psikologu Serhat Erdogan, borsaya girerek hem kaybedenlerin hem de kazananlarin psikolojinin bozuldugunu dile getirdi. Psikolog Erdogan, ekonominin insanlar üzerindeki etkisini dile getirerek Psikolog Serhat Erdogan, “Sadece kripto para degil. Genel itibari ile baktigimizda ekonominin insan psikolojisi üzerine bir etkisi var. Iktisadi ve Idari Bilimler Fakültelerinde, Isletme, Iktisat gibi bölümlerde de davranissal ekonomi adi ile dersler veriliyor. Bu iktisadin bir alt dali. Bu kuramlara göre insanin mali durumu veya ekonomi durumu davranislarini etkiledigine dair bir kuram var. Bu alana göre baktigimizda iktisadin matematik disinda alanlarin incelenmesi gerektigi söyleniyor. Buna baktigimiz zamanda ekonomi basli basina psikolojik bir etken" dedi.
Insanlar internet üzerinden para kazanmaya yönlendi
Pandemi döneminde kripto paraya olan ilginin arttigini belirten Erdogan, "Kripto para dünyasina geldigimizde isler biraz degisiyor. Bugüne kadar yapilan yatirim araçlarina göre biraz daha degisiklik gösteriyor. Ilk kripto para 2009 yilinda piyasaya çikti. Dönem dönem artislar azalislar oldu. Ama özellikle pandemi ile biraz baglanti kuracagiz burada. 2020 yilinin ilk aylarinda kripto paradaki toplam miktar 250 milyar dolarken, bugünkü miktar 2.5 trilyon dolara ulasmis durumda. Pandemi de insanlarin eve kapanmasi maddi kayip yasamalari çalisamamalari veya maddi kayiplari ile evde bos vakitlerinin bol olmasiyla biraz daha internet üzerinden para kazanmaya yönlendirdi insanlari. Bu da dedigim gibi 250 milyar dolardan rakamin 2.5 trilyon dolara ulasmasini sagladi. Çok ciddi bir artis 10 katlik bir artis oldu” diye konustu.
“Kripto Para borsasi Uykusuzluk, anksiyete, kaygi ve öfkeye neden oluyor”
Kripto para borsasini takip eden vatandaslarda uykusuzluk ile baslayan anksiyete, kaygi ve öfke gibi durumlar olustugunu belirten Psikolog Serhat Erdogan, “Kripto paranin diger yatirim araçlarindan en önemli farki çok kisa vadelerde ciddi yükselisler ve düsüslerin olmasi. Mayis ayinin sonlarinda da bunu yasadik. Bir gecede kripto paralar en az yüzde 30 ila 35 arasinda deger kaybetti. Bu açidan diger yatirim araçlarina göre çok farkli çok hareketli bir piyasa. Piyasalarda asiri yükselis ve düsüslerin oldugu dönemlerde danisanlarin bir kisminda daha dogrusu bu piyasanin içerisine giren vatandaslarin hepsinde gün içerisinde fiyatlari sürekli takip etme istegi oluyor. Hatta gün içerisinde olmasa bile gece fiyatlari sürekli takip etme gibi bir durum olusuyor. Kazançlarini arttirabilmek veya kayiplarini azaltabilmek açisindan. Gece piyasanin sürekli takip edilmesi tabii ki uykusuzluk olarak bir sonucunu görüyoruz. Uykusuzlugun da gün içerisinde ankisiyeteye kaygiya, öfke gibi durumlara neden oluyor. Kayiplarda kendilerini suç bulma, pismanlik, kirginlik gibi durumlar yasaniyor. Ani düsüsler asiri heyecana neden olabiliyor danisanlarda” seklinde konustu.
“Kazananlarin psikolojisi bozuluyor”
Kripto para borsasinda vatandaslarin genellikle kaybedenlerin konustugunu düsündügünü belirten Erdogan, genellikle psikolojisi bozulanlarin kazananlar oldugunu vurguladi. Insan iliskisinin bozuldugunu hakaret boyutuna kadar söylemlerin basladigini belirten Psikolog Erdogan sözlerini su sekilde sonlandirdi: “Kripto paralarda genellikle kaybedenler konusulur ama kazananlarda da aslinda sorunlar görülebiliyor. Kripto para piyasasinda belli bir kazanç elde eden kisiler abartili bir sekilde kendilerini daha zeki, daha akilli olduklarina inanabiliyorlar. Kripto para piyasasina girmeyen baska çevreleri için arkadaslari için bir sekilde baski kurabiliyorlar. Ben girdim su kadar kazandim sen neden girmiyorsun gibi baski kuruyorlar. Hatta piyasaya girmeyenlere hakarete varan suçlamalarda bulunabiliyorlar. Aklini kullanmiyorsun, herkes bu sekilde köseyi döndü gibi. Bu tür durumlarda tabii ki ikili iliskilerin bozulmasina neden oluyor. Kazananlarda çevresinde kurdugu baski ile bu ikili iliskilere zarar vermis oluyor.”
Kripto Parada Kazananlarin Psikolojileri Bozuluyor
DÜZCE – Korona virüs salgini sonrasinda evlerinde kalan ve ekonomik beklentilerini kripto para borsasina baglayan insanlara uyarilarda bulunan psikolog Serhat Erdogan, "Kripto para borsasi insanlarin ikili iliskisini bozdugu gibi, kaybedenlerden çok kazananlarin psikolojisi daha çabuk bozuluyor” dedi.
